مرگ اسکندر مقدونی

مرگ اسکندر مقدونی، از جمله وقایعی است که در خصوص آن، گفتگوهای بسیاری صورت گرفته‌است. طبق منابع تاریخی، اسکندر بین ۱۰ ژوئن تا ۱۱ ژوئن(۲۰ یا ۲۱ خردادماه) ۳۲۳ قبل از میلاد،[۱] در سن سی و دو سالگی درگذشته است. این اتفاق در کاخ بخت نصر در بابل صورت گفته است. عکس‌العمل‌ها به مرگ وی متفاوت گزارش شده است، مقدونی‌ها بر مرگ وی گریستند و هخامنشی‌ها سر خود را تراشیده‌اند.[۲] مادر داریوش سوم، پس از شنیدن مرگ اسکندر، از دنیا رویگردان شد و پس از چند روز درگذشت.[۳]

تشییع جنازه اسکندر، نسخه‌ای از شاهنامه که داستان زندگی و مرگ اسکندر با جزئیات در طول سلطنت او به عنوان حاکم بر امپراطوری ایران در آن گزارش شده است.

پیش زمینه ویرایش

در فوریه ۳۲۳ پیش از میلاد مسیح، اسکندر به ارتش خود دستور آمادگی برای حرکت به سمت بابل را داد.[۴] پس از گذشتن اسکندر از دجله، کلدانی‌ها نزد اسکندر رسیدند و از وی بابت ورود به بابل و یا برگشت به غرب، توصیه‌هایی کردند؛ برخی دیگر از پیشگویان نیز مرگ اسکندر را در بابل پیشگویی کرده‌بودند از جمله این افراد، کالانوس، فرمانده اسکندر در هند می‌باشد.[۵][۶][۷][۸][۹] پس از مرگ اسکندر، جسد وی به مصر منتقل گردید. وی در اسکندریه مدفون شد.[۱۰]

 
اسکندر در بستر بیماری

دلایل ویرایش

دلایل مختلفی برای مرگ اسکندر در بابل گمانه زنی شده‌است. از جمله، بیماری‌های ناشی از سوء مصرف الکل و مسمومیت بر اثر استریکنین. البته منابع اندکی از این نظریه دفاع کرده‌اند.[۱۱] طبق گزارشی که دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند در سال ۱۹۹۸ منتشر شده‌است، اسکندر احتمالاً بر اثر تب حصبه درگذشته است.[۱۲] رواج این بیماری در کنار مرگ و میر بالا بر اثر مالاریا در بابل باستان، این احتمال را تقویت می‌کند.[۱۳] بر اساس گزارش‌هایی از روزهای قبل از مرگ اسکندر، وی دچار لرزه، تعریق و تب شدید بوده‌است که علائمی از یک بیماری عفونی است.[۱۴] به گفته دیوید د.اولداچ از مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، اسکندر دچار شکم درد شدیدی بوده است که از شدت درد، وی را مجبور به فریاد می‌کرده است. برخی منابع از لال شدن وی در روزهای پایانی زندگی‌اش یاد کرده‌اند.[۱۵]

به گفته اندرو چاگ، شواهدی وجود دارد که اسکندر بر اثر مالاریا از دنیا رفته است زیرا دو هفته قبل از مرگ، برای بازرسی از محل باتلاقی بابل، به همراه قایق به آن منطقه رفته است. با این وجود، در صحت منبع تاریخی مورد استناد در این استدلال، تردیدهایی مطرح شده است.[۱۶] جان مار و چارلز کالیشر، دلیل احتمالی مرگ اسکندر را تب نیل غربی دانسته‌اند.[۱۷] اما به این تحلیل، انتقاداتی وارد شده‌است، از جمله احتمال مرگ آوری این ویروس بر روی انسان‌های پیر و یا ضعیف در سیستم ایمنی. موارد دیگری همچون پانکراتیت حاد، تب حلزونی و پورفیری نیز به عنوان عامل مرگ اسکندر گزارش شده است.[۱۸][۱۹][۲۰] برخی منابع، از بیماری مادرزادی سندروم اسکولیوتیک یاد کرده‌اند که احتمال داده شده، اسکندر از دوران کودکی دچار آن بوده‌است.[۲۱]

عاملان مرگ ویرایش

در طول تاریخ، افراد بسیاری مورد سوء ظن در خصوص این مرگ مشکوک قرار گرفته‌اند. یکی از این موارد، همسر اسکندر مقدونی است. دیگر افراد مورد سوء ظن، ژنرال‌های ارتش وی و همچنین برادر ناتنی او گزارش شده‌اند. البته در افسانه ها می گویند یزدان در یکی از شب های تابستان وقتی اسکندر خواب بوده خفت او را چسبیده و او را به قتل رسانده و او را به خاک سیاه نشانده تا دیگر به ایران حمله نکند.[۲۲]

پانویس ویرایش

  1. "A contemporary account of the death of Alexander". Livius.org. Retrieved Nov 5, 2019.
  2. Freeman, Philip (2011). Alexander the Great. Simon and Schuster. p. 320. ISBN 978-1-4165-9280-8.
  3. Chugg, Andrew (2007). The Quest for the Tomb of Alexander the Great. Lulu.com. p. 25. ISBN 978-0-9556790-0-1.
  4. Jona Lendering. "Death in Babylon". Livius.org. Archived from the original on 2 August 2016. Retrieved Aug 22, 2011.
  5. Alexander the Great. Robin Lane Fox. 1973. p. 416.
  6. Borruso, Silvano (2007). History of Philosophy. p. 50. ISBN 9789966082008.
  7. My library My History Books on Google Play National Geographic, Volume 133. 1968. p. 64.
  8. National Geographic , Volume 133. 1968. p. 64.
  9. The philosophical books of Cicero. Duckworth. 1989. p. 186. ISBN 9780715622148.
  10. Robert S. Bianchi. "Hunting Alexander's Tomb". Archaeology.org. Retrieved Aug 21, 2011.
  11. Cunha BA (March 2004). "The death of Alexander the Great: malaria or typhoid fever". Infect. Dis. Clin. North Am. Infectious Disease Clinics of North America 2004 Mar;18(1):53-63. 18 (1): 53–63. doi:10.1016/S0891-5520(03)00090-4. PMID 15081504.
  12. "INTESTINAL BUG LIKELY KILLED ALEXANDER THE GREAT". University of Maryland Medical Center. Retrieved Aug 21, 2011.
  13. Carlos G. Musso. "MEGAS ALEXANDROS (Alexander The Great ): His Death Remains a Medical Mystery". Humane Medicine Health Care. Retrieved Aug 21, 2011.
  14. "INTESTINAL BUG LIKELY KILLED ALEXANDER THE GREAT". University of Maryland Medical Center. Retrieved Aug 21, 2011.
  15. "A Stone at the Siege of Cyropolis and the Death of Alexander the Great".
  16. "Disease, not conflict, ended the reign of Alexander the Great". The Independent on Sunday. Retrieved Aug 21, 2011.
  17. "Nature-Alexander the Great". GIDEON. Retrieved Aug 21, 2011.
  18. Carlos G. Musso. "MEGAS ALEXANDROS (Alexander The Great ): His Death Remains a Medical Mystery". Humane Medicine Health Care. Retrieved Aug 21, 2011.
  19. John S. Marr; Charles H. Calisher. "Alexander the Great and West Nile Virus Encephalitis". CDC. Retrieved Aug 21, 2011.
  20. Sbarounis CN (June 1997). "Did Alexander the Great die of acute pancreatitis?". J. Clin. Gastroenterol. Journal of Clinical Gastroenterology 1997 Jun;24(4):294-6. 24 (4): 294–6. doi:10.1097/00004836-199706000-00031. PMID 9252868.
  21. Hutan Ashrafian, "The Death of Alexander the Great - A Spinal Twist of Fate", Journal of the History of the Neurosciences, Vol. 13, 2004, pg. 138
  22. "Disease, not conflict, ended the reign of Alexander the Great". The Independent on Sunday. Retrieved Aug 21, 2011.