خانه شاپوری

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

خانه شاپوری یا عمارت شاپوری مربوط به اوایل دوره پهلوی است و در شیراز، خیابان انوری، روبروی خیابان اهلی واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]

باغ و عمارت شاپوری
Map
نامباغ و عمارت شاپوری
کشورایران
استاناستان فارس
شهرستانشیراز
اطلاعات اثر
کاربریخانه
دیرینگیدوره پهلوی
دورهٔ ساخت اثردوره پهلوی
بانی اثرابوالقاسم مهندسی
مالک اثرعبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ کازرون
مالک فعلی اثرسازمان میراث فرهنگی استان فارس
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۲۷۸۱
تاریخ ثبت ملی۱۶ مهر ۱۳۷۹
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
وبگاه
www.shapourigarden.com

تاریخچه ویرایش

این اثر از سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده است و متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ کازرون بوده است.[۲]

تا دهه ۷۰ هجری شمسی این بنا مورد استفادهٔ خانوادهٔ شاپوری بود و چند سال به صورت متروکه رها شده‌بود و در نهایت در سال ۱۳۷۸ سازمان میراث فرهنگی استان فارس آن را خریداری و ثبت میراث فرهنگی ایران کرد.[۳]

مشخصات بنا ویرایش

این بنا در دو طبقه با زیربنای ۸۴۰ مترمربع و در زمینی به مساحت ۴۶۳۵ مترمربع به سبک سنتی معماری پهلوی اول بنا شده است و جزو اولین بناهایی است که در آن سال‌ها با رویکرد آزادانه به معماری طراحی شده است.[۳]

خصوصیات منحصربه فرد بنا ویرایش

  • خصوصیاتی که باعث تمایز این بنا ازدیگر بناهای زمان خود می‌شود عبارت است از:
  • دسترسی به عمارت از محور اصلی نمی‌باشد و با ۹۰ درجه تغییر از کنار (ضلع شمالی) صورت می‌پذیرد.
  • در این بنا نیز مانند سایر باغ‌های ایرانی قرینگی نسبت به محور اصلی می‌باشد ولی نوع درختان و نحوه قرارگیری آن‌ها قرینه نیستند.
  • در عمارت شاپوری بعد ازگذراز ورودی عمارت در میانه ساختمان راه پله در وسط از دیگر طرح‌های متمایز معماری این بنا است که در بناهای هم دوره اش به چشم نمی‌خورد.
  • از دیگر ابداعات ای معمار اختصاص دادن عملکرد خاص به هر اتاق است و چند منظوره بودن اتاق‌ها چنانچه در گذشته مرسوم بوده دیگر مشاهده نمی‌شود.
  • اضافه نمودن بالکن به بنا که در معماری ایرانی جایگاهی نداشته از دیگر مخصات معماری عمارت شاپوری است.
  • قرار گرفتن ۱۴ ستون به قرینگی هم با تزئینات منحصر بفرد در گرداگرد بالکن هویتی خاص به این فضا می‌دهد و این ابتکار خلاقانه را به اوج خود می‌رساند.
  • همچنین بهار خواب نیز که محل استراحت تابستانی است دارای بالکن و ستون‌های مشابه ستون‌های بالکن اصلی است.

کاربری جدید ویرایش

بازدید عموم از این اثر آزاد است و در آن رستوران و کافی شاپ و نمایشگاه آثار فرهنگی و هنری استان فارس دایر است.

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. «تاریخچه – باغ و عمارت شاپوری» (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۳-۰۵.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ راهنمای گردشگری عمارت شاپوری