سونا (به فنلاندی: sauna) یا گرم‌خانه[۱] اتاقی کوچک در اصل ساخته‌شده از چوب درخت سرو با دمای محیطیِ کنترل‌شده‌است که به منظور بهره‌گیری از هوای گرم در حالت خشک یا مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. سونا مکانی برای استراحت، تجدید قوا، رسیدن به آرامش ذهن، روان و جسم است. زادگاه اولیهٔ سونا نامشخص است، اما بسیاری، زادگاه سونا به شکل امروزی را کشور فنلاند و برخی دیگر در شمال روسیه می‌دانند.

نمایی بیرونی از یک کلبه سونای دودی در فنلاند. در اوایل قرن ۱۹ میلادی، سونا به شکل کلبه از جنس الوارهای چوبی ساخته می‌شد.
نمایی داخلی از یک سونای خشکِ مدرن

واژهٔ سونا از زبان فنلاندی به زبان‌های دیگر رفته‌است.

تامپره ، دومین شهر بزرگ فنلاند ، به طور رسمی "پایتخت سونا جهان" اعلام شد.[۲][۳][۴][۵]

فرهنگ سونا ویرایش

فرهنگ استفاده از سونا در کشورهای مختلف متفاوت است. در آلمان مردم «کاملاً برهنه» وارد سونا می‌شوند و تنها از یک حوله به‌عنوان زیرانداز استفاده می‌کنند.[۶]

انواع سونا ویرایش

سونا انواع مختلفی وجود دارد؛ از جمله،

  • سونا خشک: سونای فنلاندی که معمولاً در آن از گرمای خشک استفاده می‌شود .
  • سونا بخار: حمام ترکی که رطوبت بیشتری دارد.

فواید سونا ویرایش

  1. سونا، انتخابی عالی برای سم زدایی از بدن است که باعث تعریق می شود و بدن را پاکسازی می کند.
  2. گرمای سونا می تواند خستگی را کاهش دهد.
  3. استرس را از بین ببرد.
  4. بدن و ذهن را آرام کند.
  5. خاصیت ارتجاعی پوست را بهبود می دهد.
  6. بازسازی عضلات و رباط های آسیب دیده را سرعت می بخشد.
  7. گردش خون و نشاط را افزایش می دهد.
  8. سونا روند پیری را کند می کند.
  9. کاهش دردهای عضلانی
  10. سونا می تواند به روند لاغری کمک کند.
  11. تنفس و تنش زدایی
  12. و ....

سونا خشک ویرایش

سونا خشک حتماً باید از چوب روسی ساخته شود که به صورت لنبه سونایی شکل داده شده باشد. این لنبه‌ها با شیارهایی که دارند درون یکدیگر رفته و به چوب زیرسازی (که قبلاً به دیوار وصل می‌شود) متصل می‌شوند برای صندلی‌ها از چوبی به نام کف صندلی استفاده می‌شود که با آن صندلیها را یک طبقه یا دوطبقه می‌سازند. رنگ سونا نباید به صورت معمول بقیه رنگهای چوب باشد (به دلیل سرطان زا بودن) و در آن فقط از سیلر و کیلر استفاده می‌کنند.

اجزای تشکیل دهنده سونا ویرایش

  1. چوبِ زیرسازی
  2. پشم شیشه یا یونولیت برای عایق کاری
  3. لنبه سونایی
  4. چوبِ کف صندلی
  5. فیتیله و نبشی
  6. چوبِ چهارچوب برای در و پنجره
  7. هیتر برای گرم کردن سونا
  8. سنسور دود و دماسنج و ساعت شنی و آباژور برای روشنایی
  9. و لوازم غیرضروری دیگر

انواع هیتر سونا(سونا خشک- سونا بخار) ویرایش

سونا، از قرن‌ها پیش که اولین اتاق‌های گرم در شمال اروپا، روسیه و امپراتوری روم باستان مورد استفاده قرار گرفتند، بسیار تکامل یافته است. امروزه می‌توانیم از میان انواع مختلف سونا، از سوناهای هیزمی سنتی گرفته تا سوناهای بخار مدرن که اغلب در سالن‌های ورزشی و مراکز اسپا دیده می‌شوند، یکی را انتخاب کنیم. انواع سونا، تجربیات متفاوتی را از نظر گرما و رطوبت ارائه می‌دهند و نصب و راه‌اندازی بعضی از آنها، نسبت به سایر گزینه‌ها، آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است.

در این بخش، اطلاعاتی در مورد انواع سونا و نحوه عملکرد آنها را جمع‌آوری کرده‌ایم تا شما بتوانید بهترین گزینه را متناسب با سبک زندگی و نیاز خود انتخاب نمایید.

نکات ایمنی ویرایش

  • در محل سونا باید قبل از نصب، سیم فشار قوی برای هیتر و سیم برای روشنایی کشیده شده باشد.
  • درِ سونا الزاماً باید رو به بیرون باز شود.(تا هنگام گرفتگی تنفسی برای خارج شدن به مشکل بر نخورید)

نگارخانه ویرایش

پانویس ویرایش

  1. «گرم‌خانه» [عمومی] هم‌ارزِ «sauna»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱ (ذیل سرواژهٔ گرم‌خانه۲)
  2. Tampere is the Sauna Capital of the World (به انگلیسی)
  3. Finnish Sauna Society and International Sauna Association: “Tampere is the Sauna Capital” (به انگلیسی)
  4. Tampere – the sauna capital of the world (به انگلیسی)
  5. Tampere – the Sauna Capital of the World ~ Sauna from Finland (به انگلیسی)
  6. نگاهی به درون استخرهای آلمان، دویچه وله فارسی
  • Beever R (July 2009). "Far-infrared saunas for treatment of cardiovascular risk factors: summary of published evidence". Can Fam Physician (Review). 55 (7): 691–6. PMC 2718593. PMID 19602651.
  • Brywczynski J, Arnold DH; Arnold (November 2008). "Shower steamer burns in a toddler: case report and brief review of steam burns in children". Pediatr Emerg Care (Review). 24 (11): 782–4. doi:10.1097/PEC.0b013e31818d3b61. PMID 19018224.
  • Crinnion WJ (September 2011). "Sauna as a valuable clinical tool for cardiovascular, autoimmune, toxicant- induced and other chronic health problems" (PDF). Altern Med Rev (Review). 16 (3): 215–25. PMID 21951023.
  • Koljonen V (2009). "Hot air sauna burns – review of their etiology and treatment". J Burn Care Res (Review). 30 (4): 705–10. doi:10.1097/BCR.0b013e3181abfa9f. PMID 19506509.
  • Livingston R (June 2010). "Medical risks and benefits of the sweat lodge". J Altern Complement Med (Review). 16 (6): 617–9. doi:10.1089/acm.2008.0381. PMID 20569027.