دستگرد امامزاده
دستگرد امامزاده، روستایی در دهستان دستگرد بخش دستگرد شهرستان فرخ‌شهر در استان چهارمحال و بختیاری ایران است. این روستا، مرکز بخش دستگرد است.[۱]
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | فرخ‌شهر |
| بخش | دستگرد |
| دهستان | دستگرد |
| سال بنیاد | پیش از اسلام (از اماکن دوره ساسانیان یا پیش از آن) |
  دستگرد امامزاده | |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۸۱۰ نفر (سرشماری ۹۵) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲٬۰۵۹ متر |
| اطلاعات روستایی | |
| کد آماری | ۲۱۱۸۵۴ |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۸ |
این روستا در ۳۵ کیلومتری شهرکرد و ۱۸کیلومتری فرخ‌شهر قرار دارد.
مردم ویرایش
مردم این روستا فارس تبار و از ایل فارس می‌باشند که به گویش فارسی سخن می‌گویند[۲]
اطلاعات ویرایش
روستای دستگرد امامزاده از روستاهای تاریخی استان چهارمحال و بختیاری است. بناهای قدیمی از قبیل امامزاده، مسجد، قلعه، حمام و منطقه حفاظت شده تنگ صیاد و چندین اثر دیگر در پیرامون آن، نشانگر قدمت طولانی آن است. برخی از آثار موجود در روستا به دوره صفویه و برخی دیگر به دوره قاجاریه تعلق دارد.
جاذبه های گردشگری ویرایش
از جاذبه‌های گردشگری و زیارتی دستگرد امامزاده می‌توان به امامزاده محمداکبر (ع) فرزند بلافصل امام اول شیعیان حضرت امام علی نام برد.امامزاده محمد اکبر ابن امیرالمومنین در دوران حکومت بنی امیه به همراه تعدادی از یاران باوفای خود جهت ترویج دین اسلام از طرف نواحی بصره به سمت اصفهان حرکت می نمایند. در این مسیر نامه ای از طرف حاکمان بنی امیه بدست یوسف دمشقی(حاکم وقت منطقه) می رسد مبنی بر اینکه پسر علی و یارانش در ناحیه حکومتی شما قرار دارند،آنان را تعقیب و سرکوب کنید. امامزاده و یاران وی مورد تعقیب دشمنان قرار می گیرند و در نتیجه بین آنان در محلی به نام گود جنگی در نزدیکی تپه باستانی ده سرخ ( شهر کیان کنونی) جنگی رخ می دهد که به علت کمی یاران ، امامزاده و یارانش از مسیر کوه چفت بر روی کوه بر آفتاب دستگرد متواری و از مسیری به نام کلنگ بر کوه را بریده و در دامنه کوه در دره ای که در زمان قدیم به دره اژدر نخعی معروف بوده وارد می شوند . در این مکان مجدداً مورد تعقیب دشمنان که از پشت کوه بر آفتاب دستگرد یعنی کوه دره ماران کنونی حرکت کرده بودند قرار می گیرند و در دامنه کوه در محلی که امروز به شهیدان معروف است مجددا جنگی به وقوع می پیوندد و کلیه یاران امامزاده و خود امامزاده به شهادت می رسند که اثار قبور مطهر این شهیدان هنوز در آن منطقه نمایان می باشد. از آن زمان به بعد در صورتی که بقعه ای بر روی مزار امامزاده بنا می گردید به دستور حاکمان وقت مورد تخریب قرار می گرفت، تا اینکه در سال 964 هجری قمری شخصی به نام شیخ احمد قزوینی که در اسناد از او به شیخ احمد دستجردی نیز نام برده شده است ، با اطلاع از موضوع و با عنایت به مقام و منزلت این سلاله گرانقدر و امامزاده عظیم الشان از شهر قزوین به این مکان مهاجرت نموده و بر روی مزار امامزاده بقعه متبرکه ای بنا می نماید که به تدریج بناهای مسکونی نیز در کنار آن شکل می گیرد. در گذر زمان جنگل مدار تخریب و به دشت مدار تبدیل میگردد. سپس دشت مدار به دشت گرد و بعداً به دستجرد و نهایتاً به دستگرد تغییر نام می یابد که با توجه به ارادت مردم این روستا به امامزاده بزرگوار نام روستا به نام امامزاده مزین و دستگرد امامزاده نامیده می شود. طبق تذکره واسناد موجود،مادر امامزاده لیلی نهشلیه(لیلی تمیمی ابن مسعود ابن خالد نهشلیه) همسر چهارم امام اول شیعیان حضرت علی می باشند. در بعضی از کتب از این امامزاده به نام های محمد علی اکبر و محمد ابوبکر نیز نام برده شده است. منطقه حفاظت شده تنگ صیاد، با وسعت ۲۷ هزار هکتار در ۲ کیلومتری روستای دستگرد امامزاده واقع شده‌است.و زیر نظر و متعلق به این روستا میباشد. این منطقه یکی از زیستگاه‌های ارزشمند و با اهمیت استان چهارمحال و بختیاری است. از مهم‌ترین گونه‌های حیات جانوری این منطقه می‌توان به بز کوهی، قوچ، میش، پلنگ ، کفتار راه راه، گراز، گرگ، روباه، شغال، خرگوش، کبک و تیهو و کرکس و عقاب طلایی و خرس قهوه ای اشاره نمود. مجموعة بنای امامزاده دستگرد شامل سردری بلند، جلوخانی وسیع، دهلیزی با غرفه‌های متعدد و سقف آجری است، که با طرح هشت ضلعی ساخته شده و گنبد بلند دوپوشه دارد. بر روی در ورودی ضریح، اشعاری دربارة مقام و اهمیت امامزاده نوشته شده‌است. این بنا در دورة سلطنت مظفرالدین شاه و توسط شخصی به نام محمود خان ملقب به خان بابا خان ریاحی چالشتری تعمیر شده‌است. بنای این امامزاده به دورة صفوی نسبت داده می‌شود. کتیبه سنگی عهد صفوی با تاریخ ۱۱۲۴ ه.ق به خط محمد صالح از آثار باارزش این آرامگاه است. مسجد شبستانی روستا که ستون‌های آن از سنگ تراشیده شده و سقف آجری دارد، از آثار دورة صفوی است که در دورة قاجار مرمت شده‌است. بقایای قلعه قدیمی از دیگر آثار تاریخی روستا است که به احتمال زیاد، در دورة صفوی یا قبل از آن بنا گردیده‌است و مسجد قدیمی و حمام قدیمی. آرامگاه سید ابوالقاسم نیز در داخل روستا قرار دارد و مورد توجه مردم روستاست. در این روستا نیز همانند سایر نقاط ایران، مردم به هنگام برگزاری جشن‌های ملی و مذهبی نوروز، فطر، قربان، غدیر و ... به جشن و شادی و در مراسم سوگواری ائمه به عزاداری می‌پردازند.
وجه تسمیه ویرایش
دستگرد امامزاده در آغاز مکانی موسوم و معروف به مدار از توابع عراق عجم نامیده می‌شده است که بعداً به دستگرد موسوم و معروف شده. البته در زمان‌های گذشته و طبق مدارک و اسناد قدیمی به دلیل تداخل زبان عربی به زبان فارسی، از دستگرد به دستجرد و به دلیل واقع شدن امامزاده واجب التعظیم و منور به دستجرد امامزاده نیز موسوم بوده است.
جمعیت ویرایش
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر برابر با ۲٬۸۱۰ نفر (۸۷۱ خانوار) بوده است.[۳]
منابع ویرایش
- ↑ پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور (۲۰۲۳-۰۸-۱۴). «تصویبنامه درخصوص تقسیمات کشوری استان چهارمحال و بختیاری». Dotic.ir.
- ↑ Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas of the Languages of Iran". iranatlas.net (به انگلیسی). Retrieved 2022-10-21.
- ↑ «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۷.