علی‌اکرم همت‌زاده
علی‌اکرم همت‌زاده یا علی‌اکرم همت‌اف (زاده ۲۸ اکتبر ۱۹۴۸، درگذشت ۲۲ دسامبر ۲۰۲۲) نظامی، سیاستمدار، فعال حقوق بشر تالشی جمهوری آذربایجان و تنها رئیس‌جمهور جمهوری خودگردان تالش-مغان (در سال ۱۹۹۳) و رهبر سابق جنبش ملی تالش بود.[۱]
زندگی‌نامه ویرایش
علی‌اکرم همت‌اف در سال ۱۹۴۳ در لریک آذربایجان به دنیا آمد. وی دانش‌آموخته انستیتو پلی‌تکنیک باکو است. پس از پایان دوران تحصیل مدیر یک کارخانه موتورسازی در شهر لنکران شد و با سودابه رسولف ازدواج نمود. فعالیت سیاسی‌اش را با احزاب آغاز کرد و خود نیز یکی از بنیان‌گذاران جبهه خلق آذربایجان بود. [نیازمند منبع]
در سال ۱۹۹۳ عضو جبهه خلق و معاون وزیر دفاع جمهوری آذربایجان اعلام خودمختاری کرد و جمهوری خودگردان تالش-مغان را در قفقاز پدیدآورد. در همان زمان سرهنگ صورت حسین‌اف از گنجه نیز دست به کودتا زد و دولت ایلچی بیگ در یک محاصره گازانبری قرار گرفت.
حیدر علی یف پس از به قدرت رسیدن همت‌اف را زندانی ساخت و همین کار را نیز یا حسین‌اف انجام داد. [نیازمند منبع] دادگاه آذربایجان در سال ۱۹۹۵ وی را به اعدام محکوم کرد، اما پس از فشارهای گوناگون جهانی بر جمهوری آذربایجان این حکم به حبس ابد تخفیف داده شد.
زندان ویرایش
پس از فروپاشی این جمهوری خودگردان با حمله نظامی جمهوری آذربایجان به آن، همت‌زاده تا سال ۲۰۰۴ در زندان بسر برد. در این زمان وی بوسیله سازمان‌های جهانی حقوق بشر مانند عفو بین‌الملل و نیز شورای اروپا زندانی سیاسی شناخته شد.[۲][۳][۴] با درخواست شورای اروپا محاکمه‌ای دوباره برای وی صورت گرفت. به گزارش دیدبان حقوق بشر وی در دوران زندان تحت خشونت و بدرفتاری مأموران قرارگرفته بود.[۵]
سیدیکی کابا نماینده فدراسیون حقوق بشر، در نامهای سرگشاده به الهام علیف از وضعیت نابسامان همت‌زاده در زندان انفرادی و جلوگیری از کمک‌های پزشکی و غیره به او انتقاد کرده بود. «[۶][۷] وی در زندان مبتلا به سل شد و همهٔ دندان‌هایش را از دست داد. به همین دلیل از زندان در سال ۲۰۰۴ آزاد اما تابعیت آذربایجانی از او گرفته شد[۵] از این رو از آن زمان تا اکنون در هلند به همراه خانواده‌اش زندگی می‌کند.
شکایت از جمهوری آذربایجان ویرایش
وی پس از ورود به هلند تحت بند ۳۴ بیانیه پاسداشت حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین دو شکایت از جمهوری آذربایجان کرد که در هردو مورد جمهوری آذربایجان محکوم به پرداخت غرامتی معادل ۱۴۰۹۰ یورو شد.[۸] هلال محمدف و فخردین عباسف (نخست‌وزیر و رئیس مجلس جمهوری خودمختار تالش) از مسکو به داخل جمهوری آذربایجان برگشته‌اند تا حقوق تالش را احیا کنند.
نامه به مردم ایران ویرایش
همت‌زاده در مهرماه سال ۱۳۸۷ نامهای سرگشاده به مردم ایران نوشت و ضمن اشاره به لغو قراردادهای گلستان و ترکمنچای پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، از آن‌ها برای احقاق حقوق هموطنانشان آن‌سوی مرزها درخواست کمک نمود.[۹]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Alikram Hummatov». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ دی ۱۳۸۹.
- ↑ علی اکرم همت‌زاده ،سیاستمدار و فعال حقوق بشر
- ↑ «Amnesty International, Concerns in Europe, 2002». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ Azerbaijan: Council Of Europe Gives Baku Another Two Months On Issue Of Political Prisoners, By Jean-Christophe Peuch, 2003
- ↑ Human Rights Watch World Report 2003 - Azerbaijan
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «Аликрама Гумматова заставили отказаться от гражданства Азербайджана». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۱.
- ↑ Sidiki Kaba, FIDH President,"Open letter to Mr. H.E Heydar Aliev, President of the Republic of Azerbaijan", April 2003
- ↑ Резко ухудшилось здоровье азербайджанского политического заключенного Алиакрама Гумматова
- ↑ Hummatov v. Azerbaijan Judgement, UNHCR, 2007
- ↑ «تالشیان جمهوری آذربایجان خواهان الحاق به ایران شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۱.
| متن مربوطه در ویکینبشته: نامه ژنرال همت‌زاده به مردم ایران |
[[]]