مریم‌نخودی، کَلپوره[۶] یا مور سرده ای از گیاهان علفی است. پرشاخه به ارتفاع ۱۰ تا ۳۵ سانتیمتر و دارای ظاهر سفید پنبه‌ای که معمولاً در نواحی بایر، سواحل سنگلاخی و ماسه‌زارهای نواحی جهان می‌روید. برگهای آن باریک، دراز و پوشیده از کرکهای پنبه‌ای در هر دو سطح پهنک است. گلهائی به رنگهای سفید، سفید مایل به زرد یا زرد و حتی ارغوانی دارد. این حالت متغیر بودن نه تنها در رنگ گل بلکه در وضع ساقه گیاه که به صورت پرپشت و پرشاخه یا به حالت خوابیده درمی‌آید نیز دیده می‌شود. زمان گل دادن آن به تناسب شرایط محیط زندگی بین خرداد و مرداد است. زنبور عسل به علت وجود نوش در گلهای آن به سمت گیاه جلب می‌گردد.

مریم‌نخودی
مریم‌نخودی درختی[۱]
رده‌بندی علمی
فرمانرو: گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده): گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده): دولپه‌ای‌های نو[۲]
(طبقه‌بندی‌نشده): آستریده
راسته: نعناسانان[۳]
تیره: نعناعیان[۴]
سرده: Teucrium
L. (۱۷۵۳)
گونه نماد
Teucrium fruticans L.
گونه‌ها

متن را ببینید.

مترادف

Monochilon Dulac
Holocheila (Kudô) S. Chow
Kinostemon Kudô
Source: ING[۵]

این جنس در ایران ۱۲ گونه گیاه علفی چندساله و گاهی بوته‌ای دارد. در جنوب ایران به این گیاه، حلپه می‌گویند و از دیرباز در درمان شماری از بیماری ها از آن استفاده میکردند و تا اندازه نیز در درمان های محلی و سنتی کاربرد دارد.

گونه‌های انحصاری آن در ایران عبارتند از:

  • مریم‌نخودی شیرازی Teucrium persicum
  • مریم‌نخودی فرنجمشکی Teucrium melissoides
  • مریم‌نخودی کوهسری Teucrium macrum

گونه‌های مهم دیگر ویرایش

 
درمنه نمدی.[۷]

منابع ویرایش

  • مظفریان، ولی‌الله، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی تهران: فرهنگ معاصر ۱۳۷۵، ص۳۰۸.
  1. Teucrium fruticans
  2. Eudicots
  3. Lamiales
  4. Lamiaceae
  5. "Teucrium", International Association for Plant Taxonomy (به انگلیسی) (Index Nominum Genericorum ed.), 1996-02-09 Retrieved on 2008-06-04.
  6. «کَلپوره» [گیاهان دارویی] هم‌ارزِ «Teucrium» مترادفِ: «مریم‌نخودی» هم‌ارزِ واژهٔ بیگانه‌ای دیگر (germander)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ کَلپوره)
  7. Teucrium capitatum