سوفی شول

سُوفیا ماگدالنا شول (به آلمانی: Sophia Magdalena Scholl) (زاده ۹ می ۱۹۲۱ – درگذشته ۲۲ فوریه ۱۹۴۳) فعال سیاسی، دانشجوی انقلابی آلمانی و عضو گروه مقاومت رز سفید در آلمان نازی بود که علیه نظام هیتلر فعالیت می‌کرد. وی پس از پخش اعلامیه‌های ضد جنگ در دانشگاه مونیخ به همراه برادرش هانس شول توسط گشتاپو دستگیر شد. در نتیجه هردو آنها در دادگاه خائن به میهن شناخته شده و محکوم به اعدام با گیوتین شدند.

سُوفی شول
نام هنگام تولد	سُوفی ماگدالِنا شول
زادهٔ	۹ مهٔ ۱۹۲۱ فورشتنبورگ، آلمان
درگذشت	۲۲ فوریهٔ ۱۹۴۳ (۲۱ سال) زندان اشتادلهایم، مونیخ آلمان
آرامگاه	Perlacher Friedhof, مونیخ ۴۸٫۰۹۷۳۴۴°شمالی ۱۱٫۵۹۹۴۹°شرقی / 48.097344; 11.59949
ملیت	آلمانی
محل تحصیل	دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ
پیشه	دانشجو عضو مقاومت
والدین	رابرت شول Magdalena Müller
خویشاوندان	اینگه شول (خواهر) هانس شول (برادر)

برای فیلمی دربارهٔ این شخصیت، سوفی شول، روزهای آخر را ببینید.

از دهه 1960، شول به‌خاطر مقاومت در برابر نازی‌ها مورد تجلیل قرار گرفته است.

زندگی

سردیس سُوفی شُل، اتاق یادبود سُوفی شُل، درون ساختمان مرکزی دانشگاه مونیخ

سُوفی شول به همراه برادر و خواهرانش، اینگه، هانس، الیزابت و ورنر از ۱۹۳۰ در فورشتنبورگ، از ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۲ در لودویگزبورگ و از ۱۹۳۲ در اولم بزرگ شد.

سُوفی شول ابتدا مثل برادر بزرگترش هانس شول به جامعهٔ ایده‌آلی که ناسیونالیست‌ها تبلیغ می‌کردند باور داشت و به اتحادیهٔ دختران آلمان (BDM) پیوست. بعدها چرخشی در سازمان جوانان حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان به وجود آمد.

در ۱۹۳۶ او به همراه برادرش هانس در زندگی تیمی جوانان کلیسای آلمانی شرکت کرد. یکی از آن جوانان، اِبِرهارد کُوبِل اتحادیهٔ جوانان را بنیان نهاد، که در دورهٔ اولیهٔ رایش سوم تلاش کرد، با وجود ممنوعیت‌ها اتحادیه همچنان دوام داشته باشد.

در ۱۹۳۷ سُوفی همراه خواهر و برادرانش برای چند ساعت بازداشت شد، زیرا برادرش هانس برای تدوام این اتحادیه تحت تعقیب بود. برادران و برخی از دوستان او برای شرکت در جنبش جوانان آلمان دستگیر شدند. این حادثه تأثیری قوی در سوفی به جا نهاد و به تبلور مخالفت او با رژیم نازی کمک کرد.

مزار سُوفی و هانس شُل و کریستف پْروبْست

در سال ۱۹۳۷ با فریتز هارت‌ناگِل در یک جشن رقص آشنا شد. در دوره‌ای که فریتز آموزش افسری می‌دید این دو از طریق نامه با هم در ارتباط بودند. در می ۱۹۴۰ سُوفی شُل دورهٔ آموزش مربی‌گری مهدکودک را در اولم آغاز کرد، به امید آنکه پس از آن به دانشگاه وارد شود، که تحقق نیافت. او به کار در خدمات نظامی کمکی در کرَوخن‌ویز و بلومبرگ مجبور شد. اما سُوفی که علاقه‌ای به ارائهٔ خدمات نظامی و جنگی نداشت، از کار در این نهاد سر باز زد. در بهار ۱۹۴۱ با خواندن متون آگوستینی به ایمان مسیحی گرایش پیدا کرد. در سال ۱۹۴۲ در رشته زیست‌شناسی و فلسفه وارد دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ شد و در جو روشنفکری دانشگاه به‌سرعت جذب گروه‌های دانشجویی شد. برادر دیگرش هانس نیز که دو سال از او بزرگ‌تر بود و پیش از او وارد دانشگاه مونیخ شده بود، پایه ثابت این تشکل‌ها و اقدامات اعتراضی بود.

در سال‌های ۱۹۴۱–۱۹۴۳ اوتل آیشر تأثیر مهمی بر رشد ایمان پروتستانی در سُوفی داشت. اگر چه برادرش تمایل داشت او را از مقاومت علیه رژیم نازی دور نگه دارد اما سُوفی در نهایت عضو این گروه شد.

یادبود رز سفید، مقابل دانشگاه مونیخ

گروه اصلی که این خواهر و برادر با همراهی تعدادی دیگر از دانشجویان دانشگاه مونیخ پایه‌ریزی کردند، گروه «رز سفید» نام داشت و هدفش آگاهی بخشی به شهروندان و آزادسازی ایشان از یوغ آلمان نازی بود. اعضای رز سفید بیانیه‌های خود را در باجه‌های تلفن و اتوموبیل‌های پارک شده قرار داده و آن‌ها را برای توزیع به دانشجویان در دیگر شهرستان‌ها می‌فرستادند.

در ژانویه ۱۹۴۳، شُل شروع به تولید اعلامیه کرد. این اعلامیه که در کلن، اشتوتگارت و وین توزیع شد، منجر به تشدید جستجو برای شناسایی نویسندگان آن گشت. در ماه فوریه گشتاپو به نویسندگان این اعلامیه‌ها در میان محافل دانشجویی مونیخ مشکوک شد.

دستگیری و اعدام

در اواسط فوریه ۱۹۴۳، اعلامیهٔ ششم با پیام «سرنگونی رژیم نازی برای ایجاد یک اروپای معنوی» به پایان رسید. در ۱۹۴۳ سُوفی شول به همراه برادرش در حین پخش ۱۷۰۰ اعلامیه در دانشگاه مونیخ توسط گشتاپو دستگیر شد. او همراه با برادرش هانس، توسط نازی‌ها در زندان اشتادلهایم مونیخ اعدام شد.

میراث

پس از مرگ او، هلموت جیمز گراف فون مولتکه یک کپی از اعلامیه ششم رز سفید را مخفیانه از آلمان از طریق اسکاندیناوی به انگلستان ارسال کرد که در آنجا نیروهای متفقین از آن استفاده کردند. در اواسط سال 1943 نیروی هوایی سلطنتی میلیونها نسخه تبلیغاتی از این تراکت را در آلمان منتشر کرد، که اکنون به عنوان مانیفست دانشجویان مونیخ نامگذاری شده است.

لیلیان گرت گروگ، نمایشنامه نویس در 22 فوریه 1993 در نیوزدی اظهار داشت که  ((احتمالا این تماشایی­ترین لحظه مقاومتی در قرن بیستم است که می­توانم به آن فکر کنم... این حقیقت که پنج بچه کوچک در دهان گرگ بودند، جایی که واقعا شهامت مهم است، شجاعت فوق­العاده­ای برای انجام کاری که کردند، از خود نشان دادند. می­دانم که روزگاری بهتر بود که آنها آنجا باشند ولی نمی­دانم چرا. ))

در همان شماره نیوزدی، جود نیوبورن، مورخ هولوکاست اظهار داشت که ((شما نمی­توانید تاثیر این نوع مقاومت را در اینکه آیا به تعداد Χ پل منفجر شده یا یک رژیم سقوط کرده است، اندازه­گیری کنید... رز سفید واقعا ارزش نمادین دیگری دارد ولی این یک مساله ارزشمند بسیار مهم است.))

در 22 فوریه 2003 مجسمه نیم تنه سوفی شول توسط دولت باواریا در معبد والهالا به افتخارش قرار گرفت. او پنجمین زنی است که این افتخار را دریافت کرد.

موسسه خواهر و برادر شول برای علوم سیاسی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ (LMU) به افتخار سوفی شول و برادرش هانس نامگذاری شده است. این موسسه محل استقرار دپارتمان­های علوم سیاسی و ارتباطات دانشگاه است و در ساختمان سابق رادیو اروپای آزاد نزدیک به باغ انگلیسی شهر واقع شده است.

بسیاری از مدارس محلی و همچنین خیابان­ها و میدان­های بی­شماری در آلمان و همچنین اتریش به نام شول و برادرش نامگذاری شده ­اند.

در سال 2003 شبکه پخش تلویزیونی ZDF   آلمانی­ها را برای شرکت در رویداد انتخابی بهترین­های ما، رقابتی سراسری برای انتخاب ده آلمانی برتر تمام دورانها دعوت کرد؛ رای دهندگان زیر 40 سال به سوفی و هانس شول کمک کردند تا در جایگاه چهارم این فهرست بالاتر از باخ، گوته، گوتنبرگ، بیسمارک، ویلی برانت و آلبرت انیشتین قرار گیرند. اگر تنها آرا بینندگان جوان شمارش میشد سوفی و هانس شول در رتبه اول آرا کسب شده قرار می­گرفتند. چند سال قبل از آن، خوانندگان بریژیت، یک مجله آلمانی برای زنان، شول را بزرگترین زن قرن بیستم اعلام کردند.

در نهم می 2014 گوگل دودل به مناسبت تولد 93 سالگی سوفی شول او را به تصویر کشید.

در آوریل 2021 وزارت دارایی آلمان یک سکه نقره استرلینگ 20 یورویی را به مناسبت صدمین سالگرد تولد شول منتشر کرد.

در فرهنگ مردمی

سینما و تلویزیون

در دهه ­های 1970 و 1980، سه روایت سینمایی از سوفی شول و مقاومت رز سفید وجود داشت. اولین فیلم تلویزیونی Der Pedell ساخت 1971 بر کارمند تعمیر و نگهداری دانشگاه یاکوب اشمید متمرکز بود که شول و سایر اعضای رز سفید را محکوم کرد. این فیلم تلویزیونی برای ZDF آلمان غربی تولید شد. لنا اشتولز در فیلم  پرسی آدلون به نام پنج روز آخر، ، در سال 1982، که برگرفته از آخرین روزهای زندگی سوفی شول از دیدگاه هم­سلولی­اش الس گبل است، نقش سوفی را بازی کرد.

اشتولز ایفای همین نقش را در فیلم رز سفید اثر میشل ورهوفن (رز سفید، 1982) تکرار کرد. اشتولز در مصاحبه­ای گفت که ایفای این نقش یک افتخار است.

فیلمی درباره آخرین روزهای شول، به نام سوفی شول-روزهای آخر با حضور جولیا جنتش در نقش سوفی منتشر شد. این فیلم با تکیه بر مصاحبه با بازماندگان و متونی که تا سال 1990 در آرشیوهای آلمان شرقی مخفی مانده بود ساخته شد و در ژانویه 2006 نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد. جنتش برای بازی در نقش شول، برنده جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم جایزه بزرگ آلمان (لولاس) و همچنین خرس نقره­ای بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم برلین شد.

مستند تلویزیونی آلمانی زنان تاریخ سازند- سوفی شول در سال 2013 ساخته شد. لیو لیزا در این مستند نقش سوفی شول را ایفا کرد.

در فیلم مستند مرگ یک مرگ ساخت 2018 ویکتوریا چیلاپ نقش او را بازی کرد.

در ادبیات

در فوریه 2009 انتشارات هیستوری پرس کتاب سوفی شول: داستان زندگی واقعی زنی که هیتلر را به چالش کشید، اثر فرانک مک دوناف را منتشر کرد.

در فوریه 2010 انتشارات کارل هانسر کتاب سوفی شول یک بیوگرافی، اثر باربارا بیویز را به زبان آلمانی منتشر کرد.

در تئاتر

نمایشنامه ­نویس آمریکایی لیلیان گرت گروگ، در نمایشنامه رز سفید، سوفی شول را به عنوان یکی از شخصیت­های اصلی به پرده نمایش برد.

ما ساکت نخواهیم ماند، نمایشنامه­ای که دیوید مایرز از مراحل زندانی شدن و بازجویی شول نوشت، در جشنواره تئاتر معاصر آمریکا در شپردزتاون، ویرجینیای غربی در ماه ژوئیه 2017 به نمایش درآمد.

ویتنی سیمور در اواخر عمرش، همسر و دخترانش ترینتیجه و گابریل، نویسندگی و تهیه کنندگی نمایش ستارگان در آسمان تاریک، نمایشنامه­ای تک پرده­ای درباره هانس و سوفی شول و نقش آنها در گروه مقاومت رز سفید در آلمان نازی در دهه 1940را بر عهده داشتند. این نمایشنامه که نگارش آن پنج سال به طول انجامید، در سال 2008 (زمانی که سیمور 85 ساله بود) اجرا شد و پنج اجرا در خارج از برادوی داشت.

در موسیقی

جورج دونالسون، خواننده محلی اسکاتلندی، آهنگی به نام ((رز سفید)) را در آلبومی به همین نام درباره سوفی و جنبش رز سفید ساخت.

گروه پانک انگلیسی زاتوپکز در سال 2005 در اولین آلبومشان یک آهنگ عاشقانه برای سوفی شول منتشر کردند.

گمیکی تری دی در سال 2016، یک گروه راک فرانسوی، آهنگی به نام رز سفید را در آلبومی به نام سابولاوی ساختند.

گروه راک آمریکایی شیر مگ در اولین آلبومشان به نام ((به حس عشقت نیاز دارم)) در سال 2017 آهنگی به نام ((سوفی شول، بگو خداحافظ)) را ضبط کردند.

رگ میروس، خواننده فولکور بریتانیایی در سال 2017، آهنگ ((برای سوفی)) را در آلبوم برای مردمان دوردست منتشر کرد.

جستارهای وابسته

• سوفی شول، روزهای آخر
• هانس شول
• کورت هوبر
• کریستوف پروبست
• الکساندر شمورل
• ویلی گراف
• هانس کنراد لایپلت