دیورتیکولوز

دیورتیکولوز
دیورتیکولوز
	دیورتیکولوز، به نحوی که در کولونوسکوپی دیده می‌شود
تخصص	پزشکی گوارش
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	K57
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	562.00
اُمیم	223320
دادگان بیماری‌ها	3871
ئی‌مدیسین	med/۳۱۰۲
سمپ	D004240
	[ویرایش در ویکی‌داده]

دیورتیکولوز یا بیماری دیورتیکولی به معنی وجود چندین دیورتیکول در کولون است. این دیورتیکول‌ها بیرون‌زدگی‌هایی هستند که در محل‌های ضعف لایهٔ عضلانی روده ایجاد می‌شوند و شامل مخاط و زیرمخاط کولون می‌باشند. در کولون سیگموئید که فشار داخل روده‌ای بالاتر است، دیورتیکول‌های بیشتری دیده می‌شوند. پیش از چهل‌سالگی، این حالت غیرمعمول است، اما پس از آن همپای افزایش سن فراوانتر می‌شود به آن اندازه که به‌طور تخمینی بیش از نیمی از افراد بالای ۵۰ سال دیورتیکول کولون دارند.^[۱]

شکایت‌ها و نشانه‌ها ویرایش

بیشتر کسانی که دچار دیورتیکولوز ساده (یعنی بدون عارضه) هستند، بی‌علامت می‌مانند. اما ممکن است درد و حساسیت در ناحیه مبتلا وجود داشته باشد. دیده شده که بعضی از بیماران از شکایت‌هایی مثل درد انقباضی (کرامپی)، نفخ، دفع گاز و نامنظمی دفع مدفوع شکایت کنند، اما معلوم نیست که این شکایت‌ها واقعاً به علت دیورتیکولوز است یا سندرم روده تحریک‌پذیر همراه.

معمولا دیورتیکولوز عارضه‌دار نمی‌شود، اما اگر بشود خطرناک است. عوارض شامل خونریزی، عفونت و سوراخ شدن می‌باشد. خونریزی آهسته ممکن است به کم‌خونی و خونریزی سریع به رکتوراژی (خونریزی از راه مقعد) منجر شود. عفونت دیورتیکول‌ها و ایجاد آبسه بدنبال آن، دیورتیکولیت و آبسه پارادیورتیکولر نامیده می‌شود. دیورتیکولیتی که به صفاق تخلیه شود ممکن است باعث پریتونیت حاد گردد که عارضه وخیم و خطرناکی است. اگر بخش دچار التهاب دیورتیکول ملتهب کنار احشاء داخل شکم قرار بگیرد، ممکن است به ساختمان‌های مجاور فیستول بدهد ( مثلاً فیستول کولون به واژن (کولوواژینال) یا کولون به مثانه (کولووزیکال)). اگر دیورتیکول ملتهب به صفاق سر باز کند، معمولاً باعث پریتونیت می‌شود، اما اگر بدن بتواند آن را در صفاق محدود کند و پخش نشود، آبسه پارادیورتیکولر ایجاد می‌شود .^[۲]

عوامل مستعد کننده ویرایش

نقش کمبود فیبر در غذا، نظریه‌ای است که بیش از همه مورد پذیرش قرار گرفته‌است. کمبود فیبر منجر به یبوست مزمن و حجم کم مدفوع می‌شود که باعث خواهد شد هنگام دفع، فشار داخل کولون خیلی بالا برود و کشش زیادی در دیواره ایجاد گردد. در ضعیف‌ترین محل دیواره که ناحیه تنیاکولی روده بزرگ است (یعنی قسمت نوار مانندی که روی روده بزرگ قرار گرفته)، سرخرگ‌های روده به صورت عمودی وارد مخاط می‌شوند که محتمل‌ترین محل برای ایجاد دیورتیکول است.^[۲]

افزایش سن، باعث ضعیف شدن عضلات دیواره روده و کاهش قدرت کش‌سانی دیواره می‌شود که از عوامل مستعدکننده بیماری دیورتیکولی است.^[۳]^[۴]^[۵] جدای از دو عامل بالا رفتن سن و کمبود فیبر در غذا، عوامل دیگری مانند استعداد ژنتیکی ^[۶] و حضور بیماری‌های بافت همبند مثل سندرم مارفان^[۷] یا اهلرز-دنلوس^[۸]^[۹] مطرح شده‌اند که اهمیت کمتری دارند.

جالب است بدانیم دکتر بورکیت ( جراح معروف انگلیسی ) که لنفوم بورکیت به افتخار او نامگذاری شده، اصرار داشت که وضعیت نشستن چمباتمه هنگام دفع در مقایسه با نشستن بر سر توالت فرنگی، باعث کاهش فراوانی بیماری دیورتیکولی می‌شود .^[۱۰]

تشخیص ویرایش

معمولاً درمواقعی که دیورتیکولوز بی‌عارضه وجود دارد، تشخیص بیماری اتفاقی است و در هنگام بررسی بیماری‌های دیگر اتفاق می‌افتد. ممکن است اشعه ایکس ساده شکم نشان دهد که دیواره روده کلفت شده، حرکات دودی روده مختل گشته (ایلئوس) دفع مدفوع دچار یبوست گردیده ویا در موارد سوراخ‌شدگی هوای آزاد در محوطه شکمی وجود دارد. با عکس ساده شکم نمی‌توان تشخیص قطعی برای دیورتیکولوز گذاشت و سی تی اسکن با ماده حاجب روش تشخیصی انتخابی در موارد حاد دیورتیکولیت (التهاب دیورتیکول) و موارد دیگر عارضه‌دار می‌باشد. کولونوسکوپی برای اثبات وجود دیورتیکول و رد بدخیمی‌ها لازم است. ۴ الی ۶ هفته بعد از یک حمله حاد، بایدکولونوسکوپی انجام شود. تنقیه باریم، نسبت به کولونوسکوپی دقت کمتری دارد و تنها در مواقعی انجام می‌شود که بیمار دچار چسبندگی روده یا کولون سیگموئید به صورت غیرعادی پیچ در پیچ باشد. با وجود اینکه MRI تصویر خوبی از بافت نرم می‌دهد، اما با توجه به گران بودن، از نظر هزینه- فایده، کاربرد آن توجیه‌پذیر نیست. لازم به ذکر است که هم تنقیه باریم و هم کولونوسکوپی در فاز حاد التهاب دیورتیکول (یعنی دیورتیکولیت) ممنوع هستند و استفاده از ماده حاجب باریمی ممکن است به ملتهب شدن صفاق منجر شود؛ روش تشخیص انتخابی دیورتیکولیت، CT اسکن با ماده حاجب است.

درمان ویرایش

بسیاری از افراد مبتلا به دیورتیکولوز، یا اصلاً هیچ شکایتی ندارند یا شکایت‌هایشان بسیار کم است ؛ برای این عده هیچ درمانی لازم نیست و تنها برای پیشگیری از یبوست می‌توان توصیه به مصرف بیشتر غذای فیبردار نمود . انجمن تغذیه آمریکا در این موارد توصیه به مصرف ۲۰ تا ۳۵ گرم فیبر در روز می‌کند. مثلاً سبوس گندم برای کاهش فشار داخل روده بسیار مناسب است . ویا ۲ گرم بارهنگ در روز مؤثر بنظر می‌رسد . هنگامی که درد انقباضی شکم بیمار را اذیت کند، استفاده از عرق نعناع ممکن است درد بیمار را آرام کند . اگر دیورتیکولوز عارضه‌دار بشود، مشکل مهمی پیش آمده که باید متخصص جراحی یا گوارش به درمان آن بپردازد . به درمان عوارض دیورتیکولوز در مبحث دیورتیکولیت پرداخته شده‌است .

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

↑ al.], editor-in-chief, F. Charles Brunicardi ; associate editors, Dana K. Andersen ... [et (2010). Schwartz's principles of surgery (9th ed. ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. p. 1038. ISBN 978-0071547697. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (help); |edition= has extra text (help); |first= has generic name (help)
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ al.], editor-in-chief, F. Charles Brunicardi ; associate editors, Dana K. Andersen ... [et (2010). Schwartz's principles of surgery (9th ed. ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. p. 1039. ISBN 978-0071547697. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (help); |edition= has extra text (help); |first= has generic name (help)
↑ Eastwood MA (1998) Structure and function of the colon. In Encyclopedia of Human Nutrition, pp. 945-953 [MJ Sadler, JJ Strain and B Caballero, editors). San Diego, CA: Academic Press.
↑ Thomson, HG; Busuttil, A; Eastwood, MA; Smith, AN; Elton, RA (1987). "Submucosal collagen changes in the normal colon and in diverticular disease". International Journal of Colorectal Disease. 2 (4): 208–213. doi:10.1007/BF01649507. PMID 3694019.
↑ Parry, D. A. D.; Barnes, G. R. G.; Craig, A. S. (1978). "A Comparison of the Size Distribution of Collagen Fibrils in Connective Tissues as a Function of Age and a Possible Relation between Fibril Size Distribution and Mechanical Properties". Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 203 (1152): 305–321. doi:10.1098/rspb.1978.0107. JSTOR 77531. PMID 33395.
↑ American College of Gastroenterology - "Diverticulosis and Diverticulitis" - http://patients.gi.org/topics/diverticulosis-and-diverticulitis/ بایگانی‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
↑ Suster, SM (1984 Jan). "Diverticulosis coli in association with Marfan's syndrome". Archives of internal medicine. 144 (1): 203. PMID 6691763. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Beighton, PH (1969 Dec). "Gastrointestinal complications of the Ehlers-Danlos syndrome". Gut. 10 (12): 1004–8. PMID 5308459. Retrieved 28 August 2013. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ Cook J M. Spontaneous perforation of the colon: report of two cases in a family exhibiting Marfan's stigmata. Ohio State Med J. 1968;64:73.
↑ Burkitt DP & Trowell HC, editors (1975) Refined Carbohydrate Foods and Disease. Some Implications of Dietary Fibre. London: Academic Press

منابع ویرایش

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Diverticulosis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۳.

پیوند به بیرون ویرایش

بیماری دیورتیکولار و درمان آن ، سایت تبیان

[Schwartz1-1] .], editor-in-chief, F. Charles Brunicardi ; associate editors, Dana K. Andersen ... [et (2010). Schwartz's principles of surgery (9th ed. ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. p. 1038. ISBN 978-0071547697. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (help); |edition= has extra text (help); |first= has generic name (help)

[Schwartz2-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ al.], editor-in-chief, F. Charles Brunicardi ; associate editors, Dana K. Andersen ... [et (2010). Schwartz's principles of surgery (9th ed. ed.). New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. p. 1039. ISBN 978-0071547697. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (help); |edition= has extra text (help); |first= has generic name (help)

[3] Eastwood MA (1998) Structure and function of the colon. In Encyclopedia of Human Nutrition, pp. 945-953 [MJ Sadler, JJ Strain and B Caballero, editors). San Diego, CA: Academic Press.

[4] Thomson, HG; Busuttil, A; Eastwood, MA; Smith, AN; Elton, RA (1987). "Submucosal collagen changes in the normal colon and in diverticular disease". International Journal of Colorectal Disease. 2 (4): 208–213. doi:10.1007/BF01649507. PMID 3694019.

[5] Parry, D. A. D.; Barnes, G. R. G.; Craig, A. S. (1978). "A Comparison of the Size Distribution of Collagen Fibrils in Connective Tissues as a Function of Age and a Possible Relation between Fibril Size Distribution and Mechanical Properties". Proceedings of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 203 (1152): 305–321. doi:10.1098/rspb.1978.0107. JSTOR 77531. PMID 33395.

[6] American College of Gastroenterology - "Diverticulosis and Diverticulitis" - http://patients.gi.org/topics/diverticulosis-and-diverticulitis/ بایگانی‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine

[7] Suster, SM (1984 Jan). "Diverticulosis coli in association with Marfan's syndrome". Archives of internal medicine. 144 (1): 203. PMID 6691763. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[8] Beighton, PH (1969 Dec). "Gastrointestinal complications of the Ehlers-Danlos syndrome". Gut. 10 (12): 1004–8. PMID 5308459. Retrieved 28 August 2013. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[9] Cook J M. Spontaneous perforation of the colon: report of two cases in a family exhibiting Marfan's stigmata. Ohio State Med J. 1968;64:73.

[10] Burkitt DP & Trowell HC, editors (1975) Refined Carbohydrate Foods and Disease. Some Implications of Dietary Fibre. London: Academic Press

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]