آرداشس پادماگریان
آرداشس خان پادماگریان (ارمنی: Արտաշես Պատմագրյան; انگلیسی: Ārdāšes Batmāngarīān ملقب به اردشیر خان زاده ۱۲۴۲ - درگذشته ۱۳۰۷)، سینمادار ارمنی‌تبار اهل ایران بود.
| آرداشس پادماگریان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲۴۲ |
| درگذشت | ۱۳۰۷ (۶۵ سال) پاریس |
| ملیت | ایرانی |
| دیگر نام‌ها | اردشیر خان |
| پیشه | سینمادار |
| والدین | تبریز |
زندگی‌نامه ویرایش
در سال ۱۲۴۲ خورشیدی (۱۸۶۳ میلادی) زاده شد. از ارمنیان تبریز بود و به وثوق التجار شهرت داشت کارش تجارت پارچه بود و به همین سبب به کشورهای همسایه ایران سفر می‌کرد پادماگریان که با نام اردشیر خان نیز شناخته می‌شد.
نخستین بار در ۱۲۷۹ به فرانسه سفر کرد و تصاویر متحرک بر پرده را دید. سوغات او از این سفر یک دوچرخه یک گرامافون یک دستگاه نمایش فیلم بود. پادماگریان به عنوان یکی از نخستین پیشگامان تاریخ سینمای ایران در زمینه سینماداری در ۱۲۹۱ سالن خود را با نام تجدد در خیابان علاءالدوله روبروی بانک ایران و روس (فردوسی کنونی روبه روی بانک پس‌انداز ملی ایران) راه‌اندازی کرد. به دلایلی ناروشن این سال یک سال بعد تعطیل شد و پادماگریان سالن جدیدی را در ۱۲۹۴ با نام مدرن سینما افتتاح کرد اما این سالن نیز مجدداً تعطیل شد و دو سال بعد در ۱۲۹۶ پادماگریان سالن دیگری را با نام سینما خورشید افتتاح کرد
آرداشس پادماگریان معمولاً فیلم‌هایش را خود از اروپا وارد می‌کرد و از آنجایی که خورشید نیز مجدداً تعطیل شد یک بار دیگر نیز در ۱۲۹۹ اقدام به تأسیس سینمایی در هوای آزاد کرد که واقع در باغی در خیابان امیریه بود از آنجایی که در خیابان امیریه چراغ برق نصب شده بود هر بار به محض راه‌اندازی دستگاه نمایش برق خیابان دچار اختلال می‌شد و به همین دلیل نظمیه دستور تعطیلی سینما را صادر کرد.
در ۱۳۰۷ خورشیدی (۱۹۲۸ میلادی) پادماگریان برای معالجه به پاریس رفت و پس از یک عمل جراحی ناموفق درگذشت.
رویدادنگاری ویرایش
- ۱۲۹۰ خورشیدی: آرداشس «سینما تجدد» تهران را در دو طبقه در یک ساختان قدیمی در خیابان علاءالدوله (فردوسی فعلی) افتتاح کرد.[۱]
- ۱۲۹۱ خورشیدی: آرداشس به همراه آنتوان سوریوگین یک سالن سینمای دیگر در خیابان علاءالدوله تأسیس کرد.[۱]
- ۱۲۹۳ خورشیدی: آرداشس سالن سینمایی را که سال پیش افتتاح کرده بود، تعطیل کرد و سالن جدیدی را در خیابان لاله‌زار تهران راه انداخت.[۱]
- ۱۲۹۴ خورشیدی: آرداشس در تیرماه «سینما تجدد» تهران را با نام جدید «مدرن سینما» بازگشایی کرد.[۱]
- ۱۲۹۶ خورشیدی: آرداشس در ۲۸ خرداد سینمایی را در خیابان علاءالدوله روبروی بانک روسی افتتاح کرد.[۱]
- ۱۲۹۹ خورشیدی: آرداشس در تابستان این سال یک سینمای تابستانی را در خیابان امیریه افتتاح کرد. هربار که دستگاه نمایش سینما به‌کار می‌افتاد، برق خیابان دچار اختلال می‌شد و به همین دلیل، سینما به دستور نظمیه تعطیل شد.[۱]
منابع ویرایش
- CINEMA i. History of Cinema in Persia
- عباس بهارلو (۱۳۸۲)، صد چهره سینمای ایران، تهران: نشر قطره، ص. ۲۰۸صفحه، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۲۸-۱
- گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما (۱۳۸۳)، ارامنه و سینمای ایران، طهران: موزه سینمای ایران. باغ فردوس، ص. ۱۴۴صفحه، شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸
- لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «سینما». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۴۰۹–۱۰. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.