ادیاسا
ادیاسا (انگلیسی: Adhyāsa)، از فعل «ادیا» (adhyā) یعنی چیزی را بر چیزی نهادن، و مفهوم کلی آن اضافه کردن یا برنهادن غیر واقعیت به واقعیت است. برنهادن یعنی ظهور چیزی به صورت خاطره که قبلاً در محلی دیگر ادراک شدهاست.
مایا ویرایش
در داستان آفرینش، مایا به عنوان توهم جهانی، با پراکریتی، هیولای اولی همسان است، اما در پوراناها با افسانههای خلقت یکی میشود و از مایای ویشنو نیز سخن میرود. در مکتب ویدانته ادویته، مایا توهمی جهانی است که ازطریق برنهش مجازی (adhyāsa) بر ذات، معادلهٔ «برهمن - آتمن» عمل میکند و در سطح فردی، به صورت اَویدیا (avidya)، ناآگاهی و نادانی (ajnana) ظاهر میشود[۱] [۲]
ادراک ویرایش
شانکارا در آغاز تفسیر «براهما سوترا» مفهوم «ادیاسا» را بیان میکند:
بدیهی است که واقعیتهای عینی و ذهنی که قلمرو ادراک آنان منسوب به مفهوم «من» (asmad) و «تو» (yusmad) است در ماهیت اصلی خود (svabhava) نه تنها چون روز و شب متناقض اند و قابل تطابق نیستند بلکه خصائص و صفات این واقعیتهای عینی و ذهنی نیز به همان سان غیرقابل تطبیق هستند. پس (ityato) برنهادن (Adhyāsa) قلمرو ادراک «تو» یعنی عالم عینی و خصائص و صفات آن بر واقعیت ذهنی که قلمرو ادراک آن مفهوم «من» بوده و ضمیر آن دانائی است خطا است، و عکس آن یعنی برنهادن واقعیت ذهنی (visayinah) و ضمائم آن بر عالم عینی (visaye) نیز به همان اندازه خطا است.[۳]
همچنین ببینید ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ خداشناسی و جهانشناسی شنکره و رامانوجه، علی صادقی شهپر، نیمسال نامهٔ تخصصی پژوهشنامهٔ ادیان، سال اوّل، شمارهٔ اوّل ص 15
- ↑ آیین هندو و عرفان اسلامی (بر اساس مجمع البحرین داراشکوه) گرد آورنده داریوش شایگان، ترجمه جمشید ارجمند – تهران: نشر و پژوهش فرزان روز ۱۳۸۷ ص ۶۲
- ↑ ادیان و مکتبهای فلسفی هند، داریوش شایگان، جلد دوم – تهران: امیر کبیر ۱۳۸۶ ص 858