درگاه:علمی تخیلی/مقالهٔ برگزیده/۵
هایکوعت یا هایکوی علمی-تخیلی یا Science Fiction Haiku شاخهای از شعر علمیتخیلی است که بر اساس معروفترین قالب شعر سنتی ژاپن، هایکو (Haiku)، ساخته شدهاست. تفاوت میان هایکو و هایکوعت در این است که در هایکو مهمترین مضمون شعر، طبیعت و فصول طبیعت است و در هایکوعت، مهمترین مضمون، علمیتخیلی، فانتزی یا وحشت است.
نخستین بار این کلمه را تام برینک در مطلبی با عنوان مانیفست هایکوعت (Scifaiku Manifesto) در سال ۱۹۹۵ ساخت و بلافاصله مورد پذیرش طرفداران ادبیات علمیتخیلی قرار گرفت. پس از آن در سایت www.scifaiku.com هایکوعتهای بسیاری از جمله خود تام برینک قرار گرفت و در وبگاههای دیگر نیز علاقهمندان، به انتشار هایکوعت پرداختند. با این همه، پیش از آن که هایکوعت ساخته شود، هایکوی علمیتخیلی در کتابهای متعددی به کار رفته بود. نخستین بار در ژوییهٔ ۱۹۶۲، کارِن کروز آندرسون (Karen Kruse Anderson) در مجلهٔ خیالپردازی و علمیتخیلی (the Magazine of Fantasy and Science Fiction) مطلبی با عنوان «شش هایکو» منتشر کرد. در زیر یکی از هایکوعتهای او را میبینید:
- این خیارهای حلقهحلقه را
- هنوز در دشت سیرتیس نکاشتهاند
- چقدر دلم هوس کرده!
- این خیارهای حلقهحلقه را
(سیرتیس نام دشتی است در مریخ.)