قَلبُ‌الاَسَد یا شیردل (در فارسی میانه: نَـخْو[۱]) درخشان‌ترین ستاره، صورت فلکی شیر است.[۲] نام علمی این ستاره آلفا شیر (alpha Leonis) (regulus)است.

Regulus A/B/C

Regulus is located at the lower right on this map of the constellation.
اطلاعات رصدی
مبدأ J2000      اعتدال J2000
صورت فلکی شیر بزرگ
بعد A: 10h 08 min 22.3s
BC: 10h 08 min 12.8/14s
میل A: +11° 58' 02"
BC: +11° 59' 48"
قدر ظاهری (ع) 1.35/8.14/13.5
مشخصات
نوع طیف B7 V/K1-2 V/M5 V
شاخص رنگ U−B −0.36/0.54
شاخص رنگ B−V −0.11/0.87
نوع متغیر Slightly
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)۵٫۹ ک.م./ث
حرکت خاص (μ) بعد: ۲۴۹ mas/yr
میل: ۲ mas/yr
اختلاف‌منظر (π)۴۲٫۰۹ ± ۰٫۷۹ mas
فاصله۷۷ ± ۱ سال نوری
(۲۳٫۸ ± ۰٫۴ پارسک)
قدر مطلق (MV)−۰٫۵۲/۴٫۲/۹٫۵
جزئیات
جرم۳٫۵/۰٫۸/۰٫۲ M
شعاع۳٫۱۵–۴٫۱۵/۰٫۵/? R
درخشندگی۱۵۰/۰٫۳۱ L
درجه حرارت۱۰,۳۰۰–۱۵,۴۰۰/? کلوین
چرخش۳۱۵ km/s. (۱۵٫۹ hours)/?
سن۵ × ۱۰۷ سال
نام‌گذاری‌های دیگر
Alpha Leonis, 32 Leo, Cor Leonis, Basilicus, Lion’s Heart, Rex, Kalb al Asad, Kabeleced, GJ 9316, HR 3982, BD +12° 2149/2147, HD 87901/87884, GCTP 2384.00, LTT 12716/12714, SAO 98967/98966, FK5 380, HIP 49669, TD1 14585.
ارجاعات پایگاه‌های داده
سیمباداطلاعات

در ادبیات فارسی، قلب‌الاسد کنایه از میانهٔ تابستان و چلهٔ گرما است.[۳]

نام اصلی پارسی این ستاره یعنی نخو به معنی نخست و نخستین است.[۴] نخو به اضافهٔ قلب‌العقرب، دبران و فم‌الحوت چهار ستارهٔ باشکوه و خسروانهٔ ایران باستان بودند.[۵]

این ستاره آبی - سفید با قدر ظاهری ۱٫۳۵+ است. هرگاه با دوربین دوچشمی یا تلسکوپ کوچک به آن نگاه کنید همدم کم‌نورتر آن از قدر ۸+ را خواهید دید.[۵]

منابع ویرایش

  1. بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ایران (پاره نخست و دوم)، تهران، نشر آگه، چاپ سوم ۱۳۷۸، ص۵۹.
  2. فهرست ستارگان درخشان (ترجمه از ویکی‌پدیای هلندی)
  3. (نگا.: لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ قلب‌الاسد).
  4. بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ایران.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ فلکی»&SSOReturnPage=Check&Rand=0 دانشنامهٔ رشد[پیوند مرده]. بازدید ۱۸ مه ۲۰۰۷.