مونیکا ارتل
مونیکا ارتل (انگلیسی: Monika Ertl؛ ۷ اوت ۱۹۳۷ – ۱۲ مهٔ ۱۹۷۳) دختر فیلمبردار هانس اورتل، عضو جنبش زیرزمینی مسلحانه در بولیوی و اهل آلمان بود.[۱]
| مونیکا ارتل | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۷ اوت ۱۹۳۷ مونیخ |
| درگذشت | ۱۲ مهٔ ۱۹۷۳ بولیوی |
| ملیت | آلمان |
زندگی‌نامه ویرایش
مونیکا ارتل در ۷ اوت ۱۹۳۷ در مونیخ متولد شد. پس از جنگ جهانی دوم، پدرش به بولیوی مهاجرت کرد و مدتی به کار فیلمبرداری ادامه داد و سپس شغل کشاورزی را انتخاب کرد. در آن زمان مونیکا نوجوان بود. مونیکا در ۱۹۵۲ به همراه خانواده اش از آلمان به بولیوی رفت. او در بولیوی با پدرش در چندین فیلمبرداری همکاری کرد و شیوه به‌کارگیری دوربین فیلمبرداری و سلاح گرم را آموخت. مونیکا در سال ۱۹۵۸ با یک مهندس معدن بولیویایی - آلمانی ازدواج کرد و همراه وی به نزدیکی محل اقامت کارگران معادن مس به شمال شیلی رفت وی مدتی بعد از او طلاق گرفت.
مونیکا در بولیوی با جوانانی آشنا شد که با دیدگاه‌های چپ خواهان آزادی کشورشان از سرکوب نظامیان بودند. در همان سالها او به این جوانان نزدیکتر شد و این نزدیکی دیدگاه‌های سیاسی او را رادیکال تر کرد.[۲]
پیوستن به جنبش چریکی و انتقام خون چه گوارا ویرایش
در دهه شصت با ورود چه گوارا به بولیوی، مونیکا به این جنبش نزدیک شد. وی پس از کمک‌های جزئی به جنبش چه گوارا و جنبش چریکی که زیر زمینی شده بود پیوست و مدتی بعد یک عضو فعال ارتش آزادیبخش بولیوی شده بود.
پس از کشته شدن چه گوارا در نهم اکتبر ۱۹۶۷، سرهنگ روبرتو کینتانیا پرز به منفورترین و تحت تعقیب‌ترین فرد توسط انقلابیون تبدیل شد. چهار سال بعد در آوریل سال ۱۹۷۱ در حالی که کینتانیا روبرتو به عنوان کنسول بولیوی در هامبورگ خدمت می‌کرد در دفتر کارش با مونیکا روبرو شد. گفته می‌شود مونیکا با شلیک چند تیر انتقام چه گوارا را از قاتل او گرفت.
در هامبورگ آلمان، مونیکا به دلیل اتهام به قتل سرهنگ روبرتو کینتانیا به‌عنوان قاتل او شناخته شد. هرچند این هرگز به‌طور کامل اثبات نشد ولی پس از این واقعه مونیکا به یکی از فعالان خطرناک تبدیل شد و توسط دولت بولیوی و مقامات بین‌المللی تحت تعقیب قرار گرفت.
اسوالدو چاتو پره دو Osvaldo "Chato" Peredo رهبر پیشین ارتش آزادیبخش ملی بولیوی، در مصاحبه ای که در سال ۱۹۸۸ توسط کارگردان آلمانی کریستین بودیسین فیلمبرداری شده تأیید کرد که سرهنگ روبرتو کینتانیا هدف اصلی آنها بود، زیرا او دستور داده بود تا دستهای چه گوارا را قطع کنند و برای شناسایی بیشتر به لا پاز فرستاده شود.[۳] او همچنین می‌گوید ارتل پس از انجام مأموریت در هامبورگ به کوبا بازگشت و با رژی دبره ملاقات کرد.
به گفته رژی دبره، مونیکا ارتل همچنین آماده ربودن کلاوس باربی رئیس سابق گشتاپوی لیون بود تا او را به شیلی و سپس به فرانسه ببرد و در دادگاه جنایتکاران نازی به عدالت بسپارد. در آن زمان کلاوس باربی به عنوان مشاور پلیس مخفی بولیوی شناخته می‌شد.[۲][۴]
معروف است این جمله از آن مونیکا است: «نه می‌بخشیم و نه فراموش می‌کنیم.» [نیازمند منبع]
دستگیری و کشته‌شدن ویرایش
در ۱۲ مه ۱۹۷۳ درحالی‌که مونیکا ارتل در حال تجدید سازماندهی ارتش آزادیبخش ملی بولیوی در شهر ال آلتو واقع در استان لاپاز بود پس از چندین روز تعقیب مخفیانه، او و چند چریک دیگر، توسط نیروهای امنیتی بولیوی دستگیر و کشته شد.
مونیکا ارتل پس از کشته‌شدن به خانواده‌اش تحویل داده نشد تا به خاک سپرده شود. جسد او هرگز پیدا نشد و در گوری نامعلوم آرمیده‌است. در ورودی یکی از گورستان‌های لاپاز لوحی آویزان است که بر آن نوشته شده‌است: «مونیکا ارتل در اینجا آرمیده‌است».[۲]
منابع ویرایش
- ↑ Margaret Randall (1 October 2013). More Than Things. U of Nebraska Press. p. 316. ISBN 978-0-8032-4697-3.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «12 maggio 1973, l'uccisione di Monika Ertl, la donna che vendicò Che Guevara». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۷.
- ↑ Christof Gunkel, Der Spiegel (April 20, 2009). "Das Leben und Sterben der Monika Ertl" (به آلمانی). Retrieved April 20, 2009. (آلمانی)
- ↑ «Monika Ertl: la donna che giustiziò l'uomo che tagliò le mani al Che | Cubadebate (Italiano)» (به ایتالیایی). دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۱-۰۹.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Monika Ertl». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۷.