محدودیت رشد داخل رحمی

محدودیت رشد داخل رحمی یا IUGR (به انگلیسی: Intrauterine growth restriction) یکی از عوارض شایع بارداری است که جنین در رحم مادر با سرعت کمی رشد می‌کند و در سونوگرافی‌ها وزن جنین زیر صدک دهم نسبت به سن بارداری، گزارش می‌شود. دلایل زیادی باعث به وجود آمدن این شرایط می‌شوند اما مهمترین دلایل آن تغذیه نامناسب مادر یا نرسیدن اکسیژن کافی به جنین می‌باشد؛ بنابراین در محدودیت رشد داخل رحمی نوزاد تا زمان زایمان به خوبی و به اندازه کافی رشد نکرده‌است.[۵] حداقل ۶۰٪ از ۴ میلیون مرگ نوزادی که هر ساله در سراسر جهان اتفاق می‌افتد، به دلیل وزن کم نوزاد در هنگام تولد است که ناشی از محدودیت رشد داخل رحمی، زایمان زودرس و ناهنجاری‌های ژنتیکی می‌باشد. این موضوع اهمیت تغذیه مناسب و مراقبت در دوران بارداری را نشان می‌دهد.

محدودیت رشد داخل رحمی
نام‌های دیگرFetal growth restriction (FGR),[۱][۲] intrauterine growth retardation,[۳][۴]
تخصصپزشکی کودکان، پزشکی زایمان ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
پیشنت پلاسمحدودیت رشد داخل رحمی

دلایل ایجاد ویرایش

همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم دلایل مختلفی منجر به کم وزنی نوزاد هنگام تولد می‌شود[۶][۷]که عبارتند از:

  • وزن و وضعیت تغذیه ای مادر قبل از بارداری
  • افزایش وزن نامناسب در دوران بارداری
  • تغذیه نامناسب
  • کم خونی
  • مصرف الکل یا مواد مخدر در طول بارداری و قبل از آن
  • سیگار کشیدن مادران
  • فاصله زمانی کوتاه بین دو بارداری
  • دیابت قبل از حاملگی
  • دیابت بارداری
  • بیماری‌های ریوی
  • بیماری قلب و عروقی
  • بیماری کلیوی
  • فشار خون
  • بیماری سلیاک
  • اختلال یا بیماری لخته شدن خون (فاکتور V لیدن)
  • پره اکلامپسی
  • حاملگی‌های زیاد
  • ناهنجاری‌های رحم
  • نارسایی جفت
  • ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین
  • عفونت‌های منتقل شده به جنین
  • اریتروبلاستوز جنینی
  • ناهنجاری‌های مادرزادی

علائم ویرایش

علامت اصلی این بیماری این است که در هر زمان از بارداری بخصوص در سه‌ماهه سوم وزن نوزاد کمتر از وزن ۹۰ درصد نوزادان در سن حاملگی مشابه می‌باشد. علائم محدودیت رشد داخل رحمی بعد از تولد نیز به شکل زیر می‌باشند:

  • کودک در کل خیلی کوچک به نظر می‌رسد.
  • پوست کودک نازک و کم رنگ است.
  • پوست کودک خشک و شل می‌باشد.
  • بند ناف نازک و کدر است.[۸]

نحوه درمان ویرایش

هیچ رژیم یا داروی خاصی برای زنان مبتلا به IUGR وجود ندارد. تنها کاری که می‌توان انجام داد این است که در طول بارداری، پزشک با دقت بارداری شما را کنترل کند و با سونوگرافی داپلر جریان خون بند ناف را به‌طور مکرر بررسی می‌کند. ممکن است به شما داروهایی برای بهبود جریان خون به جفت یا اصلاح مشکل تشخیص داده شده نیز داده شود. همچنین برخی استروئیدها مانند بتامتازون برای سریع تر بالغ شدن ریه جنین تجویز می‌شود. در صورت محدودیت رشد داخل رحمی پیشرفته مادر باید در بیمارستان بستری شود تا پزشک بتواند از نزدیک رشد نوزاد را تحت نظر داشته باشد.

اگر محیط داخل رحم شما ضعیف باشد و جنین نتواند به خوبی رشد کند، در هفته ۳۲ تا ۳۴ حاملگی ممکن است ختم بارداری اعلام شود. هنوز مشخص نشده‌است که استراحت مطلق بتواند نتایج را بهبود بخشد و بنابراین زیاد توصیه نمی‌شود. مادرانی که محدودیت رشد داخل رحمی در جنین آنها تشخیص داده می‌شود می‌توانند از استراتژی‌های مدیریت مبتنی بر روش‌های نظارت و زایمان استفاده کنند.[۹] یکی از این تکنیک‌های نظارت، داپلر شریان ناف است. نشان داده شده‌است که این روش خطر ابتلا و مرگ و میر را قبل و بعد از زایمان در بیماران IUGR کاهش می‌دهد.[۱۰]

زمان زایمان نیز یک استراتژی مدیریتی است و براساس پارامترهای جمع‌آوری شده از داپلر شریان ناف مانند شاخص ضربان شریانی و شاخص مقاومت و سرعت‌های دیاستولیک نهایی که به معنی اندازه‌گیری گردش خون جنین است، تنظیم می‌شود.

جستارهای وابسته

منابع ویرایش

  1. "UpToDate".
  2. "Intrauterine Growth Restriction. IUGR information".
  3. Vandenbosche, Robert C.; Kirchner, Jeffrey T. (15 October 1998). "Intrauterine Growth Retardation". American Family Physician (به انگلیسی). 56 (6): 1384–1390. PMID 9803202. Retrieved 20 February 2016. Intrauterine growth retardation (IUGR), which is defined as less than 10 percent of predicted fetal weight for gestational age, may result in significant fetal morbidity and mortality if not properly diagnosed. The condition is most commonly caused by inadequate maternal-fetal circulation, with a resultant decrease in fetal growth.
  4. White, Cynthia D. (16 November 2014). "Intrauterine growth restriction" (به انگلیسی). MedlinePlus Medical Encyclopedia. Retrieved 21 February 2016. Alternative Names: Intrauterine growth retardation; IUGR
  5. Albu, AR; Anca, AF; Horhoianu, VV; Horhoianu, IA (2014-06-15). "Predictive factors for intrauterine growth restriction". Journal of Medicine and Life. 7 (2): 165–171. ISSN 1844-122X. PMC 4197512. PMID 25408721.
  6. Chang, Jill L; Bashir, Mirrah; Santiago, Christiana; Farrow, Kathryn; Fung, Camille; Brown, Ashley S.; Dettman, Robert W.; Dizon, Maria L.V. (2018). "Intrauterine growth restriction and hyperoxia as a cause of white matter injury". Developmental neuroscience. 40 (4): 344–357. doi:10.1159/000494273. ISSN 0378-5866. PMC 6292737. PMID 30428455.
  7. Albu, AR; Anca, AF; Horhoianu, VV; Horhoianu, IA (2014-06-15). "Predictive factors for intrauterine growth restriction". Journal of Medicine and Life. 7 (2): 165–171. ISSN 1844-122X. PMC 4197512. PMID 25408721.
  8. Gutaj, Paweł; Wender-Ozegowska, Ewa (2016). "Diagnosis and Management of IUGR in Pregnancy Complicated by Type 1 Diabetes Mellitus". Current Diabetes Reports. 16. doi:10.1007/s11892-016-0732-8. ISSN 1534-4827. PMC 4794518. PMID 26983627.
  9. «تشخیص محدودیت رشد داخل رحمی جنین (IUGR)». سلامت بانوان اوما. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
  10. Militello, Mariapia; Pappalardo, Elisa Maria; Ermito, Santina; Dinatale, Angela; Cavaliere, Alessandro; Carrara, Sabina (2009). "Obstetric management of IUGR". Journal of Prenatal Medicine. 3 (1): 6–9. ISSN 1971-3282. PMC 3279098. PMID 22439031.