تیساجن‌لِکلوسِـل (انگلیسی: Tisagenlecleucel) درمانی است که برای «لوسمی حاد لنفاوی لنفوسیت بی» (B-Cell ALL) به کار می‌رود و در آن، از لنفوسیت‌های تی خودِ بدن فرد مبتلا، برای مبارزه با سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

تیساجنلکلوسل
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریKymriah
نام‌های دیگرCTL019
AHFS/Drugs.comentry
روش مصرف داروتزریق وریدی
کد ATC
  • None
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
نیمه‌عمر حذف۱۶/۸ روز
شناسه‌ها
دراگ‌بنک
KEGG

ابتدا لنفوسیت‌های تی فرد را از بدنش خارج کرده و با استفاده از مهندسی ژنتیک، نوع خاصی از گیرنده سطحی کایمریک اختصاصی با اجزایی از گیرنده لنفوسیت تی و پادتن‌های خاص علیه یک پروتئین سلول‌های سرطانی را می‌سازند و سپس آنرا دوباره به بدن فرد تزریق می‌کنند. لنفوسیت‌های تی را به‌گونه‌ای مهندسی می‌کنند تا مولکول CD19 را بر سطح لنفوسیت‌های بی هدف قرار دهد. سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن بر سطح لنفوسیت‌های تی ظاهر می‌شود.

این درمان نخستین بار در دانشگاه پنسیلوانیا به‌وجود آمد و شرکت دارویی نوارتیس آنرا تکمیل کرد و مجوز رسمی برای پخش و بازاریابی آن را از سازمان غذا و داروی آمریکا دریافت داشت.[۱] در اوت ۲۰۱۷، این درمان نخستین روش تأیید شده درمانی در ایالات متحده آمریکا بود که برخی از مراحل ژن‌درمانی را در خود داشت.[۲]

این روش ۴۷۵/۰۰۰ دلار آمریکا هزینه دارد و یک‌بار تجویز می‌شود. شرکت نوارتیس مدعی است که این روش درمانی، ارزان‌تر از برخی روش‌های پیوند مغز استخوان است و هزینهٔ آنرا در صورتی که پاسخ درمانی مناسبی مشاهده نشود، از بیماران نخواهد گرفت.[۳]

موارد مصرف ویرایش

تیساجن‌لِکلوسِـل در حال حاضر برای درمان لوسمی حاد لنفاوی و همچنین لنفوم بزرگ سلول بی منتشر عودکرده یا مقاوم‌به‌درمان به‌کار می‌رود.

عوارض جانبی ویرایش

یکی از عوارض این روش درمانی، سندرم آزادسازی سیتوکین است.[۱][۴]

تولید ویرایش

ساخت و ایجاد این دارو برای هر فرد، یک فرایند ۲۲ روزه است که طی آن، لنفوسیت‌های تی آن شخص را جدا و خالص‌سازی می‌کنند و سپس با استفاده از یک ویروس، ژن خاصی را به درون ژنوم سلول تزریق می‌کنند. این ژن خاص، سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن (CAR) را کُدگذاری می‌کند که سلول‌های سرطانی خون را هدف قرار می‌دهد.[۵] این سلول‌ها از دومِـین 4-1BB در سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن استفاده کرده و پاسخ‌دهی و عملکرد آنرا ارتقا می‌دهد.[۶]

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "BLA 125646 Tisagenlecleucel - Novartis Briefing document to FDA ODAC" (PDF).
  2. "FDA approval brings first gene therapy to the United States". FDA - U.S. Food & Drug Administration. U.S. Department of Health and Human Services. Retrieved 31 August 2017.
  3. F.D.A. Approves First Gene-Altering Leukemia Treatment, Costing $475,000, By DENISE GRADY, New York Times, AUG. 30, 2017
  4. "FDA Panel Backs Novartis' Pioneering New Cancer Gene Therapy". New York Times. 12 July 2017 – via NYTimes.com.
  5. Ledford, Heidi (12 July 2017). "Engineered cell therapy for cancer gets thumbs up from FDA advisers". Nature (به انگلیسی). 547 (7663): 270. doi:10.1038/nature.2017.22304. PMID 28726836.
  6. "FDA Panel Unanimously Recommends Approval for Novartis' CAR T-Cell Therapy CTL019". GEN. GEN Genetic Engineering & Biotechnology News.