جیجه

جیجه نام منطقه‌ای است به طرف شمال فراه جزئی از ولسوالی خاک سفید، ولایت فراه که در بین کوه‌ها قرار دارد است. این منطقه به مناطقی با نام‌های ناجو، جیجه، میرآباد، گرگاب، کاریزا، خالو، دخله خرگاوه وغیره.. تقسیم شده‌است. اقوام این منطقه پشتون نورزای هستند و همه به زبان فارسی دری صحبت می‌کنند. لهجه شان مشابه با مردمان شیندند هرات می‌باشد. دارای زمستان معتدل تابستان گرم و پر از باد که به بادهای ۱۲۰ روزه معروف است وهمچنان داری بهاری دلپذیر می‌باشد. دریای ادرسکن (هاروت) از وسط این قریه‌ها می‌گذرد. این منطقه دارای جنگلی در حدود 20 هکتار است که عموماً درختان گز دارد. کوه‌های این منطقه دارای خنجک و انجیر کوهی فراوان هستند. مردم این منطقه به جنگلات توجه خاصی دارند ولی علی‌رغم آن افزایش نفوس باعث کاهش خارهای کوهی و ترخ کوهی شده و شکارهای نا به هنگام باعث کاهش یا انقراض بعضی از حیوانات وحشی از جمله بز کوهی این منطقه شده‌است.

این منطقه دارای چندین مکتب ذکور و اناث و همچنان یک لیسه عالی ذکور می‌باشد این منطقه پایگاه خاص مجاهدین در زمان روسها بود و مردم آن در مقابل روس مقاومت کردند.

سرشماری

سرشماری دقیق در این منطقه صورت نگرفته است،اما جمعیت تقریبی تمام مناطق جیجه به چهار ونیم تا پنج هزار نفر میرسد.

ساحه ی طبعی

این منطقه دارای ساحه ی طبعی بینظیر است. که ساحه طبعی آن شامل نواحی کوهی و جنگلی میباشد،نواحی جنگلی آن را درختان گز تشکلیل میدهد که توسط مامورین دولتی محافظت میشود و نواحی کوهی آن شامل خنجک،انجیر،انگور کوهی و انواع مختلف گیاهان وحشی مانند گل شب بو و دیگر گیاهان که بیشتر با نام های بومی منطقه از آن یاد میشود.

کشاورزی

کشاورزی در این منطقه به شدت تحت تآثیر باران های موسمی قرار دارد، از آب دریای هاروت برای آبیاری زمین های این منطقه استفاده میشود. انحراف رود هاروت باعث تخریب بیشتر زمین های زراعتی این منطقه شده است. محصولات زراعت این منطقه را بیشتر گندم، جو، جواری،بوته های پنبه و کنجد تشکیل میدهد.

افراد سر شناس

از افراد سر شناس این منطقه میتوان به مولوی محمد سرور جیجه ای اشاره کرد که در بخش علوم فقهی و دینی کتاب های زیادی را به رشته ی تحریر در آورده و هم اکنون همچنان خواننده گان زیادی دارد.

تاریخ

در کاوش های غیر قانونی که در این مناطق توسط افراد غیر حرفه ای صورت گرفته آثاری از دوره قبل از اسلام به دست آمده است قبر های که در دامنه های کوه حفر شده افرادی را نشان میدهد که همراه با مقدار زیادی وسایل مانند انگشتر و دیگر وسایل دفن شده است و این آثار به قیمت ناچیز به دلالان فروخته میشود.