به گرایش به بالارفتن هوا یا گازهای دیگر که به سبب پایین بودن چگالی هوای گرم نسبت به هوای اطراف خود رخ می‌دهد و در درون دودکش‌ها یا گذرگاه‌های عمودی دیگر دیده می‌شود، اثر دودکش می‌گویند.[۱]

اثر دودکش در دودکش‌ها: پیمانه‌های فشار نشان‌دهندهٔ فشار مطلق هوا هستند و جریان هوا با پیکان‌های خاکستری روشن مشخص شده است. عقربهٔ پیمانهٔ فشار با افزایش فشار به صورت ساعت‌گرد حرکت می‌کند.

هوا بر اثر تفاوت در دما و فشار جا به جا می‌شود و هرچه اختلاف دما بیشتر باشد سرعت این جابجایی بیشتر خواهد بود. هوای گرم تمایل دارد رو به بالا حرکت کند و از راه خروجی سامانه‌های تهویه و روزنه‌های دیگر خارج شود و جای خود را به هوای سردی که از سطوح پایین‌تر می‌آید می‌دهد. این موضوع که به آن اثر دودکشی گفته می‌شود در زمستان‌ها شدیدتر از تابستان‌ها است[۲] و می‌تواند از آن در جهت تهویهٔ طبیعی هوا کمک گرفت.[۳]

اثر دودکش می‌تواند پدید آورند مشکلات زیادی در ساختمان‌ها باشد که از جمله می‌توان به گیرکردن در آسانسورها و درهای دیگر، ایجاد سروصدا بر اثر عبور هوا از داخل شیارها و نشت هوا اشاره کرد.[۴] در زمان آتش‌سوزی‌ها این پدیده می‌تواند دود ناشی از آتش را ۱۰ تا ۲۰ طبقه جابجا کند و در ساختمان‌های بلند که دارای سامانهٔ اچ‌وی‌ای‌سی هستند، به ویژه ساختمان‌های اداری که برخلاف ساختمان‌های مسکونی درزگیری بیشتری دارند، راه‌کارهای خاصی را برای مبارزه با آتش می‌طلبد.[۵]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «اثر دودکش». شبکه اینترنتی آفتاب. دریافت‌شده در ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۱۳.
  2. Feilden, Conservation of Historic Buildings, 555.
  3. Andrews, Blowey and Boyd, Bovine Medicine: Diseases and Husbandry of Cattle, 983.
  4. Conference and Arts, 2007 ARCC Spring Research Conference, 109.
  5. Dunn, The Strategy of Firefighting, 237.
  • Conference, Architectural Research Centers Consortium. Spring; Arts, University of Oregon. School of Architecture and Allied (2008). 2007 ARCC Spring Research Conference (به انگلیسی). Lulu.com. Retrieved 2013-07-25.
  • Dunn, Vincent (2007). The Strategy of Firefighting (به انگلیسی). Fire Engineering Books. Retrieved 2013-07-25.
  • Feilden, Bernard (2012). Conservation of Historic Buildings (به انگلیسی). Routledge. Retrieved 2013-07-25.
  • Andrews, A. H.; Blowey, R. W.; Boyd, H. (2008). Bovine Medicine: Diseases and Husbandry of Cattle (به انگلیسی). John Wiley & Sons. Retrieved 2013-07-25.