سعید عبادتیان متخلص به بانان (۱۶ تیر ۱۳۴۲ در گواور، گیلانغرب -) شاعر کرد اهل ایران، و از پیشگامان شعر کردی جنوبی است.[۱][۲]

سعید عبادتیان
زاده۱۶ تیر ۱۳۴۲
گواور، گیلانغرب، استان کرمانشاه
محل زندگیگیلانغرب
تخلصبانان
دلیل سرشناسینوآوری در شعر کُردی جنوبی
فرزند(ان)مریم، مهتاب، آسو و غزل

زندگی ویرایش

سعید عبادتیان در ۱۶ تیر سال ۱۳۴۲[۳] در گواور در شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه به دنیا آمد.[۴] او تا ۵ سالگی به همراه خانواده‌اش زندگی ایلی داشته و از آن زمان به شهر گیلانغرب آمده و ساکن می‌شوند. عبادتیان در گیلانغرب از سال ۱۳۵۰ به دبستان مهرگان می‌رود. او تحت تأثیر فرهنگ شعر فولکلور کردی قرار گرفت و با تأثیرپذیری از مهارت پدرش در روایت داستان‌های حماسی و عاشقانهٔ کُردی و نیز دایی‌اش که نوازندهٔ شمشال بود، از سنین کودکی به شعر علاقه نشان داد. پایان دوران ابتدایی عبادتیان با وقوع انقلاب بهمن ۱۳۵۷ مصادف می‌شود و فضای سیاسی آن زمان[۵] سبب می‌شود وی نخستین شعر خود را در ۱۲ سالگی بسراید.[۴] عبادتیان از دههٔ ۶۰ خورشیدی به صورت جدی به فعالیت حرفه‌ای در زمینهٔ ادبیات پرداخته‌است. عبادتیان تخلص «بانان» را برای خود برگزیده است که در زبان کردی جنوبی به معنای آینده است. آثار وی تاکنون در قالب یک مجموعه به زبان فارسی یا زبان دیگری ترجمه نشده‌اند، با این حال چند شعر از وی به صورت پراکنده به فارسی ترجمه شده که می‌توان به ترجمهٔ شعر «گنجشک‌ها» توسط بابک دولتی اشاره کرد.[۶] همچنین تعدادی از اشعار عبادتیان توسط شهریار امینی به فارسی برگردانده شده‌است.[۳] وی در سال ۱۳۷۰ ازدواج کرد و به مدت ۲۸ سال کارمند امور عشایری گیلانغرب بود.[۷]

سعید عبادتیان چندین شعر از فدریکو گارسیا لورکا را نیز از متن فارسی به کردی جنوبی ترجمه کرده و به صورت آلبوم صوتی و نیز کتاب منتشر کرده‌است. این ترجمه‌ها از روی متن برگردان احمد شاملو انجام گرفته‌است.[۷]

کتاب ساڵه‌یل له کیس چی (به فارسی: سال‌های از دست رفته) ۳۲ قطعه شعر نو به کُردی جنوبی را در بر می‌گیرد که منتخبی از اشعار عبادتیان طی سال‌های سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۶ خورشیدی است.[۸]

سبک شعری ویرایش

اشعار سعید عبادتیان مملو از آرایه‌های ادبی به منظور توصیف طبیعت و استعاره‌های طبیعت‌گرایانه است.[۹] به همین دلیل از سعید عبادتیان به عنوان شاعری رمانتیک یاد می‌شود که از سنت شعر کلاسیک کردی جدا شده و هم در معنا و هم در فرم متعارف شعر سنتی کردی جنوبی دست به نوآوری و ابتکار زده‌است.[۱۰] سبک شعری عبادتیان همچنین با موسیقی پیوند خورده و سبکی غنایی به‌شمار می‌آید.[۱۱][۱۰][۱۲]

آثار ویرایش

کتاب شعر ویرایش

  • عبادتیان، سعید، هه له لام بۊد، گومد کردم (درست در کنارم بودی، گمت کردم)، کرمانشاه: [بی‌نا]، چاپ سوم: ۱۳۸۸.[۹]
  • عبادتیان، سعید، ساڵه‌یل له کیس چی (سال‌های از دست رفته)، تهران: همایش دانش، ۱۳۹۰.[۸]
  • عبادتیان، سعید، ئه‌وریشم زامه‌گان (ابریشم زخم‌ها)، کرمانشاه: دیباچه‏‫، ۱۳۹۹. ‬
  • عبادتیان، سعید، وا دره‌و که‌ن ده‌سه‌یل م (دستانم باد درو می‌کنند)، کرمانشاه: دیباچه‏‫، ۱۳۹۹. ‬

ترجمهٔ شعر ویرایش

  • گ‍ارس‍ی‍ا ل‍ورک‍ا، ف‍دری‍ک‍و، خاڵێگ وه شوون سێ زام: وه‌رگێڕان کوردی، وه‌رگێڕان سه‌عید عباده‌تیان (بانان)، ایلام: باشور، ۱۳۹۸.

آلبوم صوتی ویرایش

  • مه‌یله‌م وه جی (ترکم مکن)، آهنگسازی و تنطیم عبدالرضا تنهایی با صدای قباد پاکنِزاد، مؤسسهٔ فرهنگی هنری هزارآوای چکامه.
  • داخ ده‌وران (حسرت روزگار)، آهنگسازی و تنظیم از خشایار رشیدی، با همکاری گروه تنبور نوازان چنگ رام، شرکت سروه تنبور.
  • ته‌نیا داخه ک ئاخ کیشێ (تنها حسرت است که آه می‌کشد)، دکلمه اشعار لورکا، ترجمهٔ سعید عبادتیان، تنظیم از محسن صفاریان.

منابع ویرایش

  1. نوای گیلانغرب: مدیرکل ارشاد کرمانشاه با حضور در منزل دو شاعر گیلانغربی «سعید عبادتیان» و «زهرارستمی» با آن‌ها دیدار نمود (به فارسی)، نوشته‌شده در ۲۹ آبان ۱۳۹۷؛ بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  2. پایگاه اینترنتی ادبی هاوچرخ: چهار شعر از سعید عبادتیان (به کُردی)؛ بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ مصاحبهٔ خواندنی با شاعر برجستهٔ کُرد سعید عبادتیان، مصاحبه‌گر گلناز کلهرنیا، در پژوهش‌نامه و آسیب‌شناسی شعر کُردی (کلهری): با محوریت ایلام و کرمانشاه، تألیف و گردآوری مازیار نظربیگی (راهین)، کرمانشاه: مؤلف، ۱۳۹۵، صص ۲۹۲–۲۸۷.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ مجلۀ بلوط: سعید عبادتیان در گفتگو با صدای آزادی: شعر فراتر از هر چیزی به من عزت داده‌است (به فارسی)، نوشته‌شده در ۲۷ دی ۱۳۹۸، انتشار در هفته‌نامۀ صدای آزادی، شمار، ۵۶۵ ، دی‌ماه ۱۳۹۸؛ بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  5. بیوگرافی سعید عبادتیان (انگلیسی)، در فصلنامهٔ ژ، سال اول، شمارهٔ ۲، ژوئیهٔ ۲۰۱۹، مونیخ، آلمان؛ ص ۱۷.
  6. شعری از سعید عبادتیان: گنجشک‌ها! گنجشک‌ها! (به کُردی و فارسی)، نوشتۀ سعید عبادتیان، ترجمۀ بابک دولتی، در فصلنامۀ شعر، آذر ۱۳۹۳، شمارۀ ۷۳؛ ص ۱۷۲؛ بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ مجلۀ بلوط: زندگینامۀ سعید عبادتیان (به فارسی)، نوشته‌شده در ۸ فروردین ۱۳۹۳؛ بایگانی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ آژانس خبررسانی کُردستان (کُردپا): مجموعه شعر سال‌های از دست رفته چاپ و منتشر شد (به فارسی)، نوشته‌شده در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۲؛[پیوند مرده] بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): سعید عبادتیان اولین مجموعۀ شعرش را منتشر کرد (به فارسی)، نوشته‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۸۸؛ بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ دارابی، یوسف. ۱۳۹۴. بررسی تصویر و موسیقی در اشعار سعید عبادتیان (به فارسی)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، دانشکدۀ علوم انسانی، استاد راهنما موسی پرنیان؛[پیوند مرده] بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  11. یزدان‌پناه، مجید و طهماسبی ستوده، مژگان. ۲۰۱۴. بررسی رابطۀ موسیقی و شعر در زبان کُردی (به انگلیسی)، در اکسیر، شمارۀ ۷۱، ۱۶ ژوئن ۲۰۱۴؛[پیوند مرده] بازدید در ۲۱ مرداد ۱۳۹۹.
  12. عاطفی‌نیا، میثم. نگاهی به صور خیال در مجموعه شعر «ساڵه‌یل له کیس چی» اثر سعید عبادتیان، مصاحبه‌گر گلناز کلهرنیا، در پژوهش‌نامه و آسیب‌شناسی شعر کُردی (کلهری): با محوریت ایلام و کرمانشاه، تألیف و گردآوری مازیار نظربیگی (راهین)، کرمانشاه: مؤلف، ۱۳۹۵، صص ۲۰۹–۱۹۵.