جاش (اصطلاح)

جاش (به کردی: جاش یا جاهش، Caş) واژه‌ای در زبان کُردی است که معنای تحت الفظی ان «پسر خر» است؛^[۱] جاش عنوانی توهین‌آمیز (به معنی خائن)^[۲] که جنگجویان کُرد ضد جمهوری اسلامی برای افراد کُردی که با جمهوری اسلامی همکاری می‌کنند به کار می‌برند.^[۳] احزاب کُرد از این اصطلاح برای تخریب یکدیگر نیز استفاده می‌کنند.^[۴]

پیشینه ویرایش

کردستان عراق ویرایش

در طی عملیات انفال که ژنرال علی حسن المجید فرمان کشتن و نسل‌کشی کردها را داده بود؛ واحدِ حامی حکومت (جاش خوانده می‌شدند) با هم متحد شده و احشام، گوسفندان، بزها، پول و سلاح و حتی زنان کُرد را می‌توانستند به‌طور قانونی به غنیمت بگیرند.^[۵]

اصطلاح «پلیس جاش» توسط کردها نسبت به شبه‌نظامیان پلیس محلی کرد در سال ۱۹۴۴ اطلاق گردید.^[۶] در زمان عبدالکریم قاسم جاش‌ها گروه‌های چریک خوانده می‌شدند که بعد از توافق ملا مصطفی با دولت مرکزی منحل شدند^[۷]

خلیل جاسم الدباغ (سمت راست) فرماندهٔ نیروهای ویژه جاش، در کنار ابراهیم الانصاری فرماندهٔ لشکر دوم در شمال عراق در جریان عملیات نظامی در دهه ۱۹۶۰

کردستان ایران ویرایش

گروهای چپ کُرد و حزب دموکرات کردستان ایران، در جریانِ انقلاب ۱۳۵۷، کُردهای طرفدار انقلاب را «جاش» خطاب می‌کردند.^[۸]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

↑ McDowall, David (May 15, 2004). A Modern History of the Kurds: Third Edition (Third ed.). I.B.Tauris. ISBN 1-85043-416-6.
↑ «هفته سوم اعتراضات در ایران؛ تظاهرات گسترده در سراسر کشور، همبستگی ایرانی‌ها در سراسر جهان». euronews. ۲۰۲۲-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
↑ sourena (۲۰۱۹-۰۴-۰۹). «جاش». شیوه‌نامه خبرنگاری. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
↑ «آیدنیز: نقش کورد جاش را به پ.د. ک داده‌اند». ANF News. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.
↑ Jonathan C. Randal, After Such Knowledge, What Forgiveness?: My Encounters with Kurdistan, 356 pp. , Westview Press, 1998, شابک ‎۰−۸۱۳۳−۳۵۸۰−۹, p.231
↑ Barzani, Masud; N. A. N. A; Barzani, Massoud (20 September 2003). Mustafa Barzani and the Kurdish Liberation Movement – Massoud Barzani – Google Books. ISBN 978-0-312-29316-1. Retrieved 2013-04-01.
↑ حسن ارفع، کردها و بررسی سیاسی و تاریخی، لندن، انتشارات دانشگاه آکسفورد، ص 139، 1966.
↑ www.niknami.ir, Tohid Niknami (+98) 9125061396. "مروری بر حوادث کردستان در مهر ماه سال 1358-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی". psri.ir (به انگلیسی). Retrieved 2023-09-03.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jash (term)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ بهمن ۱۳۹۳.

[mcdowall-1] McDowall, David (May 15, 2004). A Modern History of the Kurds: Third Edition (Third ed.). I.B.Tauris. ISBN 1-85043-416-6.

[2] «هفته سوم اعتراضات در ایران؛ تظاهرات گسترده در سراسر کشور، همبستگی ایرانی‌ها در سراسر جهان». euronews. ۲۰۲۲-۱۰-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.

[3] sourena (۲۰۱۹-۰۴-۰۹). «جاش». شیوه‌نامه خبرنگاری. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.

[4] «آیدنیز: نقش کورد جاش را به پ.د. ک داده‌اند». ANF News. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۰۴.

[knowledge-5] Jonathan C. Randal, After Such Knowledge, What Forgiveness?: My Encounters with Kurdistan, 356 pp. , Westview Press, 1998, شابک ‎۰−۸۱۳۳−۳۵۸۰−۹, p.231

[6] Barzani, Masud; N. A. N. A; Barzani, Massoud (20 September 2003). Mustafa Barzani and the Kurdish Liberation Movement – Massoud Barzani – Google Books. ISBN 978-0-312-29316-1. Retrieved 2013-04-01.

[7] حسن ارفع، کردها و بررسی سیاسی و تاریخی، لندن، انتشارات دانشگاه آکسفورد، ص 139، 1966.

[8] www.niknami.ir, Tohid Niknami (+98) 9125061396. "مروری بر حوادث کردستان در مهر ماه سال 1358-مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی". psri.ir (به انگلیسی). Retrieved 2023-09-03.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]