جنگل ارس زیارت یک جنگل ارس در زیارت بلوچستان پاکستان است. منطقه زیارت منزلگاه بزرگ‌ترین جنگل ارس در پاکستان است که حدود ۱۱۰۰۰۰ هکتار را پوشش می‌دهد و گمان می‌رود دومین منطقه بزرگ در نوع خود باشد. ارس زیارت از قدیمی‌ترین درختان زنده دنیاست. این جنگل در ناحیه کوهستانی با ارتفاعی بین ۱۱۸۱ تا ۳۴۸۸ مترمربع قرار دارد و دارای تنوع گونه ای بالایی است. اکوسیستم جنگل ارس زیارت در محل تلاقی پنج پهنه رویشی قرار دارد؛ بنابراین گونه‌های گیاهی تشکیل دهنده پوشش گیاهی ترکیبی منحصربه‌فرد از پنج نوع مختلف گیاهی را ارائه می‌دهند که آن را به یک سایت جهانی متمایز از نظر ترکیب گیاهی تبدیل می‌کند. پوشش گیاهی اکوسیستم جنگلی زیارت شامل گونه‌هایی از: زیر منطقه ایران-تورانی غربی، زیر منطقه ایران-تورانی شرقی، منطقه چین-ژاپن، منطقه هند و منطقه ساهارو سندیان است. گونه‌های حیات وحش آن شامل گونه‌های در حال انقراض مانند خرس سیاه بلوچستان و پرندگان نایابی است. جنگل زیارت همچنین دارای تنوع غنی از گونه‌های گیاهی با اهمیت دارویی است که بیش از ۵۰ درصد از ۵۴ گونه فهرست‌بندی شده دارای ارزش دارویی یا قومی گیاه‌شناسی است که مردم محلی از آن‌ها به عنوان درمان‌های بومی برای انواع بیماری‌ها استفاده می‌کنند.

جنگل ارس زیارت
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت رده‌بندی IV (منطقه مدیریتی برای حفاظت زیستگاه‌ها/گونه‌ها)[۳]
Juniperus seravschanica در جنگل ارس زیارت
مختصات۳۰°۲۱’۴۶٫۲۷”N – 30°۲۵’۵۷٫۷۰”N, 67°۱۸’۳۰٫۵۱”E – 68°۰۹’۲۹٫۷۸”E[۱]
مساحت۱۱۱٬۸۵۲ هکتار (۴۳۱٫۸۶ مایل مربع)
پشتیبانی قانونیذخیره گاه زیست کره
برگزیده‌شده۲۰۱۳
مدیراداره جنگل‌ها و حیات وحش بلوچستان
میراث جهانی یونسکوفهرست آزمایشی (۲۰۱۶)[۲]

جغرافیا ویرایش

این جنگل‌ها در اطراف ناحیه کوهستانی زیارت و کوه زرغون گسترده شده‌اند.[۳] ارتفاع این کوه‌ها از ۱۱۸۱ تا ۳۴۸۸ متر است. مساحت این جنگل‌ها حدود ۱۱۰۰۰۰ هکتار است و بزرگترین جنگل ارس در پاکستان است.[۴]

آب و هوای ان معتدل و نیمه خشک، با تابستان‌های معتدل و زمستان‌های سرد است. میانگین بارندگی سالانه (اندازه‌گیری شده در زیارت) ۲۶۹ میلی‌متر است.[۵]

بوم‌شناسی ویرایش

درخت شاخص ناحیه عرعر پشتون (Juniperus serravschanica) است. جنگل ارس بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر ارتفاع در امتداد بالای پشته‌ها و در شیب‌های متوسط تا تند (۱۸ درجه تا ۳۰ درجه) هستند. آنها بیشتر در توده‌های متراکم، باز و خالص بدون طبقه‌بندی رشد می‌کنند.[۶] سن قدیمی‌ترین درختان ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ سال است که به آنها فسیل زنده می‌گویند. ۵۴ گونه گیاهی مختلف در جنگل‌ها یافت می‌شود.[۵] حدود نیمی از گونه‌های گیاهی بومی توسط مردم محلی مورد استفاده دارویی قرار می‌گیرند. اسانس درخت عرعر دارای خواص آنتی‌اکسیدانی بوده و از دوران باستان به صورت دارویی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. این جنگل‌ها همچنین از تبخیر ذخایر آبی که منبع اصلی امرار معاش مردم محلی است جلوگیری می‌کند.[۴]

پستانداران بومی منطقه عبارتند از: مارخور (Capra falconeri jerdoniگوسفند وحشی اوریال (Ovis vigneiخرس ماه (Ursus thibetanus)، گرگ (Canis lupusشغال زرد (Canis aureus)، و خرگوش بی‌دم افغانی (Ochotona rufescens). پرندگان شامل کبک چوکار، توکای بزرگ (Turdus viscivorus)، توکای گلوسیاه (Turdus atrogularis)، مگس‌خوار آرام (lineatum Trochalopteron) و دارخزک دم‌نواری.

منطقهٔ حفاظت شده ویرایش

در سال ۱۹۷۱، ۳۷۲٫۴۷ کیلومتر 2 از جنگل به عنوان پناهگاه حیات وحش تعیین شد.[۷]

در سال ۲۰۱۳ این جنگل به عنوان ذخیره گاه زیست کره با مساحت هسته ۱۱۲۴۳ هکتار، منطقه حائل ۶۰۵۱۹ هکتار، منطقه انتقالی ۴۰۰۹۰ هکتار و مساحت کل ۱۱۱۸۵۲ هکتار اعلام شد. در سال ۲۰۱۶ دولت پاکستان جنگل ارس زیارت را به عنوان میراث جهانی معرفی کرد.

منابع ویرایش

  1. "Ziarat Juniper Forest". UNESCO Man and Biosphere Programme. Accessed 7 December 2020. [۱]
  2. "Ziarat Juniper Forest". UNESCO World Heritage Centre. Accessed 7 December 2020. [۲]
  3. "Juniper Forests, Ziarat". wwfpak.org. Retrieved 2017-10-13.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "Ziarat Juniper Forest declared second Biosphere Reserve". Pakistan Today. Retrieved 2017-10-13.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ "Flora of Ziarat; Ethnobotanic and Medicinal Importance". IUCN. Accessed 9 December 2020.
  6. Atta, Mohammad; Ahmed, Moinuddin; Ahmed, Alia; Tareen, Lubna; and Jan, Syed. (2012). "The ecology and dynamics of juniperus excelsa forest in Balochistan-Pakistan." Pakistan Journal of Botany. 44. 1617-1625.
  7. "Ziarat Juniper". Protected Planet. Accessed 9 December 2020