سید محمدرضا سعیدی

سید محمدرضا سعیدی گلپایگانی ، (۲ اردیبهشت ۱۳۰۸ – ۲۰ خرداد ۱۳۴۹) روحانی و مجتهد شیعه، از زندانیان سیاسی دهه چهل که در زندان کشته شد.[۱] سید محمد سعیدی، امام جمعه قم فرزند و سید احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران داماد اوست.

سید محمدرضا سعیدی
مقبره سعیدی در قبرستان وادی السلام شهر قم
زادهٔ۲ اردیبهشت ۱۳۰۸
مشهد
درگذشت۲۰ خرداد ۱۳۴۹ (۴۱ سال)
آرامگاهوادی‌السلام قم
عنوانآیت‌الله

زندگی نامه ویرایش

سید محمدرضا سعیدی در دوم اردیبهشت ۱۳۰۸ در مشهد متولد شد. در کودکی مادرش را از دست داد و تحت نظر پدر، بزرگ شد.

تحصیلات حوزوی را ابتدا در حوزه مشهد شروع و سپس به قم رفت. وی در این دوران در کلاس‌های درس سید حسین طباطبایی بروجردی ،سید محمد تقی خوانساری،سیدمحمد حجت کوه کمری و سید روح‌الله خمینی شرکت می‌کرد. وی در علوم حوزوی به درجه اجتهاد رسید. مدت زمانی جهت تبلیغ مذهب شیعه به کویت رفت. اما در ۱۳۴۱ و همزمان با شرع نهضت روحانیت به رهبری خمینی، به قم بازگشت. وی از فعالین مبارزاتی بر ضد حکومت پهلوی بود که قسمت عمده‌ای از عمرش را مصروف آن کرد و به فعالیت‌های مختلف پرداخت.

سعیدی توسط ساواک ممنوع‌المنبر شده بود با این وجود در محل‌های دوردست و روستاهای اطراف تهران به فعالیت سیاسی ادامه می‌داد. وی در سال ۱۳۴۵، به دنبال ایراد یک سخنرانی دربارهٔ اسراییل دستگیر و به مدت ۶۱ روز زندانی شد. پس از آن در اردیبهشت ۱۳۴۹ و در قضیهٔ ورود سرمایه‌گذاران آمریکایی به ایران، اقدام به انتشار اعلامیه‌ای به زبان عربی، خطاب به علمای کشورهای اسلامی زد و از آن‌ها دعوت به اعتراض و مخالفت نمود. به‌دنبال این اقدام مجدداً دستگیر و در زندان قزل‌قلعه زندانی شد.[۲]

فعالیت‌های اجتماعی ویرایش

  • تأسیس حوزه علمیه و تشکیل کلاس برای بانوان در تهران
  • تأسیس تشکیلات گروه‌های امر به معروف و نهی از منکر در تهران
  • تأسیس کتابخانه در تهران
  • راه‌اندازی نشریه‌ای به نام مسجد امام هفتم
  • چاپ و تکثیر نوارهای سخنرانی سید روح‌الله خمینی در نجف تحت عنوان ولایت فقیه[۳]

آثار ویرایش

  • آیا دین موجب عقب ماندگی است؟
  • آزادی زن
  • اتحاد در اسلام
  • کار در اسلام
  • استفتائات (مجموعه ۶۴ استفتاء از سید روح‌الله خمینی)
  • رساله امر به معروف و نهی از منکر «ترجمه از تحریر الوسیلة»
  • تقریرات درسی آیت‌الله بروجردی
  • سیزده جزوه از مسجد موسی بن جعفر
  • نقد و بررسی و حاشیه‌نویسی بسیاری از کتاب‌های اجتماعی و سیاسی
  • ترجمه رساله امر به معروف و نهی از منکر امام خمینی (از کتاب تحریر الوسیلة)[۴]

کشته شدن ویرایش

سید محمدرضا سعیدی، در روز ۲۰ خرداد ۱۳۴۹، در زندان قزل‌قلعه به دست مأموران زندان کشته شد و در وادی‌السلام قم به خاک سپرده شد.

بر اساس روایت رسمی در زمان حکومت پهلوی، «در سلول‌ها باز بود و برق رفت. زندانی‌های دیگر خفه‌اش کردند»،[۵] اما به روایت رسمی در نظام جمهوری اسلامی، «در زیر شکنجه با روغن کشته شد».[۶] یرواند آبراهامیان کشته شدن او توسط ساواک را تأیید می‌کند و بیان می‌دارد که پس از این واقعه، مأموران ساواک به خارج اعزام می‌شدند تا آموزش‌هایی علمی ببینند مبنی بر این که به نحوی شکنجه کنند که از کشته شدن ناخواسته افراد بر اثر شدت عمل جلوگیری شود. [۷]

در تهران برای تجلیل وی بزرگ‌راهی را به نام «شهید آیت‌الله سعیدی» نامیدند.[۸]

پانویس ویرایش

  1. «شهادت آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۹.
  2. شهادت آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی
  3. «سوابق سیاسی و اجتماعی»، شبکه اطلاع‌رسانی اجتهاد، ۸۷/۱۰/۱۵–۱۰:۳۲ تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  4. یادنامه شهدای سال ۱۳۵۷.
  5. «شهید آیت‌الله سعیدی از طلایه‌داران جهاد و شهادت است». www.yjc.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۱.
  6. اسلامی، مرکز اسناد انقلاب. «اعتراف شکنجه‌گر ساواک به شهادت آیت‌الله سعیدی در زندان قزل‌قلعه/ روایتی از بازتاب شهادت آیت‌الله سعیدی». fa. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۱.
  7. Ervand Abrahamian, Tortured Confessions (University of California Press, 1999), p. 106.
  8. «بزرگراه آیت‌الله سعیدی تکمیل شد»، خبرگزاری فارس، ۸۳/۰۸/۰۲–۱۴:۴۷ تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)[پیوند مرده] بازیابی‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۹.

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش