بتی
این مقاله شامل فهرستی از منابع، کتب مرتبط یا پیوندهای بیرونی است، اما بهدلیل فقدان یادکردهای درونخطی، منابع آن همچنان مبهم هستند. |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (آوریل ۲۰۱۴) |
بتول فخری (زاده ۱ شهریور ۱۳۳۱، تهران) با نام هنری بتی، خواننده ایرانی است که فعالیت هنریاش را قبل از انقلاب ایران (۱۳۵۷) آغاز کرده و هماکنون مقیم شهر تورنتو کانادا است.[۱]
بتی | |
---|---|
اطلاعات پسزمینه | |
نام تولد | بتول فخری |
نام(های) دیگر | بتی |
زاده | ۱ شهریور ۱۳۳۱تهران |
ژانر | موسیقی پاپ فارسی |
سالهای فعالیت | ۱۳۴۹ تاکنون |
بَتِی/batti ویرایش
بتی در لهجه هزارگی زبان فارسی چراغ تیلی/اریکین یا فانوس را گویند. در مناطق شرقی افغانستان نیز به چراغ بتی میگویند. این اسم برگرفته از واژه batti در زبان هندی میباشد. بتی در زبان هندی به مفهوم فتیله و یا شیء را گویند که روشنایی را انعکاس دهد.
منبع: رحیم، حسن .(۱۳۶۷). گویش مردم. چ۱.کویته:بینا
زندگی هنری ویرایش
بتی در شهریور ماه سال ۱۳۳۱ در تهران متولد شد در شش سالگی به خاطر کار پدرش عباس فخری به زنجان رفت و از اول دبستان به مدت ۹ سال در شهر زنجان بود. اما پس از این مدت بتی دوباره به همراه خانواده اش به تهران برگشتند.
قبل از انقلاب ویرایش
بتی در سن ۱۷ سالگی از دبیرستان عطار فارغالتحصیل شد و چند ماه بعد در سازمان جغرافیایی به عنوان نقشهکش استخدام شد و بعد از دوره آموزشی به اصرار یکی از همکارانش به دفتر هنری ضیا آتابای (خواننده) معرفی شد و همانجا به او پیشنهاد خواندن ترانه عزیزم شد (که اصل آهنگ ترکی است و آن را نکار بوک خوانده بود) و بدین ترتیب بتی در سن ۱۸ سالگی با دو ترانه عشق افسرده و عزیزم با اشعار سعید دبیری وارد عالم هنر شد. صفحه اول بتی بهطور بیسابقهای رکورد فروش را شکست بهطوریکه در دو روز اول ۶۰٬۰۰۰ صفحه فروش کرد و تا مدتها جز صفحههای پرفروش روز بود.
این همکاری با سعید دبیری موجب آشنایی بتی با سعید دبیری شد و خیلی زود این آشنایی به ازدواج انجامید و حاصل این ازدواج فرزندی به نام هایدن است که در ایران زندگی میکند. بتی بعد از ازدواج با سعید دبیری و تولد هایدن خوانندگی را به مدت دو سال کنار میگذارد و بعد از این مدت دوباره وارد عالم هنر میشود که آلبوم غریبانه از کارهای آخر او در سال ۱۳۵۶ قبل از جدا شدن از سعید دبیری است.
پس از انقلاب و شروع مجدد فعالیت ویرایش
بتی در سال ۱۳۵۷ با توجه به اوضاع آن زمان، چندین ترانه را به صورت آزمایشی در استودیو اجرا کرد که به علت وقوع انقلاب دیگر فرصت نشد آنها را اجرا کند. درمجموع بتی تا سال ۱۳۵۷ حدوداً ۴۵ ترانه اجرا کرد که بسیاری از آنها در آلبوم غریبانه یا بروی صفحهٔ گرامافون، یا در فیلمها و رادیو پخش شد.
بتی پس از حدود دودهه و نیم سکوت، با انتشار آلبومهای «لبخند قدیمی» و «فردا تو راهه» در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۱ به دنیای خوانندگی بازگشت.
همکاری هنری ویرایش
بتی در طی فعالیت خود با شاعرانی چون اردلان سرفراز، سعید دبیری، منصور تهرانی و با آهنگسازان خبره و برجسته ای همچون واروژان، سیاوش قمیشی، جهانبخش پازوکی، حسن شماعیزاده، منوچهر چشمآذر و … همکاری داشتهاست.
زندگی او پس از انقلاب دچار دگرگونیهای زیادی شد و به خاطر سفری که به همراه پسرش هایدن به اسرائیل داشت، مدتی پیش ایران را به مقصد کانادا ترک کرد و هماکنون در تورنتو زندگی میکند.
آلبومها ویرایش
غریبانه (۱۳۵۶)
نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
---|---|---|---|
غریبانه | سعید دبیری | حسن شماعیزاده | منوچهر چشمآذر |
آینه چشات | شهرام شبپره | شهرام شبپره | اریک |
دوستت دارم | سعید دبیری | یونانی | منوچهر چشمآذر |
یا امر (عربی) | عربی | عربی | عربی |
بی کسی | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | سلی |
ونوس | سعید دبیری | حسن شماعیزاده | منوچهر چشمآذر |
تردید | منصور تهرانی | حسن شماعیزاده | منوچهر چشمآذر |
یالان دونیا (آذری) | ترکی | ترکی | ؟ |
هله دان | محلی | محلی | ؟ |
نذر | سعید دبیری | ترکی | ناصر چشم آذر |
خوشبختی | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | آندرانیک |
بدرقه | سعید دبیری | امیر آرام | اریک |
زلیخا (آذری) | ترکی | ترکی | اریک |
روح شیطون (دارم عاشق میشم عاشق) | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | اریک |
دو قمری | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشمآذر |
عزیزم
نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
---|---|---|---|
راز | احمد شاملو | صدرالدین مهوان | گرگینزاده |
عزیزم | سعید دبیری | ترکی | محمود قراملکی |
واروژان | |||
گرگ چنبری | محلی | محلی | ؟ |
رفتنی | سعید دبیری | سعید دبیری | مارتیک |
ستاره | اردلان سرفراز | پرویز مقصدی | مارتیک |
دلهره | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشم آذر |
عاشقا مسافرن | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | واروژان |
پل | اردلان سرفراز | پرویز مقصدی | پرویز مقصدی |
همزبون | شهین حنانه | تورج شعبانخانی | اریک آرکانت |
حریم | اردلان سرفراز | فرید زلاند | منوچهر چشم آذر |
لبخند قدیمی (۱۳۸۷)
نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
---|---|---|---|
لبخند قدیمی | حمیدرضا رحیمی | پرویز قدرخانی | پرویز قدرخانی |
یادته | مریم حیدرزاده | پرویز قدرخانی | پرویز قدرخانی |
بی تو | مهین آبادانی | پرویز قدرخانی | پرویز قدرخانی |
دفتر عشق | سعید دبیری / فریبا وکیلی | سعید دبیری | پوریا نیاکان |
جدایی | کوروش انگالی | پرویز قدرخانی | پرویز قدرخانی |
کجایم من | پدیده نیشابوری | پرویز قدرخانی | کامیار باقری |
زورق کاغذی | حمیدرضا رحیمی | پرویز قدرخانی | ساکو و مهیار باقری |
فردا تو راهه (۱۳۹۲)
نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
---|---|---|---|
فردا تو راهه | بابک صحرایی | امین قباد | پوریا حیدری |
گمشده | بابک صحرایی | امین | امید حسینی |
درکم نکردی | بابک صحرایی | نیکان | نیکان |
موج | بابک صحرایی | تورج شعبانخانی | میلاد اکبری |
قاصدک | بابک صحرایی | امین | میلاد اکبری |
گریز | بابک صحرایی | علی مهراد | راشا تقی پور |
تو کنارمی | بابک صحرایی | محمدرضا رهنما | محمدرضا رهنما |
تکآهنگها ویرایش
نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
---|---|---|---|
عشق افسرده | سعید دبیری | محمود قراملکی | |
غروب موندنی | |||
مسافر | |||
گریه ام میگیره | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | اریک |
سینهها سنگه | سعید دبیری | محمود قراملکی | |
سن سن | ترانه قدیمی آذری | ترانه قدیمی آذری | میلاد اکبری |
هنوز | بابک صحرایی | نیکان | نیکان |
منابع ویرایش
- ↑ «بیوگرافی بتی (بتول فخری) و داستان زندگی شخصی همراه با عکس ها و تصاویر اینستاگرام». مجله اینترنتی استاربینو. ۲۰۱۸-۰۹-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳.
پیوند به بیرون ویرایش
- گفتگو با بتی؛ از شوی تلویزیونی رنگارنگ تا غربت در بیبیسی فارسی
- رحیم، حسن .(۱۳۶۷). گویش مردم. چ۱.کویته:بینا
- بتی در سورهسینما
- موزیک ویدئوی بی کسی در برنامه رنگارنگ در یوتیوب
- ایران اولد
- https://www.youtube.com/watch?v=8dw1iIBMSbU
- بتی خواننده قدیمی که دوباره شروع به خواندن کرده
- گفتگوی مجله جوانان با بتی
- بتی و سعید دبیری چند خواننده را متهم میکنند
- آواهای کمشنیده از دیروز تا امروز • بتی | فرهنگ و هنر | DW | 30.09.2021
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به بتی در ویکیگفتاورد موجود است. |