امینه پاکروان

تاریخ‌نگار ایرانی

آمینه پاکروان (۱۸۹۳–۱۹۵۸) تاریخ‌دان ایرانی، نویسنده و استاد دانشگاه بود.[۱] او همسر فتح الله پاکروان دیپلمات دوران قاجار و پهلوی و مادر سرلشکر حسن پاکروان دومین رئیس ساواک است.

نخستین کتاب پژوهشی تاریخی امینه پاکروان به نام «شاهزاده گمنام (امیر بی‌تاریخ)» در ۱۹۴۴ در فرانسه چاپ شد و جایزه ریوارول را از آن خود کرد. پس از آن آثار پژوهشی بیشتری دربارهٔ تاریخ به ویژه ایران در قرن نوزدهم منتشر کرد که بارها تجدید چاپ شده‌اند.[۱]

او مدتی درس‌های ادبیات فرانسه و تاریخ هنر را در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد و در شناساندن نگارگری ایرانی (مینیاتور) به اروپاییان تلاش بسیاری کرد و کنفرانس‌های زیادی به زبان‌های گوناگون برپا کرد.[۱]

زندگی‌نامه ویرایش

امینه در سال ۱۸۹۳ در پاریس زاده شد. مادرش ادیبی اتریشی تبار به نام آلیس آن هرتسفلد[۲] بود و پدرش سیاست‌مداری ایرانی به نام حسن خان، مدتی سفیر ایران در عثمانی بود. امینه نوجوانی را در استانبول گذراند و همان‌جا با یک مرد سیاسی مسلمان ازدواج کرد. پس از آن سال‌هایی را در ایران، مصر، اتریش، آلمان، فرانسه، ترکیه، و بلژیک گذراند.[۱]

او با نام مستعار «ایران دخت» مقاله‌هایی دربارهٔ ایران در نشریه‌های قاهره می‌نوشت و با همین نام در مصر مشهور شده بود. پس از مرگ همسر اولش و دومین ازدواج، به ایران رفت و مدتی درس‌های ادبیات فرانسه و تاریخ هنر را در دانشگاه تهران تدریس کرد و کتاب‌های تاریخی پرارزشی دربارهٔ ایران چاپ کرد. [۱]

امینه پاکروان در ژوئیه ۱۹۵۸ در ۶۵ سالگی بر اثر سرطان درگذشت.[۱]

کتاب‌شناسی ویرایش

  • شاهزاده گمنام (امیر بی‌تاریخ) در ۱۹۴۴
  • قزوین پایتخت از یاد رفته
  • عباس میرزا
  • مقدرات ایرانی
  • تهران قدیم
  • نسل چهارم
  • آغامحمدخان قاجار

پانویس ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ فرخزاد، پوران ص. ۱۹۰
  2. A. A. Hertsfeld

منابع ویرایش

  • فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸