رزم‌ناو نبرد

با نبردناو اشتباه نشود.

رزم‌ناو (به انگلیسی: Battlecruiser) نوعی از ناوهای زره‌دار است که هزینهٔ ساخت بالا همچون نبردناو دارد ولی در ساخت آن از قدرت آتش و زره به نفع سرعت بالا کاسته شده‌است. نخستین رزم‌ناو، اچ‌ام‌اس اینویسیبل انگلیسی بود که به سال ۱۹۰۷ به آب انداخته شد. در جنگ جهانی دوم، انگلستان، آلمان و ژاپن به ساخت رزم‌ناو پرداخته و در بسیاری از نبردهای دریایی از این رزم‌ناوها استفاده کردند. از شروع جنگ جهانی دوم به بعد دیگر هیچ رزم‌ناوی ساخته نشد چرا که نیاز به ساخت هواپیماهای بیشتر، ساخت این ناوها را در اولویت قرار نمی‌داد.

رزم‌ناو هود، بزرگ‌ترین رزم‌ناوی که تابه‌کنون ساخته شده‌است، در زمانی که به آب انداخته شد حتی از نبردناوهای کنونی هم بزرگ‌تر بود.

نخستین رزم ناوها

اچ‌ام‌اس اینویسیبل نخستین از نوع خود بود.

در انتهای سده نوزدهم ناوهای مدرن زره‌دار قدرت سریع و توانایی بود که به راحتی می‌توانست مسیرهای تجاری جهانی را تهدید کند؛ لذا نیروی دریایی بریتانیا و آدمیرال فیشر به این فکر افتادند که برای مقابله با این خطر ساخت ناوهای پرسرعت و زره‌داری را در برنامه قرار دهند. در آن زمان (۱۹۰۲–۱۹۰۴) تفکر غالب نیروی دریایی ساخت رزم‌ناوهای قدرتمند بود، فیشر ایده مسلح‌سازی نبردناو با توپهای دوازده اینچ (همانند رزم‌ناوها) را اجرا کرد و به این ترتیب این کلاس از با سه نبردناو کلاس ایوینسیبل خلق شد. ساخت آن‌ها تا ۱۹۰۸ به طول انجامید. سرعت آن‌ها ۲۵ گره دریایی بود و هر یک هشت توپ دوازده اینچی (در مقایسه ده تا روی رزم‌ناو دریدنوت) داشتند. زره بدنه آن‌ها ۶ تا ۷ اینچ ضخامت داشت (در برابر یازده اینچ زره دریدنوت). نقش آن‌ها عملیات شناسایی سنگین و ردگیری گروه‌ناوهای دشمن بود، سرعت بالای آن‌ها این اجازه را می‌داد که از آتش دشمن بگریزند و قدرت بالای توپ‌های آن در نبرد علیه یک رزم‌ناو درگیر با رزم‌ناو خودی کارآمد بود. همچین در تعقیب دشمن در حال عقب‌نشینی کارآمد بودند.

جنگ جهانی اول

نیروی دریایی بریتانیا هنگام آغاز جنگ جهانی اول نه فروند رزم‌ناو در خدمت داشت که سه فروند از آن‌ها در مدیترانه مستقر بودند. یک رزم‌ناو در ماه اکتبر سال ۱۹۱۴ و دو رزم‌ناو دیگر اواخر تابستان سال ۱۹۱۶ به این شمار افزوده شدند. سه شناور موسوم به «رزم‌ناو سبک» نیز سال‌های ۱۹۱۶ و ۱۹۱۷ وارد خدمت در نیروی دریایی بریتانیا گردیدند.

اس‌ام‌اس مولتکه، دومین رزم‌ناو آلمانی

نیروی دریایی امپراتوری آلمان ماه اوت سال ۱۹۱۴ چهار رزم‌ناو در خدمت فعال داشت که یکی از آن‌ها در مدیترانه بود. تا پایان جنگ سه فروند رزم‌ناو دیگر به توان این نیرو افزوده شد.

اکنون

رزم‌ناوها به دلیل وزن زیاد بالای ده هزار تن به تعداد کمی در خدمت هستند. رزم‌ناو کلاس تیکانداروگو آمریکا ۲۲ فروند و رزم‌ناو کلاس اسلاوا روسیه ۳ فروند تنها رزمناوها فعلی هستند. حتی "سجونگ کبیر" کره جنوبی و "تایپ۵۵" چین و "زاموالت" آمریکا و "آتاگو" ژاپن با این که ناوشکن نامیده می‌شوند ولی عملاً با وزن بالای ۱۰هزار تن در رده رزم‌ناوها هستند.

منابع

«ویکی‌پدیای انگلیسی». دریافت‌شده در ۱۴ مه ۲۰۰۹.