گرمایش مرکزی
یک سیستم گرمایش مرکزی (به انگلیسی: Centeral heating system) گرمای کلی فضای داخلی یک ساختمان (یا بخشی از یک ساختمان) را از یک نقطه به چندین اتاق، فراهم می‌کند. هنگامی که با دیگر سیستم‌ها به منظور کنترل وضعیت آب و هوای ساختمان ترکیب می‌شود، یک سیستم کلی HVAC (گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع) را به‌وجود می‌آورد.
در این سیستم، موتورخانه به‌عنوان قلب تولیدکنندهٔ حرارت شناخته می‌شود.[۱] دیگ بخار، مشعل، پمپ و منبع انبساط اجزای اصلی سیستم گرمایش مرکزی هستند که با اتصال به سیستم شوفاژ یا فن‌کویل قادر به گرم کردن محل موردنظر می‌باشند. چنانچه سیستم گرمایش مرکزی جهت تأمین آب گرم مصرفی نیز در نظر گرفته شده باشد، مخزن کویلیِ آب گرم نیز به این سیستم اضافه می‌شود.
موتورخانه ویرایش
محلی است، عموماً در پایین‌ترین طبقهٔ ساختمان که در آن یک مشعل گازی یا گازوییلی و یک دیگ حرارت مرکزی و سایر تجهیزات جانبی آن برای تأمین آب گرم مدار گرمایش ساختمان و آب گرم مصرفی از طریق منبع دوجداره تعبیه و نصب شده‌است.
طرز کار ویرایش
آب گرم تولید شده در موتورخانه از طریق مدار آب گرم به کلکتور می‌رود و از آن جا توسط لوله رایزر ساختمان به هر یک از واحدهای موجود منتقل می‌گردد و پس از عبور از رادیاتور با توجه به سطح تماس زیادی که با محیط پیدا می‌کند، گرمای خود را به محیط داده و از طریق مسیر برگشت به رایزر برگشته و سپس دوباره به دیگ برای باز گرم شدن منتقل می‌شود و هوا را گرم می‌کند و این عمل ادامه دارد.
اجزای سیستم حرارت مرکزی ویرایش
- دیگ و مشعل
برای گرم کردن آب مدار رادیاتور
- پمپ
برای چرخش آب در مدار رادیاتور
- رادیاتورها
برای انتقال حرارت آب به محیط ساختمان
- منبع دوجداره
وسیله تأمین آب گرم مصرفی توسط آب رادیاتورها
- منبع انبساط
وسیله‌ای که حجم اضافه آب دیگ در اثر گرم شدن را در خود جای می‌دهد.
- سیستمهای کنترل و نشان دهنده‌ها
شامل ترمومتر، مانومتر، سطح نمای مخزن گازوئیل، آب‌نمای منبع انبساط، ترموستات دیگ، ترموستات جداری، ترموستات اتاقی، شیر اطمینان و رله مشعل
وظایف ویرایش
به‌طور کلی سیستم شوفاژ یا گرمایش مرکزی، وظیفه فراهم سازی گرمای مورد نیاز ساختمان در تمام طول سال را بر عهده دارد. در واقع این سیستم، علاوه بر ایجاد گرما در فصل زمستان، آب گرم مورد نیاز جهت شستشو را نیز فراهم می‌کند. در این سیستم، آب موجود در منبع به دیگ منتقل شده و به وسیله مشعل گرم می‌شود. سپس به یک منبع دوجداره یا کویلی منتقل می‌شود. این آب گرم به صورت دائم در مدار لوله‌کشی آبگرم ساختمان در جریان است و در صورت مصرف نشدن توسط وسیله ای به نام پمپ برگشتی به مخزن بازمی‌گردد.
گرمایش مرکزی بدون موتورخانه ویرایش
در سال های اخیر نوع دیگری از سیستم های گرمایش مرکزی نیز در ایران تولید و عرضه شده که بدون نیاز به موتورخانه عمل میکنند. این سیستم ها به وسیله یک مشعل مرکزی که خارج از ساختمان نصب می شود و باند تابشی که در داخل سالن قرار میگیرد، میتوانند فضاهای بزرگ با ارتفاع سقف بالا را به راحتی گرم کنند.
مکانیزم کارکردی این سیستم ها مانند خورشید است(در واقع این سیستم ها مانند سیستم های گرمایش تابشی عمل میکنند اما در ابعاد بسیار بزرگتر)، به طوری که در سقف نصب شده و گرما را به کف انتقال میدهند.
اجزاء سیستم گرمایش مرکزی ویرایش
- مشعل مرکزی : مشخصا این مشعل برای ایجاد گرما و انتقال به داخل سالن می باشد.
- لوله های باند تابشی: این لوله ها از جنس الومینایزهستند که پس از روشن شدن مشعل، هوای گرم به داخل این لوله ها دمیده می شود.
- رفلکتور : گرمای ایجاد شده داخل لوله های باند تابشی به کمک رفلکتور ها به سمت پایین تابیده میشوند.
نمونه های گرمایش مرکزی: ویرایش
جدیدترین نمونه استفاده از این سیستم ها در سالن ورزشی استاد ایپکچی زنجان در سال 1402 بوده است که فضای موتورخانه قبلی پس از نصب سیستم گرمایش مرکزی، به سالن کاراته اختصاص یافت. درواقع یک مشعل 1 متر مربعی جایگزین یک موتورخانه با ابعاد یک سالن شده است.
کاربرد گرمایش مرکزی بدون موتورخانه : ویرایش
این سیستم ها مناسب سالن های بزرگ و با ارتفاع سقف بلند مانند سالن های ورزشی، کارخانه ها، سالن های تولید، انبار ها و ... می باشد.
لازم به یادآوری است این سیستم ها برای مثارف خانگی مناسب نیست و برای منازل میتوان از پکیج های دیواری به جای موتورخانه ها استفاده کرد که فضای بسیار کمی را اشعال میکنند.
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ «از کتاب هزار نکته در حرارت مرکزی، تألیف مهندس شمندی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۱۱.