ما بی‌غمان مست دل از دست داده‌ایم

غزلی با مطلع «ما بی‌غمان مست دل از دست داده‌ایم»، غزل شمارهٔ ۳۶۴ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

ما بی‌غمان
زبانفارسی
شاعرحافظ[۱]
شمار ابیات۷
بحرمضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
متن

ما بیغمان مست دل از دست داده‌ایم
همراز عشق و همنفس جام باده‌ایم
بر ما بسی کمان ملامت کشیده‌اند
تا کار خود ز ابروی جانان گشاده‌ایم
ای گل تو دوش داغ صبوحی کشیده‌ٔ
ما آن شقایقیم که با داغ زاده‌ایم
پیر مغان ز توبهٔ ما گر ملول شد
گو باده صاف کن که بعذر ایستاده‌ایم
کار از تو میرود مددی ای دلیل راه
کانصاف میدهیم و ز راه اوفتاده‌ایم
چون لاله می مبین و قدح در میان کار
این داغ بین که بر دل خونین نهاده‌ایم
گفتی که حافظ این همه رنگ و خیال چیست
نقش غلط مبین که همان لوح ساده‌ایم




۲



۴



۶


نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی

مفهوم و درون‌مایه ویرایش

وزن ویرایش

در اجراها ویرایش

محمدرضا شجریان در برنامهٔ شمارهٔ ۵۸ از مجموعهٔ گل‌های تازه این غزل را در آوازِ بیات ترک اجرا کرده‌است.[۲] او همچنین در برنامهٔ شمارهٔ ۲۱۶ از مجموعهٔ برگ سبز این غزل را در آوازِ افشاری اجرا کرده‌است. او در این برنامه، ما «بی‌غمان» را ما «سرخوشان» خوانده است.[۳] محمود خوانساری نیز در برنامهٔ شمارهٔ ۴۸۸ از مجموعهٔ گل‌های رنگارنگ این غزل را در دستگاهِ شور اجرا کرده‌است.[۴]

ترجمه‌ها ویرایش

در دیگر آثار هنری ویرایش

پانویس ویرایش

منابع ویرایش

  • دادجو، درّه (۱۳۹۷). «خوشخوانی‌های دیوان حافظ». در بهاءالدین خرمشاهی. دانشنامهٔ حافظ و حافظ‌پژوهی. ج. ۲. تهران: نخستان پارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۹۷۶۴-۴-۷.
  • حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.