دیانا در بودیسم
دیانا (انگلیسی: dhyāna)، مقام مراقبه است. تمرکز و مراقبه مقام پنجم از مقامات دهگانه «بودی ساتوا» (boddhisattva) (بوداسف) است.
دیانا ویرایش
به مرحله پنجم «بودی ساتوا»، صفت تسخیر ناپذیر بودن (sadurjaya) گفته شدهاست، چه در این مرحله نیروی مکاشفه و حالت مراقبه (dhyāna) ظاهر میشوند و «بودی ساتوا» به کنه چهار حقیقت شریف بودائی پی میبرد.
مراقبه و کشف و شهود ویرایش
ژرفترین تأثیر بودائی در چین و ژاپن؛ به واسطهٔ مکاتب بودائی، که راه اشراق و طریق کشف و شهود (dhyāna) را میآموختهاند بودهاست.
مراقبه و تمرکز چهارگانه ویرایش
«بودی ساتواها» (بوداهای بالقوه) منتها درجهٔ خرد و فرزانگی را به واسطه مراقبه و تمرکز (dhyāna) چهارگانه به دست میآورند:
- مراقبهٔ اول مبتنی بر این است که جهان را عاری از جوهر و اصل ثابت بدانیم (pudgalanairatmya)، یعنی ابتدا متوجه شویم که جسم سایه ای بیش نیست و وصول به خاموشی افکار.
- مراقبه بر معاینه معانی (artha - pravicaya - dhyana).
- واقعیت مطلق را موضوع مراقبه قرار دادن.
- چهارمین درجهٔ این مراقبهها، همانا مقام «نیروانا» است که ذهن در آن به مقام «تاتهاتا» (tathata) میرسد و خلأ و تهی بودن کلیهٔ عناصر حیات تحقق مییابد و ریشه و منشأ تسلسل تأثرات ذهنی «واسانا» (vasana) منهدم میگردد و ذهن آرام میگیرد.
معرفت خاموش ویرایش
هنگام رسیدن به خاموشی، حصول خاموشی (Nirodha-samāpatti)، کنشهای جسمی، لفظی و روانی معلق و متوقف شده، و حیات معرفت خاموش ادراک خواهد شد.[۱][۲]
منابع ویرایش
- ↑ ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد اول، تألیف داریوش شایگان – تهران: امیر کبیر 1386
- ↑ بودا، گزارش کانون پالی، ع. پاشایی – تهران : انتشارات مروارید ۱۳۶۸