جنگل‌های پهن‌برگ مرطوب حاره‌ای و جنب‌حاره‌ای

نوعی زیست‌بوم

جنگل‌های پهن‌برگ مرطوب حارّه‌ای و جنب‌حارّه‌ای[۱][۲] یا جنگل‌های مرطوب حارّه‌ای یا همان جنگل‌های استوایی که در جنوب شرق آسیا پراکنش دارند، به سبب بارش بسیار، خاک آبرفتی و هوای گرم و مرطوب به وجود آمده‌اند. همچنین دراین نوع پوشش گیاهی انواع زیادی از جانوران زندگی می‌کنند.

پراکندگی جنگل‌های پهن‌برگ مرطوب حاره‌ای و جنب‌حاره‌ای

ویژگی‌ها ویرایش

ویژگی اصلی جنگل‌های حاره‌ای یا جنب‌حاره‌ای این است که بیشترین تنوع گونه‌های زیستی جهان را دارند. این جنگل‌ها با تنوع زیستی غنی و خارق‌العاده خود، حداقل دو پنجم کل گونه‌های گیاهی و جانوری زمین را در خود جای داده‌اند. جنگل‌های گرمسیری، در نزدیکی استوا در ناحیه محدود شده به عرض‌های جغرافیایی ۵/۲۳ درجه شمالی و ۵/۲۳ درجه جنوبی واقع شده‌اند. یکی از ویژگی‌های این جنگل‌ها وجود فصل‌های مشخص و محدود در آنهاست. زمستان در این جنگل‌ها وجود ندارد و فقط دو فصل (بارانی و خشک) در آنها دیده می‌شود. در جنگل‌های حاره‌ای، طول روز ۱۲ ساعت است و تغییرات اندکی در طول سال دارد. میانگین دمای آنها ۲۵–۲۰ درجه سانتیگراد است و در طول سال، تغییرات اندکی را نشان می‌دهد. دمای میانگین گرم‌ترین ماه‌ها و سردترین ماه‌های سال در این جنگل‌ها بیش از ۵ درجه سانتیگراد تفاوت ندارند. بارندگی در طول سال پراکنده شده‌است و میزان بارندگی سالیانه بیش از۲۰۰۰ میلی‌متر می‌باشد. خاک این جنگل‌ها از نظر مواد غذایی نسبتاً فقیر و اسیدی است. تجزیه و فساد بقایای گیاهی و اجساد جانوری در خاک‌ها زیاد و سریع است و این خاک‌ها در معرض شستشوی سنگین توسط بارندگی‌ها قرار دارند. سایه‌بان یا چتر گیاهان در این جنگل‌ها چند لایه و پیوسته‌است و به همین دلیل نور کمی می‌تواند به اعماق آن و سطح زمین نفوذ پیدا کند.

پوشش گیاهی ویرایش

یک کیلومتر مربع از این جنگل‌ها می‌تواند ۱۰۰ گونه درخت مختلف را دربرداشته باشد. درختان غالباً بین ۲۵ تا ۳۵ متر ارتفاع دارند و دارای تنه‌های ستبر و تنومند و ریشه‌های سطحی می‌باشند. اکثر این درختان، همیشه سبز هستند و برگهای آنها بزرگ و به رنگ سبز تیره‌است. گیاهانی از جمله ارکیده‌ها یا ثعلب‌ها، گیاهان خانواده آناناس، تاک‌ها، سرخس‌ها، خزه‌ها و نخل‌ها در جنگل‌های حاره‌ای دیده می‌شوند.

پوشش جانوری این جنگل‌ها شامل پرندگان گوناگون و فراوان، خفاش‌ها، پستانداران کوچک و انواع حشرات است.

جنگل‌های حاره‌ای در یک تقسیم‌بندی ریزتر، بر اساس توزیع فصل بارندگی به جنگل‌های بارانی همیشه سبز، جنگل‌های بارانی فصلی، جنگل‌های نیمه همیشه سبز و جنگل‌های برگ ریز بارانی، خشک تقسیم می‌گردند.

بیش از نیمی از جنگل‌های حاره‌ای تاکنون از بین رفته‌اند.

منابع ویرایش

  1. «جنگل حارّه‌ای» [مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست و جنگل] هم‌ارزِ «tropical forest, equatorial forest»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ جنگل حارّه‌ای)
  2. «جنگل جنبِ‌حارّه‌ای» [مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست و جنگل] هم‌ارزِ «subtropical forest»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ جنگل جنبِ‌حارّه‌ای)
  • جغرافیای دوم راهنمایی ص۱۶