دلفین بینی‌بطری گرمسیری

گونه‌ای از دلفین پوزه‌بطری معمولی

دلفین بینی‌بطری گرمسیری (نام علمی: Tursiops aduncus)، که با نام دلفین بینی‌بطری هندوآرام نیز شناخته می‌شود، از گونه دلفین‌های نژاد پوزه‌بطری است. این گونه تا ۲٫۶ متر طول و بیش از ۲۳۰ کیلوگرم وزن رشد می‌کند.[۲] این دلفین در آب‌های اطراف هند، شمال استرالیا، جنوب چین، دریای سرخ و کرانه‌های شرقی آفریقا زندگی می‌کند.[۲] پشت آن خاکستری تیره است با شکمی به رنگ خاکستری روشن مایل به سفید با خال‌های خاکستری.[۲]

دلفین بینی‌بطری گرمسیری[پانویس ۱]
وضعیت حفاظت
اطلاعات ناکافی[۱]
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: آب‌بازان
تیره: دلفین‌سانان
سرده: پوزه‌بطری‌ها
گونه: T. aduncus
نام دوبخشی
Tursiops aduncus
Montagu, 1821

تا سال ۱۹۸۸ همه انواع دلفین‌های پوزه‌بطری به عنوان یک گونه[پانویس ۲] خوانده می‌شدند، با این حال در این سال دلفین پوزه‌بطری گرمسیری به عنوان یک گونه جدا شناخته شد.[۳][۴]

دلفین پوزه‌بطری گرمسیری به صورت کلی کوچکتر از دلفین پوزه‌بطری معمولی است، پوزه به نسبت طولانی تری دارد و دارای خال‌هایی بر شکم و پهلوها است.[۵] این دلفین همچنین در مقایسه با دلفین پوزه‌بطری معمولی. که دارای ۲۱ تا ۲۴ دندان در هرکدام از آرواره‌ها است، دارای تعداد دندان‌های بیشتری است؛ ۲۳ تا ۲۹ دندان در هر سو.[۵] شواهد حاکی از آن است که دلفین پوزه‌بطری گرمسیری در حقیقت رابطه خانوادگی بیشتری با دو خانواده لاغردلفین‌ها و کچه‌ماهی‌ها، به ویژه دلفین خال‌دار اطلس[پانویس ۳]، دارد تا با دلفین پوزه‌بطری معمولی.[۶]

توصیف ظاهری ویرایش

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری همانندی بسیاری به دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی دارند. دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی دارای بدنی قوی با پوزه‌ای با طول متوسط و باله‌های پشتی بلند و منحنی شکل هستند؛ حال آنکه دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری دارای بدنی قلمی و باریک تر و پوزهٔ قلمی تری هستند.[۷] آشکارترین تفاوت دو گونه اما در خال‌های خاکستری است که بر روی پوست شکم و پهلوهای دلفین‌های گرمسیری بالغ وجود دارند؛ چیزی که به ندرت در میان دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی پدید می‌آید.[۷] تعداد دندان‌ها عددی میان ۲۳ تا ۲۹ در هرکدام از آرواره‌های بالا و پایین است.[۷] جثه آن‌ها هم بسته به موقعیت جغرافیایی‌شان متفاوت است اما به گونه میانگین طولشان ۲٫۶ متر است و بیشترین وزنشان به ۲۳۰ کیلوگرم می‌رسد.[۲] طول آن‌ها در هنگام تولد میان ۰٫۸۴ تا ۱٫۵ متر است.[۲]

تغذیه ویرایش

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری از طیف گسترده‌ای از ماهیان و دیگر آبزیان دریایی (به ویژه ماهی مرکب) تغذیه می‌کنند.[۸]

در یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۰۵، پژوهشگران با بررسی محتویات معده دلفین‌هایی که در دام ماهیگیران در منطقه‌ای در تانزانیا افتاده بودند، تلاش کردند تا به رژیم غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری پی ببرند.[۸] جانوران شکار شده توسط این دلفین‌ها شامل ۵۰ گونه ماهی استخوانی و سه گونه ماهی مرکب بودند. از نتایج به دست آمده چنین نتیجه گرفته شد که اصلی‌ترین منبع غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری ماهی‌ها هستند که ۸۷٪ کل موارد شکار شده در درون شکم ۲۴ عدد از ۲۶ دلفین مورد بررسی را تشکیل می‌داد. نرم‌پوستان نیز ۱۳٪ باقی‌مانده را تشکیل می‌دادند که در شکم ۱۳ مورد از ۲۶ مورد دیده شد. تعدادی لاشهٔ جانوران سخت‌پوست نیز در شکم این دلفین‌ها دیده شد که به باور پژوهشگران این بررسی نشانگر نقش این جانوران به عنوان بخشی از رژیم غذایی دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری نیست.[۸]

رفتار ویرایش

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری به گونه گروهی در دسته‌هایی زندگی می‌کنند که گاه تعداد اعضای یک دسته به صدها عدد می‌رسد، با این حال دسته‌های پنج تا ۱۵ تایی متداول تراند.[۵] در گروه، آن‌ها گاه با دلفین‌های پوزه‌بطری معمولی و نیز دیگر گونه‌های دلفین از جمله دلفین گوژپشت معاشرت می‌کنند.[۵]

اوج فعالیت‌های جفت‌گیری و زایمان در دو فصل بهار و تابستان است. طول دوره بارداری ۱۲ ماه است و بچه‌ها در هنگام به دنیا آمدن دارای طولی میان ۰٫۸ و ۱٫۵ متر و وزنی میان ۹ تا ۲۱ کیلوگرم هستند. بچه‌ها ۱٫۵ تا ۲ سال شیر داده می‌شوند ولی می‌توانند تا پنج سالگی با مادرشان بمانند. دوره زمانی توانایی باردار شدن دوباره پس از یک زایمان در ماده‌ها چهار تا شش سال است.[۲]

در بعضی مناطق گسترهٔ زندگی این گونه دلفین، آن‌ها از سوی کوسه‌ها تهدید می‌شوند؛[۵] میانگین طول عمر آن‌ها هم ۴۰ سال است.[۲]

دلفین‌های پوزه‌بطری گرمسیری که در خلیج کوسه در استرالیا زندگی می‌کنند رفتار منحصربه‌فرد جالبی با اسفنج دریایی انجام می‌دهند. آن‌ها یک اسفنج را از کف دریا می‌کنند و در هنگام شنا بر روی پوزه خود می‌گذارند؛ رفتاری که هنوز هدف اصلی آن شناخته شده نیست.

وضعیت و تهدیدها ویرایش

این گونه به عنوان گونه‌ای در معرض تهدید شناخته نمی‌شود؛ با این حال آن تعداد از این دلفین‌ها که در کنار کرانه‌ها فعالیت می‌کنند در خطر برخورد با تهدیدهای ناشی از صیادان محلی هستند.[۹] شکارگران اصلی این گونه از دلفین‌ها را کوسه‌ها و در مواردی انسان‌ها و نهنگ‌های قاتل تشکیل می‌دهند. تورهای فلزی با شبکه‌های بزرگ که شناگران را از خطر کوسه‌ها در استرالیا و آفریقای جنوبی حفظ می‌کنند نیز باعث کشته شدن تعدادی از این دلفین‌ها شده‌اند.[۱۰]

معادل‌های انگلیسی و نام‌های علمی ویرایش

  1. Tursiops aduncus
  2. Tursiops truncatus
  3. S. frontalis

منابع ویرایش

  1. Hammond, P.S., Bearzi, G., Bjørge, A., Forney, K., Karczmarski, L., Kasuya, T., Perrin, W.F., Scott, M.D., Wang, J.Y., Wells, R.S. & Wilson, B. (۲۰۰۸). «Tursiops aduncus». IUCN Red List of Threatened Species 2008. دریافت‌شده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۱.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ Shirihai, H. and Jarrett, B.(۲۰۰۶), Whales Dolphins and Other Marine Mammals of the World (به انگلیسی), Princeton University, p. ۱۶۱-۱۵۹{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  3. Wells, R. and Scott, M (۲۰۰۲). "Encyclopedia of Marine Mammals" (به انگلیسی). Academic Press. p. ۱۲۷-۱۲۲. Archived from the original on 4 June 2012. Retrieved 27 July 2011.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  4. Möller Luciana M., Beheregaray Luciano B. (۲۰۰۱), Coastal bottlenose dolphins from southeastern Australia are Tursiops aduncus according to sequences of the mitochondrial DNA control region (به انگلیسی), Marine Mammal Science (۱۷), p. ۲۶۳-۲۴۹ {{citation}}: Italic or bold markup not allowed in: |ناشر= (help)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ Reeves, R.; Stewart, B. (۲۰۰۲), Guide to Marine Mammals of the World (به انگلیسی), Knopf, p. ۲۶۳-۲۴۹{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  6. Leduc, R., Perrin, W. & Dizon, E (۱۹۹۸). «Phylogenetic Relationships among the Delphinid Cetaceans Based on Full Cytochrome B Sequences». Marine Mammal Science (۱۵). ص. ۶۴۸-۶۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۱.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ «Indo-Pacific bottlenose dolphin». Worlds Creatures. ۲۰۰۴ میلادی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Amir Omar A., Per Berggren, Simon Ndaro G.M., Narriman Jiddawi S.(۲۰۰۵)، Feeding ecology of the Indo-Pacific bottlenose dolphin (Tursiops aduncus) incidentally caught in the gillnets fisheries off Zanzibar, Tanzania، Coastal and Shelf Science (۶۳)، ص. ۴۳۷-۴۱۹
  9. Curry, B.E. and Smith, J. (۱۹۹۷), Phylogeographic structure of the bottlenose dolphin (Tursiops truncatus): stock identification and implications for management (به انگلیسی), Molecular Genetics of Marine Mammals, p. ۲۴۷-۲۲۷{{citation}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  10. Peddemors, V.M.(۱۹۹۹), Delphinids of southern Africa: a review of their distribution, status and life history (به انگلیسی), Journal of Cetacean Research and Management (۱), p. ۱۶۵-۱۵۷ {{citation}}: Italic or bold markup not allowed in: |ناشر= (help)