ناو مکران شناور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در دی ماه ۱۳۹۹ رونمایی شد. این ناو بالگردبر مانند ناو شهید رودکی، از نوسازی یک نفت‌کش ساخته و تجهیز شده‌است.[۳][۴] ناوبندر مکران بزرگ‌ترین شناور نظامی ایران است.[۵]

پیشینه
مالک (ایران)
نام:
  • Makran
  • (مکران)
نام‌گذاری:
  • مکران
  • خلیج‌فارس
  • سازنده:

    صنایع‌سومیتومو (سازنده[۱])

    مجتمع کشتی‌سازی ایران (تغییرکاربری‌دهنده[۲])
    آغاز کار: نوامبر ۲۰۲۰
    اعزام: ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱
    تغییر نام:
    • (خلیج فارس‎)
    شناسایی:
  • شماره آی‌ام‌او:
  • ۹۴۸۶۹۱۰

    ۶۳۶۰۱۴۳۹۵

    A8TO5

    • شماره بدنه:
    ۴۴۱
    وضعیت: در حال خدمت
    مشخصات اصلی
    نوع: ناوبندر
    وزن:
    • وزن خالی:۱۰۹٬۷۷۰تُن
    • وزن پُر:۱۲۲٬۹۴۰تُن
    • میانگین:۱۱۱٬۵۳۰تُن (حالت عادی تجهیزاتی)
    درازا: ۲۳۰ متر (۷۵۰ فوت)
    پهنا: ۴۲ متر (۱۳۸ فوت)
    ارتفاع: ۶٫۶ متر (۲۲ فوت)
    آبخور: ۲۱٫۵ متر (۷۱ فوت)
    سرعت: ۱۴٫۵ گره (۲۶٫۹ کیلومتر بر ساعت؛ ۱۶٫۷ مایل بر ساعت)
    پایداری: ۳سال (بدون‌سوخت‌گیری)
    مهمات: موشک قدیر، ابومهدی (موشک)، موشک‌های‌ضدکشتی
    هواپیماهای قابل حمل:
    تجهیزات هوانوردی: سکوی نشست و برخاست بالگرد
    ناوبندر مکران

    تجهیزات ویرایش

    ناوبندر مکران، یک نفتکش ۱۲۱ هزار تنی است که نیروی دریایی ارتش آن را با تغییر کاربری به یک ناوبندر تبدیل کرده‌است. این ناو وظیفه پشتیبانی از ناوگروه‌های رزمی نیروی دریایی ارتش در آب‌های بین‌المللی و به ویژه منطقه شمال اقیانوس هند، تنگه باب‌المندب و دریای سرخ را برعهده دارد. مکران در حقیقت حاصل تغییر کاربری یکی از شناورهای تجاری است.[۶] کارخانجات نیروی دریایی ارتش در مدت شش ماه و با صرف ۷۲ هزار نفر ساعت کار و با ایجاد عرشه بالگرد ۹۵۰ تُنی با مساحت ۳۲۰۰ متر، این شناور را تبدیل به یک ناو پشتیبان کرد.[۶][۷]

    این ناو توانایی حمل ۸۲ هزار تن انواع نیازمندی‌های پشتیبانی یگان‌های شناور رزمی را داشته و قادر است بدون ارتباط با ساحل یک هزار شبانه روز دریانوردی کند.[۶][۷]

    مکران با توانایی حمل همزمان ۶ فروند بالگرد، می‌تواند به صورت یک پایگاه متحرک هوادریا عمل کرده و با بهره‌گیری از بالگردهای مین‌روب، ضد زیردریایی و رزم‌سطحی از عملیات‌های نیروهای ویژه و همچنین عملیات‌های موشکی، پشتیبانی کند.[۷][۶]

    از دیگر قابلیت‌های این ناو تواناییِ حمل یک گردان تکاور دریایی و انجام عملیات در آب‌های فرامرزی ایران با استفاده از شناورهای تندرو و زیردریایی‌ها و بالگردهای مستقر در عرشه پرواز است.

    این ناو با مجهز بودن به انواع سامانه‌های جمع‌آوری اطلاعات می‌تواند در نقش یک ناو اطلاعاتی به اجرای مأموریت پرداخته و اطلاعات را جمع‌آوری، پردازش و تحلیل کند و در اختیار مراکز فرماندهی و کنترل در ساحل قرار دهد.[۸]

    ایده استفاده از کشتی‌های ترابری برای استفاده نظامی نخستین بار در دهه ۱۹۹۰ میلادی با ساخت مجموعه کشتی‌های آرسنال و کشتی لوئیس بی‌پولر در نیروهای مسلح ایالات متحده آمریکا انجام شده‌است.[۴]

    ماموریت‌ها ویرایش

    ناوبندر مکران و ناوچه سهند طی یک مأموریت ۱۳۳ روزه به بندر سن پترزبورگ اعزام شدند و در رژه روز نیروی دریایی روسیه شرکت کردند. طی این مأموریت ۴۴ هزار کیلومتر دریانوردی انجام شد که طولانی‌ترین دریانوردی نظامی ایران محسوب می‌شد.[۹][۱۰][۱۱]

    سفر ناوگروه ۸۶ در انتهای شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد، آن هم با دو شناور نظامی، یکی ناوشکن ۱۲۰۰ تنی دنا که ساخت ایران است و سال ۹۹ به نداجا ملحق شد و ناوبندر یا همان ناو پشتیبانی ۱۰۰ هزار تنی مکران که آن هم توسط ایران از یک نفتکش تجاری به فرم کنونی تغییر کاربری داده شده بود. نام آن ناوگروه ۸۶ شد چون این هشتادو ششمین ناوگروهی بود که از سال ۸۸، نیروی دریایی ارتش ایران به آب‌های آزاد اعزام می‌کرد. قرار این بود که ناوگروه ۸۶ سفر خود را از سمت شرق شروع کند و از غرب بازگردد و برهمین اساس ابتدا به بمبئی در هند رسید و در ادامه در جاکارتای اندونزی پهلو گرفت. سپس ناوگروه از خط استوا گذشت و وارد اقیانوس آرام شد. دنا و مکران از کنار آب‌های استرالیا عبور کردند.

    در بخش‌های ابتدایی مسیر عبور از اقیانوس آرام، ناوگروه ۸۶ باید از میان جزیره‌هایی که مستعمره فرانسه بودند (مجمع الجزایر پلونزی) ادامه راه می‌داد. در همین محدوده، ناوگروه ۸۶ در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش که در شمال اقیانوس هند و جنوب ایران برگزار می‌شد شرکت کرد.

    ناوگروه ۸۶ با عبور از جزایر پلونزی وارد بخش بزرگی از اقیانوس آرام شد و پس از عبور از بیشترین عرض اقیانوس آرام به طول ۸۰۰۰ مایل دریایی یا حدود ۱۵ هزار کیلومتر، ناوگروه در جنوبی‌ترین قسمت این اقیانوس یعنی در نزدیکی آب‌های قطب جنوب از تنگه ماژلان که در آب‌های شیلی قرار دارد، گذشت و وارد اقیانوس اطلس جنوبی شد. پس از گذر از ماژلان، ناوگروه ۸۶ با موفقیت وارد اقیانوس اطلس جنوبی شد و دریانوردی خود را به سمت شمال ادامه داد. ناوگروه در ادامه مأموریت خود، در کنار سواحل آمریکای جنوبی به سمت شمال دریانوردی کرد و در بندر ریودوژانیرو در برزیل پهلو گرفت. سپس این ناوگروه عازم شرق اقیانوس اطلس جنوبی شد و در جنوبی‌ترین نقطه اطلس به بندر کیپ تاون آفریقای جنوبی رسید، از تنگه موزامبیک عبور کرد و با گذشتن از خلیج عدن در آخرین ایستگاه یعنی بندر صلاله عمان نیز توقف داشت. در نهایت با بازگشت به پایگاه منطقه یکم نداجا در بندرعباس این سفر پس از هشت ماه در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ پایان یافت.

    مشخصات ویرایش

    • این ناوبندر با ۲۲۸ متر طول، ۲۱٫۵ متر ارتفاع و ۴۲ متر عرض بزرگ‌ترین شناور نظامی ایران است که قادر است با سرعت ۱۵ گره دریایی دریانوردی کند.[۷][۶]
    • توانایی عملیات به‌عنوان یک پایگاه اطلاعاتی دورایستا و ایستگاه کنترل و هدایت پهپاد جهت پرواز در عمق[۱۲][۶]
    • قابلیت بارگیری و جابجایی همزمان چندین هاورکرافت[۱۲]
    • امکان خدمت‌رسانی به سایر ناوگان‌های تجاری[۱۳]
    • ارائه سوخت به شناورهای دیگر در کنار انتقال غذا، آب، دارو، کمک‌های بشر دوستانه و تسلیحات[۱۳][۱۴]
    • توان حمل چندین بالگرد و پهپاد و وجود اتاق کنترل پهپاد[۸]
    • این ناو با وجود امکانات درمانی و همچنین تجهیزات تعمیر و نگهداری شناورها، اماکن حضور مستمر ناوگان دریایی را فراهم می‌کند.[۱۴][۸]

    جستارهای وابسته ویرایش

    منابع ویرایش

    1. «"U.A.E.'s FAL Oil Faces Forced Tanker Sale to Repay DVB Loan"».
    2. «"New OSINT: Iran Launches Another Forward Base Ship, I.R.I.N.S Makran"».
    3. «فیلم و عکس | ناوبندر مکران و ناو موشک‌انداز زره فردا به نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شوند». همشهری آنلاین. ۲۰۲۱-۰۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    4. ۴٫۰ ۴٫۱ 754 (۲۰۲۱-۰۱-۱۲). «ناوبندر مکران و ناو موشک‌انداز زره به نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شوند». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    5. «فیلم و عکس | ناوبندر مکران و ناو موشک‌انداز زره فردا به نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شوند». همشهری آنلاین. ۲۰۲۱-۰۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ 754 (۲۰۲۱-۰۱-۱۳). «ناوبندر مکران را بیشتر بشناسیم». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ «در مورد ناو بندر مکران در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ سیما، IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و (۱۳۹۹-۱۰-۲۴). «الحاق «ناوبندر مکران» و «ناو موشک انداز زره» به نداجا». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.[پیوند مرده]
    9. «تصاویر | بازگشت ناوبندرمکران و ناوشکن سهند به بندرعباس با استقبال ۲ فروند جنگنده شکاری». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۹-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۱.
    10. سیما، IRIB NEWS AGENCY | خبرگزاری صدا و (۱۴۰۰-۰۶-۱۸). «موفقیت در مأموریت ناو بندر مکران، نشانه اقتدار ایران بود». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۱.[پیوند مرده]
    11. «عبور دو ناو ایرانی از نزدیکی دانمارک». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «اولین تصاویر از ناوبندر مکران». مشرق نیوز. ۲۰۲۱-۰۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «هدف از ساخت ناوبندر (پایگاه عملیات ویژه شناور) مکران چیست؟ + تصاویر». تحولات جهان اسلام. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.
    14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «ناو مَکران و تلاش ارتش جمهوری اسلامی برای حضور طولانی در دریا». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۸.