صلوات‌خوانی
صلوات‌خوانی یکی از آیین‌های موسیقایی ایرانیان مسلمان است. این آیین هنگام سحر انجام می‌شده و در آن مسلمانان با ذکر صلوات همسایه‌شان را از خواب بیدار می‌کردند.[۱]
| موسیقی در ایران | |
|---|---|
| تاریخ | |
| پیش از اسلام | هخامنشیان • ساسانیان |
| پس از اسلام | صدر اسلام • مروگی |
| معاصر | قاجار • پهلوی • لس‌آنجلسی • زیرزمینی |
| موسیقی سنتی ایرانی | |
| مقام‌ها • نظریهٔ ادوار • دستگاه‌ها • تحول مقام به دستگاه • ردیف • فواصل موسیقی ایرانی • گوشه • آوازها • سازها • فرم‌ها | |
| دیگر سبک‌ها | |
| پاپ • رپ • راک • سمفونیک • جاز • متال • کرال | |
| نواحی | |
| آذربایجانی • شوشتری • ایلامی • جنوبی • باصری • مازندرانی • بختیاری • سیستانی • بخشی‌های خراسان شمالی • بلوچی • بندری • ترکمنی • خراسانی • علوانیه • کردی • کرمانی • گیلکی • لری | |
| مناسبتی | |
| زرتشتی • نوروزخوانی • تعزیه • رمضان • صلوات‌خوانی • مداحی | |
انواع ویرایش
در ماه رمضان سحرخوان‌ها علاوه بر آواز، نقاره هم می‌نواختند تا حنجره‌شان دمی بیاساید؛ مناجات‌خوانی، اذان‌گفتن و دعاخواندن بخش‌های دیگری بود که به وقت سحر یکی پس از دیگری اجرا می‌شد و این‌ها همه تمهیداتی بود که ایرانیان در گذشته برای به موقع بیدار کردن مؤمنین از خواب اندیشیده بودند.[۲]
سحرخوان‌ها تا نزدیک اذان به خواندن ادامه می‌دادند و سپس هنگامی که وقت اذان نزدیک می‌شد، ابیاتی را می‌خواندند که پایان هر بیت آن با یک صلوات همراه بود و همین رمزی بود که مردم تازه‌بیدارشده را آگاه می‌کرد که دیگر وقت کمی برای خوردن سحری دارند؛ به این کار صلوات‌خوانی می‌گفتند. سپس دعاخوان‌ها دعای سحر را می‌خواندند و پس از آن مؤذن اذان می‌گفت.[۳]
«صلوات‌خوانی» تنها به ماه رمضان اختصاص نداشت اما در این ماه زیباتر اجرا می‌شد و در برخی شهرها چون دزفول و شوشتر حتی صلوات‌خوانی شاد هم وجود داشت.[۴]
صلوات‌خوانی در حال حاضر ویرایش
در گذشته بیش از ۹۰ نوع صلوات‌خوانی گروهی در نقاط مختلف ایران وجود داشته که در حال حاضر تنها دو نوع آن شناخته شده‌است.[۵]
پی‌نوشت ویرایش
- ↑ جاوید، «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان…»، خبرگزاری میراث فرهنگی.
- ↑ جاوید، «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان…»، خبرگزاری میراث فرهنگی.
- ↑ جاوید، «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان…»، خبرگزاری میراث فرهنگی.
- ↑ جاوید، «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان…»، خبرگزاری میراث فرهنگی.
- ↑ جاوید، «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان…»، خبرگزاری میراث فرهنگی.
منابع ویرایش
- جاوید، هوشنگ (۱۳۹۱). «نغمه‌های فراموش‌شدهٔ رمضان گردشگر جذب نمی‌کند». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۲. از پارامتر ناشناخته
|ماه=صرف‌نظر شد (کمک) - جاوید، هوشنگ (کوشش)؛ درویشی، (سنت‌نگاری:) محمدرضا (۱۳۸۳). موسیقی رمضان در ایران. تهران: انتشارات سورهٔ مهر.