رضاقلی نوائی

سیاستمدار ایرانی

میرزا رضاقلی خان نوائی معروف به منشی الممالک از رجال سیاسی و کابینه در دوران پادشاهی آقا محمدخان قاجار و فتحعلی شاه بود.[۱] وی مدتی مهردار و منشی اسرار آغامحمدخان قاجار بود.[۲] رضا فلی خان در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه نیز منشی‌الممالک و از رجال درجه اول مملکت به شمار می‌آمد و به مدت ۱۲ سال منشی الممالک و سرپرست دفتر امور خارجه بود.[۳][۴] سمت منشی‌الممالکی از زمان سلاطین صفوی تا ثلث اول سلطنت سلسله قاجار از القاب معنون و شغلی بود که هر کس که دارای این لقب می‌شد روابط با دول خارجه و امور سرحدی و صدور فرامین و احکام با او بود و لقب مزبور و شاغل مربوط به آن تا اواخر سلطنت فتحعلی‌شاه برقرار بود و در سال ۱۲۳۶ مشاغل منشی‌الممالک تفکیک و تقسیم شد و وزیر خارجه معین و کارهای مربوط با دول خارجه به وزیر خارجه محول گردید و شغل منشی‌الممالک به صدور فرامین و احکام منحصر شد. نشاط اصفهانی اولین وزیر امورخارجه بعد از منشی الممالکی رضا قلی خان بود.[۵][۶]منشی الممالک گهگاهی شعر هم می‌گفت و تخلص وی سلطانی بود.[۷]

میرزا رضاقلی خان نوائی
منشی الممالک و سرپرست دفتر امور خارجه
دوره مسئولیت
۱۲۲۴ – ۱۲۳۶
پادشاهفتحعلی‌شاه قاجار
خزانه دار سلطنتی
دوره مسئولیت
۱۲۲۰ – ۱۲۲۴
پادشاهفتحعلی‌شاه قاجار
منشی الممالک
پادشاهآقا محمدخان قاجار
وزارت خراسان
پادشاهمحمدعلی‌شاه قاجار
اطلاعات شخصی
زاده
رضاقلی نوائی

نوا - آمل
ملیت ایران
فرزندانمیرزا هدایت‌الله
پیشهخزانه دار
سیاستمدار
هیئت دولتآقامحمدخان قاجار
فتحعلی‌شاه قاجار
لقب(ها)منشی الممالک

سمت‌ها ویرایش

  • نظامت اموردرب سرای سلطنت مهردار و منشی
  • منشی الممالک
  • سرپرست دفتر امور خارجه
  • وزیر رسائل
  • وزارت خراسان

منابع ویرایش

  1. میرزا رضاقلی نوائی، از رجال مهم دوره سلطنت آغامحمدخان و فتحعلی‌شاه قاجار[پیوند مرده]
  2. منشی الممالک[پیوند مرده]
  3. وزارت امورخارجه ایران پس از مشروطیت
  4. تاریخچه وزارت خارجه در ایران
  5. دولتمردان عصر فتحعلی شاه قاجار در تحولات بین‌المللی
  6. «به وجود آمدن اولین وزارت امور خارجه در ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  7. تاریخ رجال ایران تألیف مهدی بامداد