سدیم دی‌تیونیت

سدیم دی‌تیونیت (به انگلیسی: Sodium dithionite) یا بلانکیت یا جوهر قند با فرمول شیمیایی Na_۲S_۲O_۴ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۲۴۴۸۹ است. که جرم مولی آن 174.107 g/mol می‌باشد.

سدیم دی‌تیونیت
دیگر نام‌ها D-Ox Hydrolin Reductone Sodium hydrosulfite Sodium sulfoxylate Sulfoxylate Vatrolite Virtex L
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۷۷۷۵-۱۴-۶ Y
پاب‌کم	۲۴۴۸۹
شمارهٔ ئی‌سی	231-890-0
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	JP2100000
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [O-]S(=O)S(=O)[O-].[Na+].[Na+]
InChI InChI=1S/2Na.H2O4S2/c;;1-5(2)6(3)4/h;;(H,1,2)(H,3,4)/q2*+۱;/p-2
خصوصیات
فرمول مولکولی	Na2S2O4
جرم مولی	174.107 g/mol (anhydrous) 210.146 g/mol (dihydrate)
شکل ظاهری	white to grayish crystalline powder light-lemon colored flakes
بوی	faint sulfur odor
چگالی	2.38 g/cm3 (anhydrous) 1.58 g/cm3 (dihydrate)
دمای ذوب	۵۲ درجه سلسیوس (۱۲۶ درجه فارنهایت؛ ۳۲۵ کلوین)
دمای جوش	Decomposes
انحلال‌پذیری در آب	18.2 g/10 mL (Anhydrate 20 °C) 21.9 g/100 mL (Dihydrate 20 °C)
انحلال‌پذیری	slightly soluble in الکل
خطرات
شاخص ئی‌یو	۰۱۶-۰۲۸-۰۰-۱
طبقه‌بندی ئی‌یو	Harmful (Xn)
کدهای ایمنی	R۷, R۲۲, R31
شماره‌های نگهداری	S۲, S7/8, S26, S۲۸, S۴۳
لوزی آتش
نقطه اشتعال
دمای خودآتشگیری
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها	سدیم سولفیت سدیم سولفات
ترکیبات مرتبط	سدیم تیو سولفات سدیم بی‌سولفیت سدیم متابی‌سولفیت سدیم بی‌سولفات
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

شکل ظاهری این ترکیب، پودر کریستالی سفید مایل به خاکستری است که این ترکیب گوگردی به عنوان رنگ بر یا سفیدکننده کاربرد دارد.

کاربرد در صنعت

از سدیم دی‌تیونیت به عنوان رنگ‌بر در صنایع استفاده می‌شود و به عنوان مثال از آن برای حذف جوهر از روی کاغذ باطله و خمیر کاغذ استفاده می‌شود که رنگ‌بری خمیرکاغذ با استفاده از میزان ۰.۵ الی ۱ درصد سدیم دی‌تیونیت و زمان‌هایی بین ۳۰ تا۹۰ دقیقه مورد مطالعه قرار گرفته‌است.

کاربرد در صنایع غذایی

میزان مصرف مجاز بلانکیت در مواد غذائی کمتر از ۱۰ میلی‌گرم (پی‌پی‌ام) در لیتر است.

قند

بلانکیت ترکیبی گوگردی است که در قندریزی‌ها برای رنگبری و سفید کردن قندها استفاده می‌شود. پس از حرارت دادن این ماده گاز SO2 تولید می‌شود که مقدار زیاد آن سرطان‌زا است. به همین دلیل یکی از فاکتورهای کنترل کیفیت قند اندازه‌گیری میزان سولفور باقی مانده در آن است.

نان

در ایران در بعضی از نانوایی‌ها به صورت غیر مجاز از بالانکیت یا جوهرقند برای تخمیر و آماده‌سازی زود هنگام خمیر نان استفاده می‌کنند که به دلیل افزایش ضریب ابتلا به سرطان، ازبین رفتن پرز روده و معده و بی‌اثرسازی آنتی‌اکسیدان‌ها و اختلال در گوارش، پوست و چشم از نظر ادارهٔ بهداشت مصرف آن در نان، غیرقانونی بوده و پیگیرد قانونی دارد.

جستارهای وابسته

• ترکیب شیمیایی
• نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی

منابع

• «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.