خط سفیر، از خط‌های تزیینی در خوشنویسی ایرانی به‌شمار می‌رود. برخی معتقد هستند که خط سفیر خط خوانای کرشمه است و به عبارت دیگر فرزند کرشمه محسوب می‌شود.[۱] احمد آریامنش خط سفیر را در سال ۱۳۸۵ ابداع کرده‌است.[۲][۳] مبدع آن، این خط را نوعی رسم‌الخط فارسی، بین نسخ و ثلث و آکادمیک می‌داند.[۴]آریامنش پس از بررسی و رفع این ایرادها و مشکلات در سال ۱۳۸۸ خط سفیر را به‌صورت کمال‌یافتهٔ خط کرشمه ارائه کرد که در تمام نمونه‌های جدید آن ضابطه و قانونمندی بیشتری دیده می‌شود.[۵]

  • بهترین قلم مناسب برای شروع خط سفیر و تمرین الفبای آن قلم دزفولی، به قطع۳تا۵میل می‌باشد.[۶]
  • بهترین قطع مناسب قلم سفیر، زاویهٔ ۳۵تا۴۵درجه می‌باشد.[۶]

ویژگی‌ها ویرایش

در طراحی خط سفیر فرم‌ها و اشکال کلیه خطوط ترسیمی از جمله کوفی، ثلث و نسخ و … مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفته و از آنها تا حد امکان برداشت شده‌است. این برداشت‌ها از خطوط سنتی همراه با ریشه گرفتن از خط کرشمه و فرم‌ها و حرکاتی که مختص خود سفیر می‌باشد باعث شده که این خط از ویژگیهای خاصی برخوردار شود:[۶][۷]

  • سفیر درعین حال هم می‌تواند آزادی و رقص خط شکسته نستعلیق و کرشمه را وهم خشکی و انسجام خط ثلث را داشته باشد، این ویژگی را هم در ترکیب بندی و هم در حس درونی خط می‌توان مشاهده کرد.
  • خط سفیر می‌تواند به چند شکل تحریر و ترسیم گردد:
  1. ایجاد فضاها و فرمهای گرافیکی (لوگو و آرم)
  2. ترکیب بندی‌های ساده، پیچیده و فرمی
  3. سطر نویسی و کتابت.
  • خط سفیرهم قابلیت عربی نویسی و هم فارسی نویسی را دارد.
  • قامت بلند، حرکات و منحنی‌های بر گرفته از هنر شرقی به همراه حرکات سماع گونه قلم از ویژگیهای دیگر خط سفیر است.
  • این خط مانند تمام خطوط متداول از قاعده مندی خاص خود برخوردار است.[۶][۷]
  • سفیر، خطی است راست قامت، همراه با چندین حرکت منحنی شکل در چهار جهت؛ که تیزی و تندی برخی از حرکات را پاسخگو باشد و مجموعه ای متعادل ارائه دهد.

منابع ویرایش

  1. قرآن، iqna ir | خبرگزاری بین‌المللی (۱۳۸۹/۰۴/۰۹–۱۵:۰۲). «خط سفیر فرزند خط کرشمه است». fa. دریافت‌شده در 2020-11-03. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. www.fhnews.ir، پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر | (۱۳۸۹/۱۰/۰۸–۱۲:۴۱). «زهرا بهرامی خوشنویس: خط سفیر خوانایی بیشتری نسبت به خط کرشمه دارد». fa. دریافت‌شده در 2020-11-03. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  3. vista. «گفتگو با احمد آریامنش دربارهٔ خط کرشمه». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.
  4. «خطوط سفیر و کرشمه با وجود مخالفت‌ها در راه نمایش هستند». خبرگزاری هنر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.
  5. admin. «از کرشمه تا سفیر، احمد آریامنش – دانشنامه هنرمعماری». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Src='https://secure.gravatar.com/Avatar/Ca4ec6d4360ba9d9ff77da95cf12ada3?s=60، <img Alt=؛ #038;d=mm؛ Srcset='https://secure.gravatar.com/Avatar/Ca4ec6d4360ba9d9ff77da95cf12ada3?s=120، #038;r=g'؛ #038;d=mm؛ گفت، #038;r=g 2x' Class='avatar Avatar-60 Photo' Height='60' Width='60'/> یاسان دلفان (۲۰۱۹-۰۱-۱۱). «آموزش خط سفیر». قلمتراش. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «وب سایت رسمی احمد آریامنش». ahmadariamanesh.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۳.