علینقی کمره‌ای
علینقی بن ابوالعلاء کمره‌ای همچنین مشهور به شیخ نقی/علینقی کمره‌ای (۱۵۴۶–۱۶۲۱م) نویسنده و شاعر ایرانی عصر اول صفوی بود.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]
| علینقی کمره‌ای | |
|---|---|
 برگی دست‌نوشته و دست‌ساخته از دیوان علینقی کمره‌ای به سال ۱۰۳۳ق/۱۶۲۴م، موزه ملک | |
| زادهٔ | ۱۵۴۶م/۹۵۳ق کمره |
| درگذشت | ۱۶۲۱م/ ۱۰۳۰ق اصفهان |
| پیشه | نویسنده، شاعر |
| عنوان | شیخ |
زندگی ویرایش
علینقی بن ابوالعلاء کمره‌ای در سال ۹۵۳ق/۱۵۴۶م در خانواده‌ای دین‌مدار در کمره (در شهرستان خمین کنونی) زاده شد. در کاشان به تحصیل پرداخت. در سرودن انوع شعر به‌ویژه ماده‌تاریخ در زمان پادشاهی عباس یکم شهرت یافت و نزد او گرامی داشته می‌شد، کمره‌ای نیز در مدح او و حاتم‌بیگ اعتمادالدوله سروده‌است. کمره‌ای سپس از نزدیکان اعتمادالدوله گشت، با وحشی بافقی، محتشم کاشانی، میرداماد و شیخ بهائی معاشرت‌هایی نیز داشته‌است.[۱]
کمره‌ای در سال ۱۰۳۰ق/۱۶۲۱م در ۷۸ سالگی در اصفهان درگذشت؛ ماده‌تاریخ آن از نظمی تبریزی:[۱]
| الحق از دولت شیرین‌سخنی | قدر شعر و ادب افزود نقی | |
| همچو خورشید، کله گوشهٔ خود | از فضیلت، به فلک سود نقی | |
| از سرای ستم‌آباد جهان | راه آن خانه چو پیمود نقی | |
| فاضلی گفت پی تاریخش: | مرد پاکیزه‌صفت بود نقی |
شعر او ویرایش
دیوان اشعار او بیش از چهار هزار بیت قصیده، غزل و رباعی است با مقدمه‌ای به نثر. بر پایهٔ بررسي ذبیح‌الله صفا «وی را همهٔ نویسندگان احوالش به نیک‌خویی و صفا و انصاف و نیک‌رفتاری با خاص و عام وصف کرده و سلیقه‌اش را در سخنوری ستوده‌اند.» و بنا به دیدگاه او، «سخنش روان و دور از ابهام‌ها و تعقیدهای لفظی و معنوی است مقصود خود را به سادگی و رها از هرگونه تکلف بیان می‌کند. هم قصیده‌سراست و هم غزل‌گوی، واگرچه تعلیمات مدرسه‌ای او در کلامش بی‌تأثیر نمانده‌است ولی در غزلش شور و حال و بیت‌های مضمون‌دار پرمعنی بسیار است.» قصایدش در مدح پیامبر اسلام و امامان شیعه و عباس یکم و حاتم‌بیگ، مرشد قلی‌خان و امام‌قلی‌خان و بعضی از سران صفوی معاصرش است.[۷]
آثار ویرایش
جستارهای وابسته ویرایش
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به علینقی کمره‌ای در ویکیگفتاورد موجود است. |
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ نظمی تبریزی، علی (۱۹۷۶). دویست سخنور؛ تذکرةالشعرای منظوم و منثور. تابش. ص. ۴۴۶.
- ↑ هدایت، رضاقلی‌خان. مجمع الفصحاء. ج. چهارم. ص. ۱۰۳.
- ↑ محمدعلی مدرس تبریزی (۱۳۶۹). ریحانة الادب. ج. چهارم. تهران: کتابفروشی خیام. صص. ۲۳۲.
- ↑ سامی, شمس‌الدین (1311). قاموس الأعلام (به ترکی عثمانی). Vol. چهارم. p. ۳۱۹۹.
- ↑ آذر بیگدلی، لطفعلی بیگ (۱۳۳۷). آتشکده آذر. انتشارات علمی. ص. ۲۱۴.
- ↑ نصرآبادی، محمدطاهر (مهر ۱۳۱۷). تذکرة الشعراء. چاپخانه ارمغان. ص. ۲۳۴.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ذبیح‌الله صفا (۱۳۸۹). تاریخ ادبیات ایران. ج. چهارم. تهران: انتشارات فردوس. صص. ۳۶۷–۳۶۸. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۰۴۷۵۴.
