اسماعیل امیرخیزی

اسماعیل امیرخیزی،(۱۲۵۵–۱۳۴۴ خورشیدی) نویسنده و از رجال انقلاب مشروطه ایران و برادر علی امیرخیزی نویسنده و مترجم ایرانی است.

اسماعیل امیرخیزی.

جنبش مشروطه

شاهان قاجار
نام	دورهٔ پادشاهی
آقامحمد خان فتحعلی شاه محمدشاه ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی شاه احمدشاه	۱۱۷۵–۱۱۶۱ ۱۲۱۳–۱۱۷۶ ۱۲۲۷–۱۲۱۳ ۱۲۷۵–۱۲۲۷ ۱۲۸۵–۱۲۷۵ ۱۲۸۸–۱۲۸۵ ۱۳۰۴–۱۲۸۸

زندگی

زادگاه امیرخیزی منطقه ارونق (بخش صوفیان)است ولی چون در محله امیرخیز تبریز زیسته‌است، به امیرخیزی مشهور شده‌است. از آغاز نهضت مشروطه‌خواهی، به جمع آزادی‌خواهان پیوست و در انجمن ایالتی آذربایجان، به سمت نماینده شهر اردبیل شرکت کرد. پس از آنکه کار بین انجمن ایالتی و شاه به جنگ انجامید، انجمن ایالتی او را به عنوان منشی ستارخان، در ظاهر، و مستشاری او، در باطن، معین کرد. وی در دستگاه این سردار ملی عاملی مؤثر بود و در بسیاری از موارد ستارخان جز به اشاره او، اقدامی نمی‌کرد.

در طول مدت قیام شیخ محمد خیابانی، امیرخیزی به قیام پیوست و با پیشنهاد خیابانی به عضویت هیئت مدیره قیام درآمد. امیرخیزی در طول مدت قیام (۱۷ فروردین ۱۲۹۹ ش الی ۲۲ شهریور ۱۲۹۹ ش) از یاران و مشاوران خیابانی بود. امیرخیزی در سال ۱۳۲۶ ش به سمت بازرس عالی وزارت فرهنگ انتخاب گردید.

دکتر مهدی بیانی او را از جمله خوشنویسان خط نستعلیق و شاگرد می‌رسید حسین خوشنویس‌باشی ذکر کرده‌است.

مرگ

وی در تیرماه ۱۳۲۸ ش بازنشسته شد و سرانجام در روز ۲۷ بهمن ماه ۱۳۴۴ ش در تهران درگذشت.

آثار

امیرخیزی در زمینه‌های ادبی و تاریخی، آثاری از خویش برجای نهاده‌است:

1. تصحیح بوستان سعدی.
2. قطعات منتخب زبان فارسی.
3. تصحیح دیوان عنصری.
4. قیام آذربایجان و ستارخان.
5. تاریخ فرهنگ و ادب آذربایجان (چاپ نشده).
6. قصاید و اشعار، که بیشتر در مجله ارمغان منتشر شده‌است.
7. مقالات که بیشتر در مجله وحید منتشرشده‌است. ۲

منابع

• شرح حال امیرخیزی در کتاب قیام آذربایجان در انقلاب مشروطیت ایران

جستارهای وابسته

• انقلاب مشروطه ایران

پیوند به بیرون

• / چهره‌ای ناشناخته از شیخ محمد خیابانی، فرامرز خیابانی اصل (نوه خیابانی)
• آن شیخ «سرخ» نبود آزادیخواه و طرفدار جمهوری بود
• قیام شیخ محمد خیابانی