شهرستان زاهدان

شهرستان زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان و یکی از وسیع‌ترین شهرستان‌های ایران است. مرکز آن شهر زاهدان است. این شهرستان در محدوده‌ شمالی استان سیستان و ‌بلوچستان [۲] و در جنوب شرقی کشور ایران قرار دارد.[۳]

شهرستان زاهدان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانسیستان و بلوچستان
مرکز شهرستانزاهدان
سایر شهرهانصرت‌آباد،سرجنگل
بخش‌هامرکزی،کورین،نصرت‌آباد
سال تأسیس۱۳۱۶ خورشیدی
نام‌های پیشیندزداب
اداره
فرماندارعلیرضا شهرکی [۱]
مردم
رشد جمعیت۵۴٪ مثبت
تراکم جمعیت۱۸/۴ نفر بر کیلومتر مربع
مذهباهل سنت و شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت۳۶٬۵۸۱ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
آب‌وهوا
بارش سالانه۷۲ میلی‌متر
داده‌های دیگر
وبگاهپرتال فرمانداری شهرستان زاهدان


جمعه خونین زاهدان ویرایش

جمعه خونین زاهدان[۴] یا جمعه سیاه زاهدان به درگیری‌های ۸ مهر ۱۴۰۱ بین مردم معترض زاهدان و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران و به‌دنبال تجاوز فرماندهٔ انتظامی به دختری بلوچ، گفته می‌شود. بین روایت جمهوری اسلامی و روایت منابع محلی، دربارهٔ وقایع این روز تفاوت‌های کلیدی وجود دارد.[۵] در این درگیری بر پایه آمار شورای تأمین سیستان و بلوچستان ۳۵ نفر کشته شدند، اما فعالان بلوچ حدود ۱۰۰ نفر از قربانیان را شناسایی کرده‌اند.[۶]

جمعیت ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۴۰۰ جمعیت این شهرستان ۷۷۰،۸۰۰ نفر (در ۲۰۰،۲۰۰ خانوار) بوده‌است.[۷]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۸۵۵۵۲٬۷۰۶—    
۱۳۹۰۵۶۰٬۷۲۵۱٫۵٪+
۱۳۹۵۶۷۲٬۵۸۹۱۹٫۹٪+
۱۴۰۰۷۷۰٬۸۰۰۱۴٫۶٪+

جغرافیا ویرایش

این شهرستان در شرق ایران و شمال سیستان و بلوچستان قرار دارد.

تقسیمات کشوری ویرایش

شهرستان زاهدان دارای تعداد ۳ بخش، ۶ دهستان و ۳ شهر به شرح زیر است:

شهرستان زاهدان ویرایش

بخش مرکز بخش جمعیت بخش ۱۳۹۵ نام دهستان مرکز دهستان جمعیت دهستان ۱۳۹۵ شهر جمعیت شهر ۱۳۹۵
مرکزی زاهدان ۶۲۸،۲۱۹ نفر چشمه زیارت چشمه خان‌محمد ۳۴،۶۹۳ نفر زاهدان ۵۸۷،۷۳۰ نفر
حرمک حرمک ۵،۷۹۶ نفر
کورین سرجنگل ۲۵،۸۹۸ نفر کورین سرجنگل ۱۵،۹۷۴ نفر سرجنگل ۳،۷۹۰ نفر
شورو شورو ۸،۱۳۴ نفر
نصرت‌آباد نصرت‌آباد ۱۸،۶۴۲ نفر نصرت‌آباد شهرک حصاروئیه ۷،۷۸۷ نفر نصرت‌آباد ۵،۲۳۸ نفر
دومک دومک ۵،۴۳۷ نفر

آب و هوا ویرایش

شهرستان زاهدان دارای آب و هوای بیابانی گرم و خشک می‌باشد. میانگین بارش سالانه در این شهرستان ۷۲ میلی‌متر و میانگین دمای آن در سال ۸۲ از ۵/۴۲ الی ۶/۱۲- درجه سانتیگراد در تغییر است.

زبان و مذهب ویرایش

مردم این شهر تشکیل شده از بلوچ‌ها که اکثرا اهل سنت و به زبان بلوچی صحبت می‌کنند و سیستانی ها که به گویش سیستانی حرف می‌زنند که اکثراً شیعه هستند.

گردشگری ویرایش

جاذبه‌های تاریخی ویرایش

دستی ویرایش

مکان‌های تفریحی رفاهی ویرایش

 
دانشگاه سیستان و بلوچستان

هامون کنار و گراناز پارک ملت باغ خانواده و پارک لاله پارک شهدای گمنام (کوهستان پارک) از مکان‌های تفریحی زاهدان است.[نیازمند منبع]

کشاورزی و منابع طبیعی و دامپروری ویرایش

در سال زراعی ۸۳–۱۳۸۲ سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان زاهدان بالغ بر۱۸۳۳۲ هکتار است که۵/۱۱ درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می‌دهد. از این مقدار۴/۲۷ درصد به کشت باغات و۶/۷۲ درصد به زراعت‌های سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعی شهرستان غلات و نباتات علوفه‌ای می‌باشد. طی همان سال ۶۴ واحد صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده‌است. همچنین میزان تولید شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و عسل به ترتیب ۶/۱۹، ۷/۱، ۹/۰ و - هزار تن بوده‌است. لازم است ذکر شود این شهرستان دارای ۵۹ واحد پرورش ماهی با تولید ۵/۸۸ تن می‌باشد.

ورزش ویرایش

این شهرستان از وجود سه ورزشگاه، سه میدان فوتبال، سه میدان والیبال، سه بسکتبال، ۱۷ سالن ورزشی و سه ورزشگاه بهرمند می‌باشد. سرانه فضای ورزشی به ازای هر هزار نفر (سر پوشیده) ۱۰۸ متر مربع و سرانه فضای ورزشی روباز ۲۵۰۰۷ متر مربع برای هزار نفر جمعیت است.

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. https://www.mehrnews.com/news/5846940
  2. «معرفی شهرستانهای استان». پرتال استان سیستان و بلوچستان.
  3. دهخدا. علی اکبر. لغت نامه دهخدا
  4. ««جمعه خونین» زاهدان؛ مولوی عبدالحمید نقش جیش‌العدل و گروه‌های مشابه را تکذیب کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ مهر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  5. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام bbc2 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  6. «تظاهرات مردم بلوچ بار دیگر به خون کشیده شد». رادیو زمانه. ۱۳ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۲۲.
  7. https://www.amar.org.ir/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA#55811019--برآورد-جمعیت-سال-1400-سازمان-آمار-ایران