فهرست دستورهای ایکس۸۶
مجموعه دستورالعمل ایکس۸۶ چندین بار گسترش یافته و هر بار ثبات‌ها و انواع داده‌ای گسترده‌تر یا قابلیت‌های جدیدی را معرفی کرده است.
دستورهای عدد صحیح ایکس۸۶ ویرایش
آنچه در ادامه می‌آید مجموعه دستورالعمل کامل ۸۰۸۶/۸۰۸۸ است، اما بیشتر این دستورها و نه همهٔ آها، در حالت ۳۲ بیتی در دسترس هستند، و فقط روی مقادیر و ثبات‌های ۳۲ بیتی (EAX, EBX، و غیره) به جای متانظر ۱۶ بیتی آن‌ها (AX, BX، و غیره) به کار می‌روند.
دستورهای اصلی ۸۰۸۶/۸۰۸۸ ویرایش
| دستور | معنی | توضیحات | آپ‌کد |
|---|---|---|---|
| AAA | تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات جمع | همراه با بی‌سی‌دی فشرده‌نشده استفاده می‌شود | |
| AAD | تنظیم کد اسکی AL قبل از عملیات تقسیم | راهنمای منتشر شدهٔ ۸۰۸۶/۸۰۸۸ فقط مبنای ۱۰ AAD را پوشش می‌دهد ولی در عمل مبناهای دیگر نیز قابل استفاده هستند. | |
| AAM | تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات ضرب | ||
| AAS | تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات تفریق | ||
| ADC | جمع با رقم نقلی | مقصد := مقصد + مبدأ + فلگ نقلی | |
| ADD | جمع | (1) r/m += r/imm; (2) r += m/imm; | |
| AND | عطف منطقی | (1) r/m &= r/imm; (2) r &= m/imm; | |
| CALL | فراخوانی رویه | push eip + 2 ; jmp operand | |
| CBW | تبدیل بایت به کلمه | ||
| CLC | پاک کردن فلگ نقلی | CF = ۰; | |
| CLD | پاک کردن فلگ جهت | DF = ۰; | |
| CLI | پاک کردن فلگ وقفه | IF = ۰; | |
| CMC | مکمل کردن فلگ نقلی | ||
| CMP | مقایسهٔ عملوندها | ||
| CMPSB | مقایسهٔ بایت‌ها در حافظه | ||
| CMPSW | مقایسهٔ کلمه‌ها | ||
| CWD | تبدیل کلمه به کلمه‌مضاعف | ||
| DAA | تنظیم ده‌دهی AL بعد از عملیات جمع | همراه با بی‌سی‌دی فشرده‌شده استفاده می‌شود. | |
| DAS | تنظیم ده‌دهی AL بعد از عملیات تفریق | ||
| DEC | کم کردن یک واحد | ||
| DIV | تقسیم بدون علامت | DX:AX = DX:AX / r/m; resulting DX = remainder | |
| ESC | همراه با واحد ممیز-شناور استفاده می‌شود | ||
| HLT | ورود به حالت توقف | 0xF4 | |
| IDIV | تقسیم با علامت | DX:AX = DX:AX / r/m; resulting DX = remainder | |
| IMUL | ضرب با علامت | (1) DX:AX = AX * r/m; (2) AX = AL * r/m | |
| IN | خواندن ورودی از درگاه | (1) AL = port[imm]; (2) AL = port[DX]; (3) AX = port[DX]; | |
| INC | اضافه کردن یک واحد | ||
| INT | فراخوانی وقفه | ||
| INTO | فراخوانی وقفه در صورت وجود سرریز | ||
| IRET | بازگشت از وقفه | ||
| Jcc | پرش‌های شرطی | (JA, JAE, JB, JBE, JC, JE, JG, JGE, JL, JLE, JNA, JNAE, JNB, JNBE, JNC, JNE, JNG, JNGE, JNL, JNLE, JNO, JNP, JNS, JNZ, JO, JP, JPE, JPO, JS, JZ) | |
| JCXZ | پر در صورت صفر بودن CX | ||
| JMP | پرش | ||
| LAHF | بار کردن فلگ به ثبات AH | ||
| LDS | بار کردن اشاره‌گر به DS | ||
| LEA | بار کردن آدرس مؤثر | ||
| LES | بار کردن ES با اشاره‌گر | ||
| LOCK | اعلام سیگنال BUS LOCK# | برای چندپردازی | |
| LODSB | بار کردن بایت رشته | if (DF==0) AL = *SI++; else AL = *SI--; | |
| LODSW | بار کردن کلمه رشته | if (DF==0) AX = *SI++; else AX = *SI--; | |
| LOOP/LOOPx | کنترل حلقه | (LOOPE, LOOPNE, LOOPNZ, LOOPZ) if (x && --CX) goto lbl; | |
| MOV | Move | کپی کردن داده از جایی به جای دیگر، (1) r/m = r; (2) r = r/m; | |
| MOVSB | انتقال بایت از رشته به رشته | if (DF==۰) *(byte*)DI++ = *(byte*)SI++; else *(byte*)DI-- = *(byte*)SI--; | |
| MOVSW | انتقال کلمه از رشته به رشته | if (DF==۰) *(word*)DI++ = *(word*)SI++; else *(word*)DI-- = *(word*)SI--; | |
| MUL | ضرب بدون علامت | (1) DX:AX = AX * r/m; (2) AX = AL * r/m; | |
| NEG | تغییر علامت مکلمل دو | r/m *= -۱; | |
| NOP | بدون عمل | معادل XCHG EAX, EAX | 0x90 |
| NOT | نفی منطقی | r/m ^= -۱; | |
| OR | فصل منطقی | = r/imm; (2) r |= m/imm; | |
| OUT | بردن خروجی به درگاه | (1) port[imm] = AL; (2) port[DX] = AL; (3) port[DX] = AX; | |
| POP | گرفتن (pop) داده از پشته | POP CS (آپ‌کد 0x0F) فقط در ۸۰۸۶/۸۰۸۸ کار می‌کند، و سی‌پی‌یوهای بعدی از 0x0F به عنوان پیشوند دستورهای جدید استفاده می‌کنند. SP++ = r/m; | 0x0F |
| POPF | گرفتن داده از ثبات فلگ | *SP++ = flags; | |
| PUSH | گنجاندن (push) داده در پشته | *--SP = r/m; | |
| PUSHF | گنجاندن فلگ‌ها در پشته | *--SP = flags; | |
| RCL | گردش به چپ (با رقم نقلی) | ||
| RCR | گردش به راست (با رقم نقلی) | ||
| REPxx | تکرار شرطی دستورهای MOVS/STOS/CMPS/LODS/SCAS | (REP, REPE, REPNE, REPNZ, REPZ) | |
| RET | بازگشت از رویه | اسمبلر این دستور را بسته به مدل حافظهٔ سیستم مقصد به RETN یا RETF تبدیل می‌کند. | |
| RETN | بازگشت از رویه نزدیک (near) | ||
| RETF | بازگشت از رویه دور (far) | ||
| ROL | گردش به چپ | ||
| ROR | گردش به راست | ||
| SAHF | ذخیرهٔ AH در فلگ‌ها | ||
| SAL | شیفت به چپ با علامت | (1) r/m <<= 1; (2) r/m <<= CL; | |
| SAR | شیفت به راست با علامت | (1) (signed)r/m >>= 1; (2) (signed)r/m >>= CL; | |
| SBB | تفریق با رقم قرضی | جایگزین کدگذاری یک بایتی دستور SBB AL, AL از طریق دستور مستندنشدهٔ SALC در دسترس است. | |
| SCASB | مقایسهٔ رشته بایت | ||
| SCASW | مقایسهٔ رشته کلمه | ||
| SHL | شیفت به چپ بدون علامت | ||
| SHR | شیفت به راست بدون علامت | ||
| STC | روشن کردن فلگ نقلی | CF = ۱; | |
| STD | روشن کردن فلگ جهت | DF = ۱; | |
| STI | روشن کردن فلگ وقفه | IF = ۱; | |
| STOSB | ذخیره بایت در رشته | if (DF==۰) *ES:DI++ = AL; else *ES:DI-- = AL; | |
| STOSW | ذخیره کلمه در رشته | if (DF==۰) *ES:DI++ = AX; else *ES:DI-- = AX; | |
| SUB | تفریق | (1) r/m -= r/imm; (2) r -= m/imm; | |
| TEST | قیاس منطقی (AND) | (1) r/m & r/imm; (2) r & m/imm; | |
| WAIT | انتظار تا وقتی که مشغول نباشد | منتظر می‌ماند تا پین BUSY # غیرفعال شود (در واحد ممیز-شناور استفاده می‌شود) | |
| XCHG | جابه‌جا کردن داده | r :=: r/m; | |
| XLAT | ترجمه با مراجعه به جدول | مانند MOV AL, [BX+AL] عمل می‌کند. |
|
| XOR | یای مانعةالجمع | (1) r/m ^= r/imm; (2) r ^= m/imm; |
اضافه شده در پردازنده‌های خاص ویرایش
اضافه شده با ۸۰۱۸۶/۸۰۱۸۸ ویرایش
| دستور | معنی | توضیحات |
|---|---|---|
| BOUND | بررسی حدود ایندکس آرایه | اگر آزمایش با شکست مواجه شود وقفهٔ نرم‌افزاری ۵ را افزایش می‌دهد |
| ENTER | ورود به قاب پشته | معادل دستورهای Push (E)BP Set a temporary value (E)FRAME_PTR:=(E)SP If LEVEL > 0 then Repeat (LEVEL - 1) times: (E)BP:=(E)BP - 2 Push the word pointed to by (E)BP End repeat Push (E)FRAME_PTR End if (E)BP:=(E)FRAME_PTR (E)SP:=(E)SP - first operand. |
| INS | گرفتن ورودی از درگاه و انتقال به رشته | معادل دستورهای
IN (E)AX, DX MOV ES:[(E)DI], (E)AX ; adjust (E)DI according to operand size and DF |
| LEAVE | ترک کردن قاب پشته | معادل دستورهای MOV SP, BP POP BP |
| OUTS | بردن رشته خروجی به درگاه | معادل دستورهای
MOV (E)AX, DS:[(E)SI] OUT DX, (E)AX ; adjust (E)SI according to operand size and DF |
| POPA | گرفتن همهٔ ثبات‌های عمومی از پشته | معادل دستورهای
POP DI POP SI POP BP POP AX ;no POP SP here, only ADD SP,2 POP BX POP DX POP CX POP AX |
| PUSHA | گنجاندن همه ثبات‌های عمومی در پشته | معادل دستورهای
PUSH AX PUSH CX PUSH DX PUSH BX PUSH SP PUSH BP PUSH SI PUSH DI |
اضافه شده با ۸۰۲۸۶ ویرایش
| دستو | معنی | توضیحات |
|---|---|---|
| ARPL | تنظیم قسمت RPL انتخاب کننده | |
| CLTS | پاک کردن فلگ وظیفه در ثبات CR0 | |
| LAR | خواندن بایت حقوق دسترسی | |
| LGDT | خواندن جدول توصیف سراسری | |
| LIDT | خواندن جدول توصیف وقفه | |
| LLDT | خواندن جدول توصیف محلی | |
| LMSW | خواندن کلمه وضعیت ماشین | |
| LOADALL | خواندن همهٔ ثبات‌های سی‌پی‌یو شامل ثبات‌های داخلی مانند جی‌دی‌تی | مستند نشده، فقط در ۸۰۲۸۶ و ۸۰۳۸۶ |
| LSL | خواندن حد سگمنت | |
| LTR | خواندن ثبات وظیفه | |
| SGDT | ذخیره جدول توصیف سراسری | |
| SIDT | ذخیره جدول توصیف وقفه | |
| SLDT | ذخیره جدول توصیف محلی | |
| SMSW | ذخیرهٔ کلمه وضعیت ماشین | |
| STR | ذخیرهٔ ثبات وظیفه | |
| VERR | مشخص کردن سگمنت برای خواندن | |
| VERW | مشخص کردن سگمنت برای نوشتن |
اضافه شده با ۸۰۳۸۶ ویرایش
| دستور | معنی | توضیحات |
|---|---|---|
| BSF | اسکن بیت به جلو | |
| BSR | اسکن بیت به عقب | |
| BT | سنجش بیت | |
| BTC | سنجش بیت و مکمل کردن آن | |
| BTR | سنجش بیت و پاک کردن آن | |
| BTS | سنجش بیت و روشن کردن آن | |
| CDQ | تبدیل double-word به quad-word | Sign-extends EAX into EDX, forming the quad-word EDX:EAX. Since (I)DIV uses EDX:EAX as its input, CDQ must be called after setting EAX if EDX is not manually initialized (as in 64/32 division) before (I)DIV. |
| CMPSD | مقایسه رشته کلمه-مضاعف | Compares ES:[(E)DI] with DS:[SI] |
| CWDE | تبدیل کلمه به کلمه-مضاعف | Unlike CWD, CWDE sign-extends AX to EAX instead of AX to DX:AX |
| INSD | خواندن از درگاه و انتقال به کلمه-مضاعف | |
| IRETx | Interrupt return; D suffix means 32-bit return, F suffix means do not generate epilogue code (i.e. LEAVE instruction) | Use IRETD rather than IRET in 32-bit situations |
| JECXZ | پرش در صورت صفر بودن ECX | |
| LFS, LGS | خواندن اشاره‌گر دور | |
| LSS | خواندن سگمنت پشته | |
| LODSD | خواندن رشته کلمه-مضاعف | can be prefixed with REP |
| LOOPW, LOOPccW | حلقه شرطی | Same as LOOP, LOOPcc for earlier processors |
| LOOPD, LOOPccD | گردش تا زمان برابر بودن | if (cc && --ECX) goto lbl;, cc = Z(ero), E(qual), NonZero, N(on)E(qual)
|
| MOVSD | انتقال رشته کلمه-مضاعف | *(dword*)ES:EDI±± = (dword*)ESI±±; (±± depends on DF)
|
| MOVSX | انتقال و گسترش با علامت | (long)r = (signed char) r/m; and similar
|
| MOVZX | انتقال و گسترش با صفر | (long)r = (unsigned char) r/m; and similar
|
| OUTSD | خروجه به درگاه از رشته کلمه-مضاعف | port[DX] = *(long*)ESI±±; (±± depends on DF)
|
| POPAD | گرفتن همهٔ ثبات‌های کلمه-مضاعف از پشته | Does not pop register ESP off of stack |
| POPFD | گرفتن داده از پشته و انتقال به ثبات EFLAGS | |
| PUSHAD | گنجاندن همهٔ ثبات‌های کلمه-مضاعف در ثبات | |
| PUSHFD | گنجاندن ثبات EFLAGS در پشته | |
| SCASD | اسکن داده رشته کلمه-مضاعف | |
| SETcc | تنظیم بایت به یک در صورت درست بودن شرط و در غیر این صورت صفر کردن آن | (SETA, SETAE, SETB, SETBE, SETC, SETE, SETG, SETGE, SETL, SETLE, SETNA, SETNAE, SETNB, SETNBE, SETNC, SETNE, SETNG, SETNGE, SETNL, SETNLE, SETNO, SETNP, SETNS, SETNZ, SETO, SETP, SETPE, SETPO, SETS, SETZ) |
| SHLD | شیفت به چپ کلمه-مضاعف | |
| SHRD | شیفت به راست کلمه-مضاعف | r1 = r1>>CL ∣ r2<<(32-CL); Instead of CL, immediate 1 can be used
|
| STOSD | ذهیره رشته کلمه-مضاعف | *ES:EDI±± = EAX; (±± depends on DF, ES cannot be overridden)
|
اضافه شده با ۸۰۴۸۶ ویرایش
| دستور | معنی | توضیحات |
|---|---|---|
| BSWAP | جابجایی بایت | r = r<<24 | r<<8&0x00FF0000 | r>>8&0x0000FF00 | r>>24; Only works for 32 bit registers |
| CMPXCHG | مقایسه و جابجایی اتمی | |
| INVD | باطل کردن کاشه داخلی | Flush internal caches |
| INVLPG | باطل کردن ورودی TLB Entry | Invalidate TLB Entry for page that contains data specified |
| WBINVD | بازنویسی و باطل کردن کاشه | Writes back all modified cache lines in the processor's internal cache to main memory and invalidates the internal caches. |
| XADD | جمع و جابجایی | Exchanges the first operand with the second operand, then loads the sum of the two values into the destination operand. |
منابع ویرایش
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «x86 instruction listings». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ شهریور ۱۳۹۲.