شالی‌کوبی و یا برنجکوبی (آبدَنگ[۱]) فرآیندی است که در آن شلتوک به برنج كامل تبدیل و در کنار آن برنج نیم دانه، سبوس نرم و سبوس درشت نیز به دست می‌آید. در ادامه این فرآیند برنج سالم، به کمک دستگاه سورتینگ، مرتب و بسته‌بندی شده و برای مصرف خوراکی فروخته می‌شود. محصولات جانبی شالی‌کوبی مانند سبوس برای مصرف خوراکی و تهیه آرد برنج و همچنین خوراک دام استفاده می‌شوند. [۲]

خط شالی‌کوبی مدرن
خط شالی‌کوبی مدرن

شالیکوبی در ایران ویرایش

در بازار ایران به‌طور معمول از دستگاه‌های سنتی شالی‌کوبی استفاده می‌کنند که راندمان پایینی دارند. اما در سال‌های اخیر، استفاده از خط‌ مدرن شالیکوبی به دلیل افزایش کیفیت نهایی و سرعت تبدیل شلتوک، رشد چشمگیری داشته است.

در سال ۱۳۹۰ تعداد ۱۰۶۶ واحد شالیکوبی در ایران فعال بوده است.[۳]

فرایند شالی‌کوبی مدرن ویرایش

فرایند کارخانه‌ای شالی‌کوبی با دمیدن هوای گرم به حوضچه‌های محل نگهداری شلتوک آغاز می‌شود و شلتوک‌ها پس از دوره‌ای معین و خشک شدن غربال شده و در این غربال کاه و کلش جداسازی می‌شود سپس به دستگاه سفید کن منتقل می‌شوند. پوسته شلتوک که فل نامیده می‌شود از آن جدا می‌شود و برنج به قسمت سفید کن دو برای جداسازی باقی شلتوک‌ها منتقل می‌شود و در انتها در قسمت الک زنی برنج‌های به صورت شکسته یا کامل دسته‌بندی شده و بسته‌بندی می‌شوند.[۴][۵][۶]

جستارهای وابسته ویرایش

ضوابط فنی و بهداشتی کارگاه‌های تولید و بسته‌بندی فرآورده‌های غذایی مشمول شناسه نظارت کارگاهی

سورتینگ

منابع ویرایش

  1. علی‌اکبر نفیسی. سرواژه «آبدنگ»، فرهنگ نفیسی (در ویکی‌نبشته)
  2. خدادوست، عادل (۲۰۲۲-۰۷-۱۶). «خرید خط شالیکوبی مدرن؛ یک سرمایه گذاری مطمئن!». پندسورت. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۰.
  3. «شالیکوبی‌های سنتی و ضرورت مدرن‌شدن دستگاه‌ها». دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۷.
  4. http://hamshahrionline.ir/details/147995. دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۷. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  5. https://web.archive.org/web/20170220151321/http://www.lahidjan.com/17752/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D9%84%D8%AA%D9%88%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC.html. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۷. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  6. http://www.amg90.loxblog.com/post/28. دریافت‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۷. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)