فرانسوا دسه
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
فرانسوا دِسه (به فرانسوی: François Desset)، باستانشناسی فرانسوی با تمرکز پژوهشی بر پیشاتاریخ و تاریخ اولیهٔ ایران است که رمزگشایی خط ایلامی باستان را در سال ۲۰۲۰ اعلام کرده و تا سال ۲۰۲۳ منتشر کرد.
فرانسوا دسه در سال ۲۰۱۱ دکترای خود را از دانشگاه سوربن پاریس دریافت کرد. او برای دپارتمان Archéorient مرکز ملی تحقیقات علمی کار می کند و با دانشگاه‌های تهران و لیون همکاری میکند. وی از سال ۱۳۹۳ در دانشگاه تهران به تدریس باستانشناسی عصر مفرغ مشغول است. او از سال ۲۰۰۶ پژوهش را آغاز کرده و در سال ۲۰۲۰ او تلاشی برای رمزگشایی دبیرهٔ ایلامی خطی ارائه کرد که در حدود ۲۰۰۰ پیش از میلاد نوشته شده بود.[۱][۲][۳][۴]
مقاله‌ای فارسی از فرانسوا دسه درمورد رمزگشایی این خط در روزنامهٔ شرق منتشر شده است.[۵]
زندگی‌نامه ویرایش
او در ۲۷ ژوئیهٔ ۱۹۸۲ در شهر مَسی (Massy) نزدیک پاریس در فرانسه به دنیا آمد. بعدها به شهر تولوز نزدیک مرز فرانسه با آندورا و اسپانیا رفت و در همان شهر هم به تحصیل در دانشگاه مشغول شد.[۶]
او در شروع قصد داشت به عراق برود اما در ۲۱ سالگی چون امکان تحصیل در باستانشناسی خاورمیانه در دانشگاه تولوز وجود نداشت به پاریس رفت و در آنجا با یکی از استادانش به نام دکتر سرژ کلزیو (Serge Cleuziou) صحبت کرد و به او گفت که می‌خواهد در عراق، درباره بین‌النهرین کار کند و این موضوع برمی‌گردد به سال ۲۰۰۳ که عراق توسط ارتش امریکا اشغال شده بود. استادش به او گفت که این، انتخاب خیلی خوبی نیست و پیشنهاد داد که به ایران بیاید که نزدیک عراق هم هست و از دوره‌ای به بعد دیگر کسی روی ایران کار نکرده است. در نتیجه نخستین بار در سال ۲۰۰۶ برای حفاری جیرفت به ایران آمد و با پروفسور مجیدزاده همکاری کرد.[۷]
آثار و مقالات ویرایش
- کاسه‌های کوبه در دشت کرمانشاه: ردپایی از گسترهٔ سنت سفال دورهٔ مس‌وسنگ جدید شمال میان‌رودان در زاگرس مرکزی، مطالعات باستانشناسی پارسه سال پنجم زمستان ۱۴۰۰ شمارهٔ ۱۸.[۸]
- تمدن جیرفت (براساس متون میخی بین‌النهرینی و کشفیات باستان‌شناختی در محوطه‌های باستانی ورامین و کُنارصَندَل جیرفت)، (مقالهٔ علمی وزارت علوم)، تاریخ اسلام و ایران سال سی‌ام پاییز ۱۳۹۹ شمارهٔ ۴۷ (پیاپی ۱۳۷).[۹][۱۰]
- رمزگشایی خط آغاز ایرانی جدید، داستان باستان، شرق.[۱۱][۱۲]
- سیستم نگارش جدید کشف‌شده مربوط به هزارهٔ سوم پیش از میلاد در ایران: الواح «هندسی» کُنارصَندَل الواح «هندسی» هزارۀ سوم پ.م کُنارصندل: نظام نوشتاری جدید مکشوفه از ایران.[۱۳]
- François Desset, Premières écritures iraniennes. Les systèmes proto-élamite et élamite linéaire, Naples, Università degli studi di Napoli « L'Orientale », Dipartimento Asia Africa Mediterraneo, coll. « Series minor » (no 76), 2012 (ISBN 978-88-6719-083-6)[۱۴]
حواشی ویرایش
پیرامون برخی ادعاهای این باستان‌شناس فرانسوی، انتقاداتی از سوی برخی مانند دکتر آوات عباسی صورت گرفته است، و وی به سرقت علمی از آثار دکتر آژیده مقدم متهم شده است[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]، همچنین یک کارزار علیه او شکل گرفت.[۲۰]
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ «Iranian plateau gave birth to writing: French archaeologist».
- ↑ «Seite „François Desset". In: Wikipedia – Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: 10. Februar 2022, 09:07 UTC».
- ↑ «EXCLU. Un Français "craque" une écriture non déchiffrée de plus de 4000 ans, remettant en cause la seule invention de l'écriture en Mésopotamie».
- ↑ «Дессе, Франсуа // Википедия. [2023]. Дата обновления: 02.03.2023».
- ↑ «داستان باستان، رمزگشایی از خط پنج هزار ساله ایرانی، شرق، فرانسوا دسه».
- ↑ سال، پایگاه خبری تحلیلی شعار. «گفت‌و‌گو با «فرانسوا دِسه»؛ استادیار فرانسوی باستانشناسی دانشگاه تهران». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
- ↑ سال، پایگاه خبری تحلیلی شعار. «گفت‌و‌گو با «فرانسوا دِسه»؛ استادیار فرانسوی باستانشناسی دانشگاه تهران». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۲۴.
- ↑ «کاسه های کوبه در دشت کرمانشاه: ردپایی از گستره سنت سفال دوره مس وسنگ جدید شمال میان رودان در زاگرس مرکزی». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۳۱.
- ↑ «تمدن جیرفت (براساس متون میخی بین النهرینی و کشفیات باستان شناختی در محوطه های باستانی ورامین و کنارصندل جیرفت)». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۳۱.
- ↑ «تمدن جیرفت (پرهشی)، براساس متون میخی بین النهرینی و کشفیات باستان شناختی در محوطه های باستانی ورامین و کنارصندل جیرفت».
- ↑ Desset, Francois (2023-01-01). "رمزگشایی خط آغاز ایرانی جدید (The decipherment of the Late Proto-Iranian / Linear Elamite writing; in Persian; in collaboration with K. Tabibzadeh, M. Kervran, G.P. Basello and G. Marchesi)". ویژه نامه روزنامه شرق، 14 اسفند 1401.
- ↑ «ویژه‌نامه داستان باستان». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۳۱.
- ↑ Desset, Francois. "سیستم نگارش جدید کشف شده مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد در ایران: الواح "هندسی" کنار صندل الواح «هندسی» هزارۀ سوم پ.م کُنار صندل: نظام نوشتاری جدید مکشوفه از ایران".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ «Premières écritures iraniennes».
- ↑ «رمزگشايي از خط باستاني يا سرقت علمي ؟». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۳۰.
- ↑ «ضرورت ملی شدن صنعت باستان شناسی|ضرورت ملی شدن صنعت باستان شناسی». www.persiangulfstudies.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۳۰.
- ↑ «Magiran | روزنامه اعتماد (1399/11/21): رمزگشایی از خط باستانی یا سرقت علمی ؟». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۱.
- ↑ admin (۲۰۲۱-۰۲-۱۱). «در ضرورت ملی شدن صنعت(؟) باستانشناسی». مرکز پژوهشی توسعه اجتماعی آفرینش. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۱.
- ↑ «روزنامه اعتماد: رمزگشايي از خط باستاني يا سرقت علمي ؟». www.pishkhan.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۱.
- ↑ https://www.karzar.net/72690