شاهنامه ترنر ماکان
شاهنامه ترنر ماکان تصحیح و ویرایشی از کتاب شاهنامهٔ فردوسی است که توسط ترنر ماکان، افسر انگلیسی در هند،[۱] در سال ۱۸۲۹ میلادی در کلکته به چاپ رسید. این نسخه اولین چاپ کامل و معتبر از کتاب شاهنامه بود[۲] که بر اساس ۱۷ نسخهٔ خطی تصحیح شده بود و در چهار جلد منتشر شد.[۳]
 صفحهٔ اول از جلد اول شاهنامه به تصحیح ترنر ماکان | |
| ویراستار(ها) | ترنر ماکان |
|---|---|
| نویسنده(ها) | فردوسی |
| زبان | فارسی |
تعداد جلد | ۴ |
تاریخ نشر | ۱۸۲۹ |
متن اصلی | شاهنامه ترنر ماکان در فارسی ویکی‌نبشته |
نسخهٔ لومسدن ویرایش
متیو لومسدن که استاد کالج فورت ویلیام در کلکته بود در سال ۱۸۰۸ کار تصحیح شاهنامه را شروع کرد و در سال ۱۸۱۱ اولین جلد از مجموعهٔ ۸ جلدی خود را در کلکته به چاپ رساند اما بقیهٔ جلدهای این مجموعه هرگز منتشر نشدند.[۴][۵] نسخهٔ ترنر ماکان در جلد اول با تصحیح لومسدن مطابقت دارد اما سایر جلدها تهیه و تنظیم خود اوست و حاصل مقابله با چند نسخهٔ خطی دیگر است.[۶][۷]
تصحیح ویرایش
ماکان این نسخه را با استفاده از ۱۷ نسخهٔ کامل و چهار نسخهٔ ناقص خطی از شاهنامه تهیه کرد. بیشتر این نسخه‌ها توسط افسران ارتش بریتانیا و حکام محلی در اختیار او قرار گرفتند.[۸] هزینهٔ تهیهٔ این نسخه را نصیرالدین حیدر، پادشاه اوده در هندوستان پرداخت کرد.[۹][۷]
این کتاب در چهار مجلد، با حروف سربی و به خط نسخ انتشار یافت.[۷][۱] در ذیل صفحه عنوان این کتاب، دو بیت در مدح فردوسی آمده‌است:[۷]
| سکهٔ کاندر سخن فردوسی طوسی نشاند | تا نپنداری که کس از جملهٔ انسی نشاند | |
| اول از بالای کرسی بر زمین آمد سخن | او ببالا برد و بازش بر سر کرسی نشاند |
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «نگاهی بر نسخه‌شناسی و ویرایش چند شاهنامهٔ نامدار». امرداد. ۲۰۱۸-۱۱-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
- ↑ افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۲.[پیوند مرده]
- ↑ «Abul Qasim Ferdowsi». TheFreeDictionary.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
- ↑ افشار، ایرج (۱۳۴۷). کتابشناسی فردوسی (PDF). ص. ۱۹۱.[پیوند مرده]
- ↑ «LUMSDEN, Matthew – Persons of Indian Studies by Prof. Dr. Klaus Karttunen» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
- ↑ تمیم داری، احمد (۱۳۸۸). «تاثیر شاهنامه فردوسی در آثار حماسی غرب» (PDF). زبان و ادب پارسی دانشگاه علامه (زبان و ادب سابق) (۴۲): ۶۹.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «معرفی چاپ‌های شاهنامه در جهان». www.karaketab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
- ↑ "Firdawsi (940-1020) - The Shah Nameh: an heroic poem containing the history of Persia from Kioomurs to Yesdejird … / by Abool Kasim Firdousee ; … with an introduction and life of the author … by Turner Macan, v.1". www.rct.uk (به انگلیسی). Retrieved 2021-02-07.
- ↑ ماکان، ترنر. شاهنامه. ص. ۴.