لانتانیدها
لانتانیدها شامل ۱۴ عنصر با عددهای اتمی ۵۷ تا ۷۱ در جدول تناوبی هستند. نام این دسته از عنصرها از فلز لانتان گرفته شده‌است. لانتانیدها فلزهایی براق هستند و واکنش‌پذیری شیمیایی قابل توجهی دارند.
همهٔ لانتانیدها به جز لوتتیم، جزو بلوک اف هستند. لوتتیم جزو بلوک دی است اما خواص آن شبیه به چهارده لانتانید دیگر است.
| عدد اتمی | ۵۷ | ۵۸ | ۵۹ | ۶۰ | ۶۱ | ۶۲ | ۶۳ | ۶۴ | ۶۵ | ۶۶ | ۶۷ | ۶۸ | ۶۹ | ۷۰ | ۷۱ |
| عنصر | لانتان | سریم | پرازئودیمیم | نئودیمیم | پرومتیم | ساماریم | یوروپیم | گادولینیم | تربیم | دیسپروزیم | هولمیم | اربیم | تولیم | ایتربیم | لوتتیم |
| M۳+ آرایش الکترونی | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ |
| M۳+ radius (assuming 6-coordination[۱]) | - | ۱۰۱ | ۹۹ | ۹۸٫۳ | ۹۷ | ۹۵٫۸ | ۹۴٫۷ | ۹۳٫۸ | ۹۲٫۳ | ۹۱٫۲ | ۹۰٫۱ | ۸۹٫۰ | ۸۸٫۰ | ۸۶٫۸ | ۸۶٫۱ |
کاربردها ویرایش
لیزرهای حالت جامد ویرایش
یکی از کاربردهای لانتانیدهایی مانند نئودمیوم، اربیم، ایتربیم و … در محیط فعال لیزرهای حالت جامد است. در حقیقت عمل لیز دادن توسط اتم‌ها این عناصر که در بلور محیط فعال تزریق شده، انجام می‌شود.[نیازمند منبع]
خنک‌کننده در سرما سازی ویرایش
ترکیبات لانتانیدها به علت اینکه دارای ظرفیت گرمایی ویژه بالایی در دماهای پایین (کمتر ۴۰ درجه کلوین) هستند، بعنوان جاذب گرما در دستگاه‌های سرما ساز استفاده می‌شوند. امروزه استفاده از کلدهدی که دارای جاذب اربیم-نیکل می‌باشند، در ام‌آرآی متداول شده‌است.
نگارخانه ویرایش
| دوره | عنصر دوره ۶ | ||
|---|---|---|---|
 ۵۷ La |
 ۵۸ Ce |
 ۵۹ Pr |
 ۶۰ Nd |
 ۶۱ Pm |
 ۶۲ Sm |
 ۶۳ Eu |
 ۶۴ Gd |
 ۶۵ Tb |
 ۶۶ Dy |
 ۶۷ Ho |
 ۶۸ Er |
 ۶۹ Tm |
 ۷۰ Yb |
منابع ویرایش
- ↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.
{{cite book}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) p 1231
- ویکی‌پدیای انگلیسی
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لانتانیدها موجود است. |
- lanthanide Sparkle Model, used in the computational chemistry of lanthanoid complexes
- USGS Rare Earths Statistics and Information
- Ana de Bettencourt-Dias: Chemistry of the lanthanides and lanthanide-containing materials