فرمان سلمانوف

زمین‌شناس و کاشف اهل جمهوری آذربایجان

فرمان سلمانوف (ترکی آذربایجانی: Fərman Salmanov ) متولد ۲۵ تیر ۱۳۱۰ شهرستان شمکیر و فوت در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۶ (۷۵ سال)(مسکو) زمین‌شناس مشهور آذربایجانی[۱] اهل روسیه که در سال ۱۳۴۰، میدان بزرگ نفتی را در غرب سیبری در استان تیومن کشف کرد و موجب بزرگترین تحول اقتصادی در شوروی تزاری شد و پایه و اساس زیربنای نفتی و گازی معاصر روسیه را پی ریزی کرده بود.

فرمان قربان اوغلو سلمانوف
زادهٔ۲۵ تیر ۱۳۱۰
مورال, شمکیر , آذربایجان SSR, شوروی
درگذشت۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۶ (۷۵ سال)
مسکو, فدراسیون روسیه
پیشهزمین‌شناس

وی عضو آکادمی ملی علوم روسیه (شوروی) و در سال ۱۳۷۵ مدال قهرمان سوسیالیست روسیه را تصاحب کرد و از زمین شناسان بزرگ فدراسیون روسیه به شمار می‌رود.

فرمان سلمانوف در روستای مورول از توابع ولسوالی شمکور جمهوری آذربایجان در خانواده ای کشاورز با اصالت آذربایجانی به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات عالی وارد آکادمی دولتی نفت آذربایجان شد و پس از فارغ التحصیلی برای اکتشاف نفت در كۇزباس اعزام شد. او به زودی متوجه شد که نفت در كۇزباس وجود ندارد و تصمیم گرفت با داوطلبان تیم اکتشاف خود بدون رضایت مقامات شوروی به سورقوت در سیبری حرکت کند. بر اساس دکترین رایج در آن زمان در علم زمین شناسی شوروی، سیبری منطقه نفت خیز محسوب نمی‌شد. مقامات سعی کردند سلمانوف را تحت تعقیب کیفری قرار دهند، اما زمانی که تیم او تهدید به اعتصاب کردند، مجبور شدند مأموریت او را تأیید کنند.[۲]

سلمانوف در ‎۱ فروردین ۱۳۴۰ در میدان مقیون نفت کشف کرد. او برای همه مخالفانش تلگراف‌های مشابهی ارسال کرد:"رفیق عزیز، یک چشمه نفت از عمق ۲۱۸۰متری مقیون فواره می زند."

مقبره فرمان سلمانوف در قبرستان واگانکوفسکی در مسکو

مخالفان او در وزارت زمین شناسی شوروی ادعا که این یک ناهنجاری طبیعی است و فواره نفت به زودی از بین خواهد رفت. هنگامی که سلمانوف دومین ذخیره نفتی در اوستبالیک حفاری کرد، تلگرافی به کنگره بیست و دوم حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی برای نیکیتا خروشچف، رهبر شوروی فرستاد:

"من نفت پیدا کردم. همین."

رهبران شوروی به اهمیت اکتشافات سلمانوف پی بردند و نفت سیبری به زودی به نیروی محرکه اصلی اقتصاد شوروی و منبع اصلی ارز برای بودجه شوروی تبدیل شد.[۲]

اقتباس در فیلم ویرایش

وقایع زندگی و شخصیت فرمان سلمانوف اساس فیلم بلند «استراتژی ریسک» (Стратегия риска) در سال (۱۳۵۷) به کارگردانی الکساندر پروشکین و تصویر شخصیت اصلی آن با نام فرید عسکروف در فیلم معرفی شد.[۲][۳]

فیلم قهرمان تایگا (فیلم، ۱۳۴۷) نیز به کارگردانی ولادیمیر کونیاگین در خصوص زندگی وی ساخته شده است.[۴]

بورسیه ویرایش

بر اساس فرمان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، برای مادندگاری یاد فرمان سلمانوف برای تحصیل در آکادمی دولتی نفت آذربایجان "بورسیه‌ای به نام فرمان سلمانوف" برای دو دانشجو متمایز ایجاد شده است.[۴]

منابع ویرایش

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۳.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ "Farman Salmanov". Wikipedia (به انگلیسی). 2023-04-01.
  3. Strategiya riska, Aleksandr Parra, Natalya Egorova, Aleksandr Porokhovshchikov, Ekran, 1978-11-28, retrieved 2023-05-17{{citation}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "Fərman Salmanovun adına təqaüd təsis edilir, heykəli ucaldılacaq - SƏRƏNCAM". Oxu.Az (به ترکی آذربایجانی). 2019-07-09. Retrieved 2023-05-17.

پیوند به بیرون ویرایش