المپیادهای علمی ایران
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
المپیادهای علمی دانش آموزی، به آزمونی گفته می‌شود که هر ساله در سطح دانش‌آموزان دبیرستانی در کشور برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این آزمون، ایجاد روحیه نشاط و نو آوری برای جوانان، شکوفایی استعداد دانش آموزان ایرانی، ارتقای سطح علمی کشور و انتخاب تیمی حداکثر ۶ نفره برای شرکت در المپیادهای علمی بین‌المللی است. در حال حاضر، المپیادهای ادبی و علمی دانش آموزی در کشور در ۱۳ رشته ادبی، ریاضی، فیزیک، زیست‌شناسی، سلّول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، شیمی، علوم و فناوری نانو، کامپیوتر، نجوم و اخترفیزیک، جغرافیا، تفکر و کارآفرینی، علوم زمین و اقتصاد و مدیریت برگزار می‌شود.
در حال حاضر نهاد برگزاری این رقابت علمی در ایران باشگاه دانش‌پژوهان جوان است که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره می‌شود. رئیس فعلی این سازمان، دکتر سید رضا حسینی می‌باشد.
شرایط و هزینه شرکت در المپیاد ویرایش
شرایط و ضوابط شرکت در المپیادهای علمی دانش آموزی، هر ساله از سوی وب سایت رسمی باشگاه دانش پژوهان جوان به نشانی www.ysc.ac.ir ارائه می‌شود.
هزینه شرکت در آزمون در سال ۱۳۹۲ برابر ده هزار تومان به ازای هر درس بود. در سال ۱۳۹۴ این مقدار به بیست هزارو پانصد تومان افزایش یافت و در سال ۱۳۹۷ به بیست و پنج هزار تومان و در سال ۱۳۹۸ به سی هزار تومان به ازای هر درس افزایش یافته‌بود. در سال ۱۳۹۹ نیز هزینه ثبت نام به چهل هزار تومان افزایش یافته‌بود. در سال ۱۴۰۱ هزینه ثبت‌نام به هشتاد هزار تومان افزایش یافت. طی اعلام بخشنامه المپیاد های ۱۴۰۲-۱۴۰۳ ،هزینه شرکت به صد و ده هزار تومان رسید
| ردیف | سال | هزینه (هزارتومان) |
|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۹۲ | ۱۰ |
| ۲ | ۱۳۹۴ | ۲۰٫۵ |
| ۳ | ۱۳۹۸ | ۳۰ |
| ۴ | ۱۳۹۹ | ۴۰ |
| ۵ | ۱۴۰۰ | ۵۰ |
| ۶ | ۱۴۰۱ | ۸۰ |
| ۷ | ۱۴۰۲ | ۱۱۰ |
مراحل المپیاد ویرایش
هر المپیاد، از شروع تا انتخاب تیم ملی، شامل چهار مرحله یا بیشتر است. در مرحله اول که حدود بهمن ماه هر سال برگزار می‌شود و حدود ۱۰۰هزار نفر شرکت‌کننده دارد و از این تعداد حدود هزار نفر پذیرفته می‌شوند. تنها پذیرفته شدگان مرحله اول می‌توانند در مرحله دوم شرکت کنند.
در مرحله دوم هر سال نیز، حدود ۴۰ نفر در هر المپیاد برگزیده می‌شوند و برای آن‌ها دوره‌ای در طول تابستان برگزار می‌شود. در طی دوره تابستانی و در انتهای آن تعدادی آزمون برگزار می‌شود. با توجه به نمره امتحانات دوره به دانش‌پژوهان مدال‌های طلا، نقره یا برنز اهدا می‌شود. دارندگان مدال طلا در دورهٔ دیگری که معمولاً در نیمهٔ دوم همان سال برگزار می‌شود شرکت می‌کنند. پس از پایان دوره طلا آزمون‌های انتخاب تیم برگزار می‌شود که رتبه‌های برتر به‌عنوان اعضای تیم ملی جمهوری اسلامی ایران جهت اعزام به المپیادهای جهانی برگزیده می‌شوند.
فهرست المپیادها ویرایش
شیوۀ مدال‌دهی ویرایش
طی مرحله سوم، در کنار کلاس‌ها آزمون‌هایی نیز برگزار می‌شود. البته دانش‌آموزان المپیاد فیزیک بعد از مشخص شدن نتایج آزمون عملی به ۴۰ نفر کاهش پیدا می‌کنند و فقط افراد باقی‌مانده در آزمون‌های نهایی شرکت می‌کنند و امکان کسب مدال را دارند. نمرات آزمون‌ها طبق فرمول کمیتۀ علمی منجر به یک "نمرۀ کل" می‌شود. دانش آموزانی که نمره بالاتری گرفته باشند مدال طلا می‌گیرند. اگر دانش‌پژوهی سال گذشته موفق به کسب مدال طلا شده باشد در محاسبه تعداد مدال طلای همان المپیاد لحاظ نمی‌شود. کمی بیشتر از افرادی که مدال طلا گرفته‌اند، نقره می‌گیرند.
بجز المپیادهای کامپیوتر و کارآفرینی میانگین نمره کل دانش‌پژوهانی که موفق به کسب مدال‌های طلا و نقره نشده‌اند به عنوان "میانگین سطح برنز" محاسبه می‌شود. در همۀ المپیادها شرط لازم برای دریافت مدال برنز، کسب دست‌کم هفتاد درصد میانگین سطح برنز است. در صورتی که نمرهٔ فردی از هفتاد درصد میانگین سطح برنز کمتر باشد، از مدال محروم می‌شود و صرفاً دیپلم افتخار می‌گیرد.
همچنین ممکن است نمره چند نفر در مرز مدال‌های طلا و نقره برابر شود، هر کمیته علمی ضابطه‌ای اختصاصی دارد تا تکلیف این حالت مشخص شود. این ضوابط به‌گونه‌ای است که تعداد مدال‌های طلا اعطایی، بیشتر از تعداد مشخص‌شده در بخشنامه نباشد. ولی در حالتی که تساوی نمرات در مرز نقره و برنز باشد، به نمرات مرزی مدال نقره تعلق می‌گیرد.[۲]
عدم رعایت ضوابط انضباطی و اخلاقی و تخلف در آزمون‌ها و مانند آن می‌تواند منجر به محرومیت از کسب مدال شود.[۲] همچنین در صورتی که نمرۀ دانش‌پژوهان کمتر از حد نصاب تعیین شده توسط کمیتۀ علمی باشد از تعداد مدال‌ها کم می‌شود.
تبصره ویرایش
دانش‌آموزان المپیادهای کامپیوتر و کارآفرینی که پس از شرکت در کلاس‌های دورۀ تابستان تعداد آن‌ها دو برابر ظرفیت است همگی در آزمون‌های نهایی شرکت می‌کنند ولی فقط تا رتبه ۴۰ امکان گرفتن مدال دارند. نمرات نفرات بعد از رتبه ۴۰ در محاسبه میانگین سطح برنز در نظر گرفته نمی‌شوند.[۲]
تعداد تندیس‌های مشخص شده در بخشنامه ویرایش
با توجّه به ضوبط مدال‌دهی ممکن است تعداد تندیس‌ها با جدول زیر متفاوت باشد:
| المپیاد | پذیرش دورۀ تابستان (نفر) | تعداد تندیس طلا | تعداد تندیس نقره | تعداد تندیس برنز |
|---|---|---|---|---|
| ادبی | ۴۰ | ۱۸ | ۱۱ | ۱۱ |
| اقتصاد و مدیریت | ۴۰ | ۱۰ | ۱۵ | ۱۵ |
| تفکر و کارآفرینی | ۴۰ | ۸ | ۱۲ | ۲۰ |
امتیازها ویرایش
تمامی دارندگان مدال نخبه حساب می‌شوند و از مزایای بنیاد نخبگان بهره می‌برند. البته مزیای آن‌ها بسته به مدال تفاوت دارد. تمامی آن‌ها می‌توانند همچون دیگر نخبگان از طرح بنیاد نخبگان برای خدمت سربازی استفاده کنند.
دارندگان مدال طلا از کنکور سراسری معاف هستند. مدال‌های نقره و برنز هم 20 درصد سهمیه در کنکور سراسری دارد (در تمامی رشته ها) . (تسهیلات ورود به دانشگاه ممکن است هرسال تغییراتی داشته باشد.)
به نفرات برگزیده در هر رشته که در سطح کشور در زمینه‌های درسی خود، مقام اول را کسب کنند، امتیازاتی همچون استخدام در یکی از دستگاه‌های دولتی استان و امکان استفاده از بورسیه تحصیلی داده می‌گردد که همگی زیر نظر آموزش و پرورش می‌باشد.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ "المپیاد جهانی علوم زمین". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2018-02-24.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «کانال دوره تابستانی المپیادهای علمی 1401 در پیام‌رسان بله». ۹ شهریور ۱۴۰۱.[پیوند مرده]