حبیب‌الله کلکانی
حبیب‌اللّٰه کلکانی یا بچه سقاو (پادشاه افغانستان از ۱۷ ژانویه تا ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹)، و همچنین یکی از رهبران سقاوی‌ها در طول جنگ داخلی افغانستان (۱۹۲۸–۱۹۲۹)، او مناطق وسیعی از افغانستان را به تصرف خود درآورد و در دوره‌ای که در تاریخ نگاری افغانستان به عنوان «دوره سقاوی‌ها» شناخته می شود، بر کابل حکومت کرد. او از نژاد تاجیک بود.[۶][۷][۸][۹][۱۰] [۱۱][۱۲]
| حبیب‌اللّٰه کلکانی بچه سقاو | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| پادشاه افغانستان | |||||
 پرتره‌ای از پادشاه حبیب‌اللّٰه کلکانی | |||||
| پادشاه افغانستان[note ۱] | |||||
| سلطنت | ۱۷ ژانویه ۱۹۲۹[note ۲] – ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ | ||||
| تاج‌گذاری | ۱۴ دسامبر ۱۹۲۸[۴] و دوباره در ۱۸ ژانویه ۱۹۲۹ [۵] | ||||
| پیشین | عنایت‌الله شاه | ||||
| جانشین | محمد نادر شاه | ||||
| زاده | ۱۹ ژانویه ۱۸۹۱ کلکان، امارت افغانستان | ||||
| درگذشته | ۱ نوامبر ۱۹۲۹ (۳۸ سال) کابل، پادشاهی افغانستان | ||||
| |||||
| پدر | امین‌اللّٰه کلکانی | ||||
| پیشه | پادشاه | ||||
در طول جنگ داخلی ۱۹۲۸–۱۹۲۹ افغانستان او با امان‌الله خان برای تاج و تخت افغانستان رقابت کرد. پس از شکست امان‌الله، سرانجام از محمد نادرشاه شکست خورد. خلیل‌الله خلیلی، شاعر کوهستانی، پادشاه حبیب‌اللّٰه کلکانی را «بهترین مدیر واردات و صادرات دولتی» معرفی کرد.[۱۳] [۱۴]
زندگی
ویرایشوی یکی از تاجیکان روستای بزرگ کَلَکان در سی کیلومتری شمال کابل در بخش کوهدامن بود. پدر وی حرفه سقایی داشت، از همین جهت است که او را بچهٔ سقا (بچهٔ سقاو) می‌نامند.[۱۵]
انقلاب
ویرایش
در حالی که ارتش افغانستان در ولایات لغمان و ننگرهار در شرق کشور درگیر نبرد با قبایل یاغی پشتون بود، سقاوی‌ها به رهبری کلکانی در سال ۱۹۲۸ میلادی شروع به حمله به کابل محافظت نشده از شمال کردند. وارد یک جنگ داخلی شده است. قبایل وحشی وزیرستان مناطق جنوبی کابل را محاصره کرده بودند و نیروهای کلکانی از شمال به قلب کابل حرکت می کردند.
در نیمه‌های شب، در ۱۴ جنوری ۱۹۲۹، امان‌الله خان پادشاهی خود را به برادرش عنایت‌الله خان سپرد و با بی‌ام‌و خود از کابل از ترس خشم مردم به سمت قندهار در جنوب گریخت. دو روز بعد، در ۱۶ ژانویه ۱۹۲۹، کلکانی نامه‌ای به شاه عنایت الله خان نوشت که یا تسلیم شود یا برای جنگ آماده شود. عنایت الله خان در پاسخ توضیح داد که هرگز نمی‌خواهد پادشاه شود و با کناره‌گیری موافقت کرد.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ Qassem, Dr Ahmad Shayeq (2013-03-28). Afghanistan's Political Stability: A Dream Unrealised (به انگلیسی). Ashgate Publishing, Ltd. p. 175. ISBN 9781409499428.
- ↑ Wazir, Azmatullah Khan (2002). The immediate solution of Afghan crisis (به انگلیسی). A.K. Wazir. p. 8.
- ↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 37. ISBN 9781558761544.
- ↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 37. ISBN 9781558761544.
- ↑ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising (به انگلیسی). Markus Wiener Publishers. p. 1. ISBN 9781558761551.
- ↑ عزم، کاوه. «جریانات قدرت‌گیری حبیب‌الله کلکانی به قلم میرغلام محمد غبار». دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
- ↑ غفاریان، سیروس. «روزنامه شرق 85/2/23: بلاهت بچه سقا». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
- ↑ "معنی بچه سقا | لغت‌نامه دهخدا" (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-05.
- ↑ پژوهشگر، بصیر احمد حسن‌زاده نویسنده و. «هشتادمین سالروز پادشاهی حبیب‌الله کلکانی». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۵-۱۶.
- ↑ http://rch.ac.ir/article/Details/5910
- ↑ بازخاکسپاری حبیب‌الله کلکانی و بحران هویت ملی افغانستان، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ Dukki, Nasar (2012-07-12), Bachai Saqao (son of water carrier, the bandit king) Arrested, retrieved 2024-06-25
- ↑ مراسم خاکسپاری دوباره حبیب‌الله کلکانی در کابل به خشونت کشیده شد، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ هشتادمین سالروز پادشاهی حبیب‌الله کلکانی، بی‌بی‌سی فارسی
- ↑ دانشنامه جهان اسلام، سرواژهٔ بچه سقا
- افغانستان در پنج قرن اخیر، میر محمد صدیق فرهنگ، مشهد، ۱۳۷۱–۱۳۷۴ شمسی
- درة الزمان فی تاریخ شاه زمان، همو، کابل، ۱۳۳۷ شمسی
- وفیات معاصرین به قلم محمد قزوینی، مجلهٔ یادگار سال ٬۳ شمارهٔ ۴
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «حبیب‌الله کلکانی». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۷.
- shamalionline.com/heroes/kalakani
- اعدام و ترور؛ صد سال سرنوشت خونبار رهبران افغانستان علی حسینی، بی‌بی‌سی
پیوند به بیرون
ویرایش| عنوان سلطنتی | ||
|---|---|---|
| پیشین: عنایت‌الله شاه |
پادشاهان افغانستان ۱۴ دسامبر ۱۹۲۸ – ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ |
پسین: محمد نادر شاه |
خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «note» وجود دارد، اما برچسب <references group="note"/> متناظر پیدا نشد. ().