ممیوند
ممیوند یکی از پنج باب از شاخه چهارلنگ در ایل بختیاری است، که در گویشِ بختیاری میوند خوانده میشود.[۱] باب ممیوند از ۶ طایفه تشکیل میشود.
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
---|---|
کشور ایران استان های: خوزستان،چهارمحال و بختیاری،اصفهان،لرستان،ایلام،سرزمین بختیاری | |
زبانها | |
لری بختیاری،لری مینجایی لکی (فولادوند های الشتر) | |
دین | |
شیعه | |
طوایف ویرایش
پیشینه ویرایش
ایل ممیوند در زمان نادرشاه به رهبری علیمرادخان بختیاری بر ضد نادر قیام کردند. که در آخرین نبرد توسط سپاهی که شخص نادر هدایت میکرد شکست خورده و کشته شدند. بعد از علیمراد خان، بخشی از ایل ممیوند دستگیر و تبعید شدند. گروهی مجبور شدند داوطلب عضویت در ارتش نادرشاه شوند و جمعیتی نیز در فصل زمستان در منطقه کوهستانی بدون هیچ سرپناهی در سرما رها شدند اما بخش عمده ایل به دستور علیمراد خان به مناطق دور دست متواری شده بودند و نادرشاه نتوانست به آنها دسترسی داشته باشد. ایل ممیوند شامل ۵ شاخه اصلی پولادوند، بساک، حاجیوند، عبدالوند ،عیسوند و سالاروند است، که به گویش بختیاری سخن میگویند. ممیوندهایی که ساکن دهلران، آبدانان و زرینآباد از توابع استان ایلام میباشد، که این شاخه ایل ممیوند شامل طوایف گل گلی، قطب الدین، گوران، مموس و بسیاری طوایف دیگر میباشد که زبان همگی آنها لری فیلی میباشد.زبان فولادوند های ساکن الشتر نیز عموما ل کی میباشد.
زیستگاه ویرایش
- استان اصفهان: در شهرستانهای چادگان، فریدونشهر و فریدن
- استان خوزستان: در شهرستانهای دزفول، گتوند، شوشتر، مسجدسلیمان، لالی و اندیمشک
بُساک ویرایش
بساک به ۲۴ تیره تقسیم میشود:
- تشمال
- جلیل وند
- جمشیدوند
- آلیگر
- ملکمحمودی
- میرزاوند
- شهریسوند
- میرنظامی
- خانهصلاتین
- آدینهوند
- علی مرادی
- ملکی
- صوفی
- گرگیوند
- اتابک
- محبی
- میرنعمتی
- کریوند
- شیخمیر
- محمد باقری
- کردی
- علی یتیم
- تودویی
- خان
- پوری
- سارزن
- قیاسوند
فولادوند ویرایش
فولادوند به ۵تیره تقسیم میشود:
عبدالوند ویرایش
طایفه عبدالوند به چند تیره تقسیم میشود:
- زرین چغای
- بِیروِن
- کوشاری
- ماهرویی
- ده قاضی
- تُونی
- دُورِش
- چکان و شیخی
- خواجه
- بیرالوند
- دهقانی
- قیطاسی
- طاهری
حاجیوند ویرایش
حاجیوند به ۱۱ تیره تقسیم میشود:
- آ آ
- غالبی
- الیاسی
- خسروی
- کائد
- هیلهیل
- قاسمعلی
- شیخ سوختهزار
- گرپی
- تاسمالی
- تاتخیری
عیسوند ویرایش
عیسوند به ۱۸ تیره تقسیم میشود:
- ۱. شاهون
- ۲. بابا
- ۳. خان
- ۴. محمدقلیوند
- ۵. طهماس وند
- ۶. دعاوی
- ۷. علی رضاوند
- ۸. ورگی
- ۹. کـُیروی
- ۱۰. جافر وند
- ۱۱. اداوی
- ۱۲. گیلاوند
- ۱۳. گمار
- ۱۴. گورویی
- ۱۵. هیوند
- ۱۶. شاودی وند
- ۱۷. مرادوند
- ۱۸. دهدار
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- سردار اسعد بختیاری. تاریخ بختیاری
- شِهنی، داروش. نگرشی بر ایل بختیاری و طایفه شِهنی. اهواز: انتشارات معتبر، ۱۳۸۵
- مهرزادقنبری سردار اکبری خرادآذر. سرگذشت ایل چهارلنگ