آبشکن یا اپی: سازه‌ای عرضی است که جریان آب را به طرف وسط رودخانه هدایت می‌کند و از سرعت جریان می‌کاهد که بدین ترتیب باعث حفظ کناره‌ها می‌شود.[۱][۲]

آبشکن در سیتخس، کاتالونیا، اسپانیا

انواع ویرایش

  • اپی‌ها را (از نظر مستغرق بودن در آب) به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:

1. مستغرق (کاربرد کشتیرانی)

2. غیر مستغرق (کاربرد آبخیزداری)[۳]

...............................................................................

  • از نظر روش احداث مصالح مورد استفاده در ساخت آن‌ها به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

1. اپی‌های نفوذپذیر (Permeable): موجب آرام کردن جریان می‌گردند. اغلب از شمع‌های آهنی، چوبی یا از نی و بامبو ساخته می‌شوند.

2. اپی‌های غیر نفوذپذیر (impermeable): در مقابل جریان قرار می‌گیرند. سنگ و تورسنگ در آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۴]

...............................................................................

  • از لحاظ شیوه استقرار و عملکرد آن‌ها نسبت به جریان، اپی‌ها به انواع زیر دسته‌بندی می‌شوند:

1. اپی‌های جاذب (Attracting groynes)

2. اپی نرمال یا عمودی

3. اپی‌های دافع

4. اپی انحرافی[۵]

...............................................................................

  • گاهی شکل اپی (از نظر پوزه) نوع اپی را بیان می‌کند:

1. اپی مستقیم (straight)

2. اپی T شکل (T head)

3. اپی سرخم (hockey stick)

4. اپی سرخم معکوس (inverted hockey stick)

5. اپی سرکج (L head)[۶]

...............................................................................

  • انواع ساختمان اپی ها:

1. اپی فلزی با سرشاخه درختان

2. اپی چوبی

3. اپی‌های سنگی:- اپی خشکه چین با تورسنگ- اپی‌های سنگی با ملات سیمان یا ساروج- اپی بتونی[۷]

4. اپی آسفالتی[۸]

...............................................................................

نگارخانه ویرایش

منابع ویرایش

  1. آبخیزداری و حفاظت خاک، اباذر اسمعلی و خدایار عبداللهی، انتشارات محقق اردبیلی، چاپ اول، ص 386
  2. «Groynes and their Classification». The Constructor (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۲-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۱.
  3. همان
  4. اصول مقدماتی مهندسی و ساماندهی رودخانه، دکتر عبدالرسول تلوری، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، چاپ اول، 1383، ص 432
  5. آبخیزداری و حفاظت خاک، اباذر اسمعلی و خدایار عبداللهی، انتشارات محقق اردبیلی، چاپ اول، ص 386 و اصول مقدماتی مهندسی و ساماندهی رودخانه، دکتر عبدالرسول تلوری، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، چاپ اول، 1383، ص 432- 434
  6. آبخیزداری و حفاظت خاک، اباذر اسمعلی و خدایار عبداللهی، انتشارات محقق اردبیلی، چاپ اول، ص 386 اصول مقدماتی مهندسی و ساماندهی رودخانه، دکتر عبدالرسول تلوری، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، چاپ اول، 1383، ص 431و ویکی‌پدیای انگلیسی
  7. اصول مهندسی آبخیزداری، دکتر حجت الله ضیایی، انتشارات دانشگاه امام رضا، چاپ اول، ص413-415
  8. روش‌های حفاظت سواحل، دکتر علی کرمی خانیکی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، 1390، ص155