توریا (هندوئیسم)

توریا (توریه) (انگلیسی: turiya)، مرتبهٔ ممتاز آگاهی است که مقام شعور و هشیاری محض است.

آگاهی و آزادی ویرایش

در مرتبهٔ ممتاز آگاهی (turiya) که مقام شعور و هشیاری محض است روح همچون هستی و جوهر و منشأ کلیهٔ شناخت‌ها متجلی است و این مرتبهٔ آگاهی فقط از طریق آزادی حاصل می‌شود.

آگاهی کامل ویرایش

توریا، مرتبهٔ چهارم وجود که مقام بی مقامی و در حکم بُعد تنزیهی و جنبهٔ لایتناهی و سرمدی برهمن است. و در این مرتبه موجب خاموشی کلیهٔ رنج‌ها است. و آن یزدان (īśānaḥ)، گردانندهٔ ابدی و عاری از ثنویت و منشأ کلیهٔ هستی‌ها است.

مرتبهٔ بیداری و رؤیا در بند سلسلهٔ علت و معلول است، مرتبه خواب عمیق فقط علت است و نه معلول و مقام «توریا» نه علت است و نه معلول. و آن مقام نظارت و شهادت بر همه چیز (sarvakrk) و آگاهی کامل است.

تحولات آگاهی ویرایش

توصیفات اوپانیشاد از توریا، مانند تعین ناپذیری و منتفی بودن از هر چه کثرت است، و بالنتیجه همان آتمن و نظر مطلق کلیهٔ تحولات و تجلیات مراتب آگاهی است.

روح ویرایش

روح، هنگام حصول شناخت با اینکه در خود شناخت مستتر و متجلی است معذلک او را در این فعل، اصل ادراک کننده و فاعل به حساب می‌آورند و نه منفعل و معلوم.

برهمن ویرایش

اصل واقعی عالم و ذات نامتناهی برهمن است و آتمن، بازتاب برهمن در مملکت وجود انسان است.[۱][۲][۳]

منابع ویرایش

  1. ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد اول و دوم، تألیف داریوش شایگان
  2. آیین هندو و عرفان اسلامی (بر اساس مجمع البحرین داراشکوه) گرد آورنده داریوش شایگان، ترجمه جمشید ارجمند – تهران: نشر و پژوهش فرزان روز
  3. آتمَن و برهمن در اوپانیشادها و مکتب ودانته، پروین کاظم‌زاده، فصلنامه فرهنگی هنری (عرفانی).