قسمت خانی

قسمت خانی (۱۳۲۳ - ۱۳۹۲) خواننده، خنیاگر ‌و آوازه‌خوان موسیقی محلی تالشی بود که در روستای اسطلخ زیر، بخش شاندرمنِ شهرستان ماسال استان گیلان زاده شد و حدود نیم قرن، موسیقی و آواز تالشی را در داخل و خارج از كشور اجرا و اشاعه كرد و توانست در تورهای هنری به اروپا و روسیه موسیقی محلی ايران به خصوص منطقه تالش را معرفی كند.

قسمت خانی
قسمت خانی
زادهٔ	۱۳۲۳ اسطلخ زیر، شاندرمن، گیلان، ایران
درگذشت	۲۶ آبان ۱۳۹۲ (۶۹ سال) سِکام، رضوانشهر، گیلان، ایران
علت مرگ	بیماری ریوی
پیشه	خواننده خنیاگر آوازه خوان
پیشه موسیقی
ژانر	موسیقی تالشی
نوع صوت	چپ کوک

زندگینامه

قسمت خانی متولد سال ۱۳۲۳ در روستای اسطلخ زیر شاندرمن می باشد. وی سپس جهت ادامه ی زندگی به روستای سِکام خوشابر رضوانشهر (تالشدولاب) مهاجرت نمود.

این خواننده موسیقی تالشی ساعت ۱۰ صبح روز یکشنبه، ۲۶ آبان سال ۱۳۹۲ پس از یک دوره طولانی بیماری ریوی در سن ۶۹ سالگی در روستای سکام دار فانی را وداع گفت.

و مراسم خاکسپاری وی ساعت ۳ عصر یکشنبه ۲۶ آبان ۹۲، در آرامگاه مسجد سیدالشهدا روستای سکام رضوانشهر برگزار شد.

فعالیت حرفه ای

قسمت خانی بزرگ ترین خواننده ی دستون های تالشی در سبک تالشدولابی است. او از دوران کودکی مشغول خواندن آوازها و ترانه های تالشی بوده است و با صدای گرم و طنین انداز خود، گرمابخش تمام محافل عروسی و جشن های تالشان بوده است.

وی از بزرگان موسیقی آوازی تالش بود که هنر خود را در جوانی از اساتیدی چون شرفی و روحان قاسمی آموخته بود و بر اثر نشست و برخاست با این بزرگان به شیوه‌های آوازی تالش و دستون خوانی اشراف پیدا کرده بود.

علاوه بر تسلطی که قسمت خانی بر روی دستون‌ها داشت در زمینه اجرای شادیانه‌های تالشی نیز از مهارت بالایی برخوردار بود و به ترانه های ویژه جشن و سرور تالش آشنایی داشت.

جایگاه او در آوازهای تالشی به مرتبه‌ای رسیده بود که هر کس قصد پژوهش در زمینه آوازهای تالشی را داشت حتما گذرش به استاد قسمت خانی می‌افتاد.

خنیاگر ‌و آوازه‌خوان منطقه تالش تا پیش از انقلاب اسلامی به عنوان خواننده ترانه‌ها و نغمه‌های منطقه تالش شهرت داشت. آغاز شهرت او به رویداد احضار قسمت خانی توسط رضاشاه به علت به گوش رسیدن تمجیدهای بسیار از وی، برای دستون خوانی باز می گردد. او پس از این رخداد به جشنوارۀ موسیقی شیراز دعوت شده و در آنجا علاوه بر اجرا مورد تجلیل بسیاری قرار گرفت.

اما بعد از انقلاب نخستین بار توسط «جهانگیر نصری اشرفی» (فرهنگ پژوه موسیقی) دوباره به جامعه موسیقی شناسانده شد و مجموعه‌ای از آوازهای او در آلبومی از سوی انجمن موسیقی ایران منتشر شد.

بعدها نیز به‌همراه علی براری نوازنده‌ی تار، ویولون و سرنا و محمد قاسمی نوازنده‌ی ویولون و کمانچه کارهای ماندگاری را ضبط کردند که هنوز نیز مردم آن ها را به عنوان بهترین آثار استاد خانی به یاد می آورند.

در دهه ی ۸۰ نیز کارهای قسمت خانی توسط آرمین فریدی هفتخوانی، پژوهشگر موسیقی تالش ثبت و ضبط گردید.

قسمت خانی با کوشش و تلاش فراوان آرمین فریدی در جشنواره های مختلفی در ایران و سراسر دنیا مانند اسپانیا، اتریش، سوئد، فرانسه، بلاروس، اوکراین، چین و... شرکت کرد و به عنوان '''پیرِ موسیقی فولکلور''' آن جشنواره ها انتخاب گردید.

از جمله این جشنواره ها می توان به جشنواره‌ی موسیقی نواحی کرمان اشاره کرد که استاد خانی جزء ۳۶ استاد برجسته موسیقی فولکلور ایران شناخته شد یا در جشنواره ی کشور فرانسه، بلاروس و… که همیشه عنوان پیر موسیقی را به یدک کشید.

صدای خانی چپ کوک است و ظرفیت  و قابلیت‌های فراوانی دارد، از جمله آثاری که از این هنرمند بر جای مانده است می توان به  «''موسیقی رقص و شادمانی تالش''» موسسه ی ماهور، «''دَوْیَر آوْیَر''»، «''آفتاو پِرومَه''»، «''مَشِن مَشِن''» و… که به کوشش آرمین فریدی منتشر شده است، اشاره کرد.

«هوشنگ جاوید» پژوهشگر موسیقی نواحی در خصوص این خواننده تالشی گفته بود:

قسمت خانی  استاد بی بدیل آواز تالشی است که حدود نیم قرن است موسیقی و آواز تالشی را در داخل و خارج از کشور اجرا و اشاعه کرده و توانسته در تورهای هنری به اروپا و روسیه موسیقی محلی ایران به خصوص منطقه تالش را معرفی کند.

آلبوم ها

آلبوم دَویَر آویَر

آلبوم هواهای تالشی

*موسیقی رقص و شادمانی تالش

*دَوْیَر آوْیَر

*آفتاو پِرومَه

*مَشِن مَشِن

قدردانی، افتخارات و جوایز

• قرار گرفتن در حلقه‌ی ۳۶ استاد برتر موسیقی نواحی ایران – کرمان در سال ۱۳۸۳
• حضور در جشنواره  موسیقی فجر ۱۳۸۵
• اجرا در جشنواره «آواهای روحانی زمین» فرانسه ۱۳۸۶
• کسب مقام نخست آواز نواحی ایران – جشنواره سراج خراسان ۱۳۸۷
• اجرا در جشنواره بزرگ فرهنگ ایران،بلاروس – ۱۳۹۰

مراسم یادبود

شب ۱۱ تیرماه ۱۳۹۷ آیین نکوداشت هادی حمیدی و یادواره قسمت خانی از هنرمندان پیشکسوت موسیقی تالش در فرهنگسرای نیاوران تهران برگزار شد.

سیدعباس سجادی پس از خوش‌آمدگویی گفت:

ما امشب اینجاییم تا از دو بزرگ در عرصه موسیقی تالشی یاد کنیم و آنها را گرامی بداریم. استاد قسمت خانی، گوهر بی نظیر و سفیر فرهنگی خطه تالش که امروز در میان ما نیست و نیز استاد سید هادی حمیدی که حضورش را در میان خود مغتنم می‎شماریم و به بهانه نکوداشت این استاد بی بدیل در کنار هم گرد آمده‌‎ایم.

همچنین سجادی صدای این دو بزرگ موسیقی تالش را منتقل کننده سوز نهفته در فرهنگ تالش دانست که به گوش تمامی ایرانیان و حتی فراتر از مرزهای ایران رسیده است.

در ادامه محمدرضا درویشی آهنگساز و پژوهشگر موسیقی اقوام ایران نیز در این مراسم گفت:

قسمت خانی را در جشنواره‌های خارجی دیده بودیم اما آیا کسی زندگی او را دید که چگونه در فقر زندگی کرد و در اثر ناملایمات روزگار دق کرد. این جفا بر قسمت خانی بود که جامعه به نحوی که شایسته این استاد بی بدیل موسیقی تالشی بود از وی تجلیل نکرد و او را ارج ننهاد.