قانون پنجاه حرکت

قانون پنجاه حرکت (انگلیسی: Fifty-move rule) در شطرنج یعنی اگر در طول ۵۰ حرکت (از هرکدام از دو بازیکن به‌طور جداگانه) نه مهره‌ای زده شده و نه پیاده‌ای حرکت کرده باشد، بازی مساوی می‌شود. این قانون برای جلوگیری از وضعیتی است که بدون شانس پیروزی بازی تا بی‌نهایت ادامه پیدا کند یا بازیکنی صرفاً با خسته‌کردن حریف بخواهد پیروز شود.

abcdefgh
8
e6 black king
b5 white king
c5 white bishop
h4 black rook
g3 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
تیمن در مقابل لوتز سال ۱۹۹۵م. آغاز شمارش بعد از آنکه در حرکت ۶۹ رخ سفید، با زدن مهره سیاه خانه g۳ را اشغال کرده‌است.
abcdefgh
8
h7 black king
f5 white king
g5 white rook
b4 black rook
f4 white bishop
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
وضعیت بازی در هنگام ادعای تساوی توسط لوتز، در حرکت ۱۲۱ ۰۰۰ پیش از آنکه رخ سیاه بتواند از خانه b۵ شاه سفید را کیش کند. سیاه می‌توانست در حرکت ۱۱۹ ادعای تساوی کند.

تمام کیش‌مات‌های ابتدایی زیر پنجاه‌حرکت انجام‌پذیرند. باوجوداین، در سدهٔ بیستم حالاتی از آخر بازی کشف شد که مات کردن حریف در بیش از ۵۰ حرکت (بدون حرکت پیاده یا مهره‌زنی) رخ می‌دهد. ازین‌رو مدتی قانون تغییر کرد تا در صورت استفاده از چنین کیش‌مات‌هایی بازیکنان تا ۱۰۰ حرکت نیز مجاز به ادامهٔ مسابقه باشند، اما بعدها معلوم شد کیش‌مات‌های حتی نیازمند بالای ۱۰۰ حرکت نیز وجود دارد. در واکنش به این موضوع فیده در سال ۱۹۹۲ همهٔ استثناها را لغو کرد و به قانون اصلی ۵۰ حرکت بازگشت.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش